“Tự hào nghề thanh tra”

Bài hát “Tự hào nghề thanh tra” của nhạc sĩ Lê Xuân Thủy - một cán bộ thanh tra - là ca khúc tiêu biểu viết về người làm nghề thanh tra với một niềm háo hức đầy tự hào. 

Nhạc sĩ Lê Xuân Thủy là hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam, hiện đang công tác tại Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Phúc. Trong suốt quá trình hơn 30 năm công tác, ông gắn bó với hoạt động văn hóa, nghệ thuật ở các đơn vị sự nghiệp văn hóa, như: Trung tâm văn hóa, Đoàn nghệ thuật ca, múa, nhạc.

Hiệu trưởng Trường Cán bộ Thanh tra Vũ Văn Chiến tặng ảnh lưu niệm lời bài hát cho tác giả Lê Xuân Thủy. (Ảnh: PV)

Năm 2020, ông Lê Xuân Thủy được điều động nhận nhiệm vụ làm Phó Chánh Thanh tra Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Phúc - lĩnh vực công tác hoàn toàn mới với ông. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác mới, ông đăng ký theo học lớp bồi dưỡng Nghiệp vụ Thanh tra viên K18 năm 2020 tại Trường Cán bộ Thanh tra. Thời điểm đó đúng vào dịp Kỷ niệm truyền thống ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 và Kỷ niệm 75 năm ngày thành lập ngành Thanh tra (23/11/1945 - 23/11/2020), Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên Trường Cán bộ Thanh tra có kế hoạch tổ chức dàn dựng một số tiết mục văn nghệ chào mừng tại Lễ kỷ niệm, trong đó có sự tham gia của lớp Thanh tra viên K18.

Trao đổi với phóng viên Tạp chí Thanh tra, ông Lê Xuân Thủy cho biết, ông và lớp đã tìm hiểu, nghe, nghiên cứu một số ca khúc sáng tác về ngành Thanh tra để lựa chọn dàn dựng. Tuy nhiên, tư liệu các bài hát về ngành Thanh tra lớp ông tìm được không nhiều và cũng chưa thấy ca khúc phù hợp để dàn dựng. Chính vì thế tác giả nghĩ tại sao mình không sáng tác một ca khúc mới về ngành Thanh tra khi mình là người trong ngành, đã được học tập, nghiên cứu, hiểu biết nhiều hơn về ngành Thanh tra. Đặc biệt, khi được học tập tại Trường Cán bộ Thanh tra, chính các giảng viên trong Trường đã truyền cho nhạc sĩ Lê Xuân Thủy nguồn cảm hứng, khiến ông thấy vinh dự, tự hào khi là người cán bộ thanh tra. Và chỉ trong một buổi tối tại Trường Cán bộ Thanh tra, ca khúc “Tự hào nghề thanh tra” ra đời.

Tác giả Lê Xuân Thủy. (Ảnh: NVCC)

Ngay ngày hôm sau, học viên, nhạc sĩ Lê Xuân Thủy đã gặp, trao đổi với Bí thư Chi đoàn Trường Cán bộ Thanh tra về ca khúc mới. Tiếp đó, ông được mời đến gặp và giới thiệu ca khúc với đồng chí Hiệu trưởng. Đồng chí Hiệu trưởng rất bất ngờ, vui mừng đón nhận và chỉ đạo Đoàn Thanh niên đưa ca khúc “Tự hào nghề thanh tra” vào chương trình chào mừng và tổ chức tập luyện ngay.

Sau 2 ngày tập luyện tích cực, với sự tham gia của tập thể Lớp Thanh tra viên K18 năm 2020 và Đoàn Thanh niên Nhà trường, ca khúc “Tự hào nghề thanh tra” lần đầu tiên được biểu diễn trong chương trình văn nghệ chào mừng Kỷ niệm truyền thống ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 và Kỷ niệm 75 năm ngày thành lập ngành Thanh tra (23/11/1945 - 23/11/2020) tại Trường Cán bộ Thanh tra.

“Ca khúc “Tự hào nghề thanh tra” được viết ở nhịp 2/4, thuộc thể loại hành khúc, nhưng với nhịp độ vừa phải, nhẹ nhàng hơn. Ca khúc này không thuộc nhóm giải trí đơn thuần, do đó từng nốt nhạc lời ca tôi phải tư duy, chắt lọc rất kỹ để có thể truyền tải đến người nghe cảm nhận sâu sắc hơn về ngành Thanh tra và người cán bộ trong ngành Thanh tra sẽ cảm thấy tự hào hơn mỗi khi ca khúc vang lên”, nhạc sĩ Lê Xuân Thủy chia sẻ.

Ông cũng cho biết, hình tượng nghệ thuật được xây dựng trong ca khúc chính là hình tượng người cán bộ thanh tra gương mẫu học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Đó là người cán bộ vì dân, thương dân, gần gũi như là bạn của dân, liêm chính, trung thành, sẵn sàng hy sinh thầm lặng, vượt qua những cám dỗ, khó khăn, thách thức trong mọi hoàn cảnh. Qua đó, động viên, khích lệ tinh thần làm việc và cống hiến của những của những người làm công tác thanh tra, đồng thời củng cố niềm tin, tôn vinh ngành Thanh tra.

Năm 2025 là năm có nhiều ngày kỷ niệm, ngày lễ trọng đại của đất nước, trong đó có Kỷ niệm 80 năm ngày thành lập ngành Thanh tra (23/11/1945 - 23/11/2025), nhạc sĩ Lê Xuân Thủy gửi những lời chúc tốt đẹp nhất tới các đồng chí, đồng nghiệp đã, đang công tác trong ngành Thanh tra và các độc giả của Tạp chí Thanh tra: Chúc mọi người luôn mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công, chúc ngành Thanh tra tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước ngày càng văn minh, giàu đẹp hơn.

Lời bài hát "Tự hào nghề thanh tra" của tác giả Lê Xuân Thủy.

Những ca khúc đầy tự hào về ngành Thanh tra

Có thể thấy, những ca khúc viết về ngành Thanh tra, về người cán bộ làm công tác thanh tra không phải là phổ biến. Tuy nhiên, trước ca khúc “Tự hào nghề thanh tra” của nhạc sĩ Lê Xuân Thủy đã từng có những cán bộ thanh tra sáng tác bài hát về ngành Thanh tra cũng vào dịp kỷ niệm Ngày thành lập ngành.

“Đường thanh tra ta đi” của tác giả Trần Ngọc Chanh, nguyên Chánh Thanh tra tỉnh Hòa Bình được sáng tác đúng dịp Kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập ngành Thanh tra (23/11/1945 - 23/11/2005). Nói quá trình sáng tác “đứa con tinh thần” của mình, ông Trần Ngọc Chanh từng cho biết, xuất phát từ việc được giao nhiệm vụ phát biểu tại lễ kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống ngành Thanh tra, những câu, những chữ trong sổ tay của riêng ông được chắt lọc, gọt giũa thành một bài thơ rồi cuối cùng được phổ nhạc.

Nhưng để cho ra đời tác phẩm âm nhạc tuyệt vời đó, tác giả Trần Ngọc Chanh đã phải “nâng lên, đặt xuống” rồi gạch, xóa rất nhiều. Từng lời bài hát “Đường thanh tra ta đi” là những câu chữ được chắt lọc trong suốt 15 năm (1991 - 2005) làm công tác thanh tra, khi tác giả đã trực tiếp tham gia hàng trăm cuộc thanh tra trên nhiều lĩnh vực, nhất là về đầu tư xây dựng cơ bản và các chương trình, dự án lớn. Gắn bó lâu với ngành Thanh tra, ông Chanh có thói quen sau mỗi cuộc thanh tra đều ghi lại vào sổ để ghi nhớ, xem lại vì mỗi cuộc thanh tra là một bài học kinh nghiệm. Cũng chính từ cuốn sổ tay “có võ” đó, bài thơ “Đường thanh tra ta đi” dần được hoàn thiện.

Sau đó, bài thơ được tác giả đưa cho một số nhà thơ trong Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh Hòa Bình tham khảo, góp ý và đã nhận được nhiều lời khen bởi tứ thơ có chất, giàu cảm xúc. Tiếp đến, bài thơ được bạn của tác giả - một giáo viên nhạc Trường Nghệ thuật Tây Bắc chuyển thể thành bài hát. Cuối cùng ca khúc “Đường thanh tra ta đi” được thể hiện lần đầu tiên bởi chính tác giả Trần Ngọc Chanh và chính thức ra mắt công chúng trong chương trình văn nghệ chào mừng Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống ngành Thanh tra Việt Nam diễn ra ngày 20/11/2005 tại Hội trường lớn của tỉnh Hòa Bình.

Ngay sau Lễ kỷ niệm, Thanh tra tỉnh Hòa Bình cho in thành đĩa, chuyển cho các đơn vị trong ngành Thanh tra của tỉnh. Từ đó, bài hát được phổ biến rộng rãi, Thanh tra nhiều tỉnh, thành phố cũng sử dụng bài hát này làm bài hát truyền thống, tham gia các chương trình hội diễn nghệ thuật quần chúng, hội diễn của ngành Thanh tra tại địa phương. Đặc biệt, bài hát “Đường thanh tra ta đi” được trình diễn tại Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống Thanh tra Việt Nam tổ chức tại Trung tâm hội nghị Quốc gia, Hà Nội.

Ngoài hai ca khúc tiêu biểu, nổi bật nêu trên vẫn còn một số tác giả sáng tác những bài hát về ngành Thanh tra, về nghề thanh tra và người làm công tác thanh tra. Hưởng ứng đợt thi đua đặc biệt chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống Thanh tra Việt Nam và hơn 20 năm xây dựng ngành Thanh tra Lào Cai từ ngày tái lập tỉnh, là người có thâm niên công tác trong ngành Thanh tra, nguyên Phó Chánh Thanh tra tỉnh Lào Cai Hoàng Công Phái đã sáng tác bài thơ “Rạng ranh Thanh tra Việt Nam”. Bài thơ đã được nhạc sĩ Lê Tứ Hoàng Hôn phổ nhạc với giai điệu vui tươi, tự hào…

Có thể thấy, những bài hát về ngành Thanh tra thường mang ý nghĩa sâu sắc và đa chiều, phản ánh sứ mệnh của những người làm công tác thanh tra. Trong đó, tôn vinh tinh thần trách nhiệm, ca ngợi vai trò quan trọng của thanh tra trong việc bảo vệ công lý, minh bạch và sự công bằng trong xã hội. Nhất là tinh thần làm việc tận tụy, không ngại khó khăn, gian khổ của các cán bộ thanh tra được khắc họa như một biểu tượng của sự chính trực, nghiêm túc, kỷ luật, kiên định, bản lĩnh, nhạy bén, sắc sảo, công tâm, khách quan, giỏi chuyên môn.

Đồng thời, từng lời ca vang lên càng khơi dậy niềm tự hào của những người làm thanh tra cũng như khích lệ tinh thần đoàn kết, lòng yêu nghề, vượt qua thử thách để gắn bó và có thêm động lực trong công việc. Đặc biệt, những bài hát về ngành Thanh tra còn gửi gắm thông điệp là nghề thanh tra không chỉ đòi hỏi sự chính trực mà còn cần sự nhạy cảm, nhân văn trong quá trình thực thi nhiệm vụ. Như vậy, các bài hát trên không chỉ là nghệ thuật, mà còn là cầu nối văn hóa, truyền tải giá trị cốt lõi của ngành Thanh tra đến cộng đồng, góp phần xây dựng hình ảnh đẹp về người cán bộ thanh tra./.