Sai phạm nghiêm trọng về chính trị

Cuốn sách nổi tiếng của nhà văn Vũ Bằng, ra đời từ những năm 60 thế kỷ trước, đã qua nhiều lần tái bản, nhưng bản do NXB Dân Trí cấp giấy phép cho Cty văn hóa Minh Tân - Nhà sách Minh Thắng thực hiện đã để xảy ra sai sót nghiêm trọng. Điều đáng nói, sai ở khâu nào, vì sao, hiện NXB và đối tác liên kết vẫn đang “đá” trách nhiệm cho nhau, không biết vì sao câu văn có nội dung sai phạm lại có thể “lọt” vào ấn phẩm họ thực hiện.

Theo công văn do NXB Dân Trí gửi các cơ quan chức năng để báo cáo về sai sót trong cuốn sách “Miếng ngon Hà Nội” của tác giả Vũ Bằng, NXB cho rằng phía nhà sách đã tự ý sửa nội dung, làm sai lệch so với bản đã được duyệt để cấp phép. “Chúng tôi làm đủ hồ sơ biên tập và lưu bản thảo do Cty văn hóa Minh Tân - Nhà sách Minh Thắng đem đến. Nhưng đến khi sách ra, đơn vị này đã tự sửa nội dung. Phía NXB Dân trí đã mời giám đốc bên liên kết sang thông báo không được phát hành, yêu cầu họ kiểm điểm làm rõ vì sao lại in sai như thế?”- đại diện NXB Dân trí cho biết.

 Cuốn sách “Miếng ngon Hà Nội” bị thu hồi. Ảnh chụp bìa sách

Cụ thể, trong trang 210 của cuốn sách “Miếng ngon Hà Nội”, đoạn văn nguyên gốc trong bản thảo được duyệt là “Ta mơ ước một ngày đất nước thanh bình, toàn dân sát cánh với nhau ăn mừng Đại Nhật bằng một bữa tiệc vĩ đại có đủ hết cả những miếng ngon Hà Nội” khi lên sách đã bị chỉnh sửa, thay đổi nội dung với mục đích xấu về chính trị.

Còn phía Nhà sách Minh Thắng thì phản bác rằng, họ không tự ý sửa nội dung và đưa ra lý giải: “Có thể do khi đem in, vì trên máy tính có lưu nhiều bản qua các lần sửa khác nhau, nên đã chuyển nhầm bản chưa biên tập và duyệt”(?!).

Nếu theo báo cáo của NXB Dân Trí, có thể hiểu họ đã có “công” phát hiện ra sai phạm trong cuốn sách và chủ động báo cáo tới các cơ quan chức năng để ngăn chặn kịp thời. Trong khi thực tế, chính NXB phải chịu trách nhiệm, vì đây là cuốn sách do họ cấp phép xuất bản. Cuốn sách đã được tái bản từ tháng 3.2017, tức là đã đưa ra thị trường và đến tay không ít bạn đọc.

Liên kết thật, trách nhiệm “mập mờ”

Vài năm trở lại đây, không ít cuốn sách có sai phạm - cả nội dung và câu chữ, chính tả đã “lọt” qua các khâu kiểm duyệt để ra thị trường. Phần lớn sách sai phạm rơi vào lượng sách liên kết xuất bản giữa các NXB và các Cty sách, nhà sách tư nhân. Và lý do là, các NXB chỉ đóng vai trò “bán” giấy phép cho các Cty tư nhân, nhà sách, sau đó phó mặc các khâu từ chọn bản thảo, biên tập, đến in ấn, phát hành... cho các đơn vị tư nhân thực hiện. “Tôi biết đang có hiện tượng biên tập viên bị lấy tên để đề vào các sách liên kết” - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Chu Văn Hòa nêu thực tế.

Điều 23 trong Luật Xuất bản quy định những vấn đề trong việc liên kết xuất bản, trong đó có quy định: “Tổ chức, cá nhân liên kết với nhà xuất bản… được đứng tên trên xuất bản phẩm và liên đới chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với xuất bản phẩm liên kết”. Dù “liên đới chịu trách nhiệm”, nhưng thực tế, việc xử phạt trong các trường hợp sách bị vi phạm lâu nay hầu như chỉ dồn vào NXB, còn đơn vị liên kết khó bị quy kết trách nhiệm. Thậm chí nếu bị rút giấy phép Cty này thì họ lại lập Cty khác.

Trường hợp sai phạm của NXB Dân Trí liên kết với Cty văn hóa Minh Tân - Nhà sách Minh Thắng hiện vẫn đang đợi quyết định xử phạt từ phía cơ quan chức năng. Phía NXB không thể đổ lỗi hết cho đối tác liên kết, vì họ mới là bên phải chịu trách nhiệm cuối cùng, kiểm soát chặt chẽ nội dung. Đó cũng là bài học đối với các NXB, để tăng cường khâu kiểm duyệt và có trách nhiệm hơn nữa trong công việc của mình.

Theo Đặng Chung – Linh Phương/Lao động