Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang vừa ký Chỉ thị số 23/CT-TTg ngày 26/7/2024 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đối với hoạt động kinh doanh vận tải đường bộ trong tình hình mới.

Chỉ thị nêu, trong những tháng đầu năm 2024, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng với sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương, công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông có nhiều chuyển biến tích cực, tai nạn giao thông cơ bản được kiềm chế, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, quý II năm 2024, mặc dù số người chết do tai nạn giao thông giảm 10,6%, nhưng số vụ và số người bị thương gia tăng và có xu hướng diễn biến phức tạp, còn xảy ra một số vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến hoạt động kinh doanh vận tải, làm chết và bị thương nhiều người, gây bức xúc trong Nhân dân. 

Để tăng cường công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đối với hoạt động kinh doanh vận tải đường bộ trong tình hình mới, góp phần kiềm chế, kéo giảm tai nạn giao thông, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tiếp tục cụ thể hóa và thực hiện có hiệu quả các giải pháp quản lý hoạt động kinh doanh vận tải đường bộ theo Chỉ thị số 23-CT/TW ngày 25 tháng 5 năm 2023 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trong tình hình mới; đồng thời tiếp tục thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; chuẩn bị các điều kiện tốt nhất để thực hiện Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và Luật Đường bộ ngay khi có hiệu lực thi hành.

Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đối với hoạt động kinh doanh vận tải đường bộ (Ảnh SỞ GTVT Hà Nội)

Siết chặt hoạt động kinh doanh vận tải bằng ô tô

Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo các Sở Giao thông vận tải tăng cường công tác quản lý nhà nước trong hoạt động kinh doanh vận tải đường bộ, bảo đảm cạnh tranh lành mạnh theo quy định của pháp luật, phục vụ tốt nhất nhu cầu đi lại của hành khách; tiếp tục siết chặt hoạt động kinh doanh vận tải bằng ô tô; tăng cường kiểm soát đối với hoạt động vận tải hành khách, vận tải hàng hoá, kiểm tra, phát hiện, chấn chỉnh và xử lý các hành vi vi phạm ngay tại các điểm xuất phát (bến xe, bến bãi, nhà ga, đầu nguồn hàng, mỏ vật liệu); xử lý nghiêm trách nhiệm của các đơn vị, doanh nghiệp kinh doanh vận tải khi để xuất bến đối với xe quá niên hạn sử dụng, hết hạn kiểm định, chở quá số người quy định, quá tải trọng xe, xe không bảo đảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, lái xe không bảo đảm điều kiện điều khiển phương tiện kinh doanh vận tải, thiếu các giấy tờ theo quy định, xe hợp đồng và du lịch hoạt động trá hình, sử dụng trụ sở công ty, văn phòng đại diện hoặc sử dụng các xe trung chuyển để đón khách sai quy định, không thực hiện đầy đủ trách nhiệm khi nhận được cảnh báo các lỗi vi phạm từ hệ thống thiết bị giám sát hành trình; quản lý chặt chẽ và kiên quyết thu hồi giấy phép, phù hiệu vận tải đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật.

Thường xuyên theo dõi các địa phương trong việc thu hồi giấy phép, phù hiệu vận tải đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về giao thông gây hậu quả nghiêm trọng.

Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương xây dựng công cụ và cơ sở dữ liệu điện tử quản lý vận tải, thực hiện chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành liên quan; hoàn thành việc kết nối cơ sở dữ liệu giấy phép lái xe với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và đồng bộ lên ứng dụng VnelD, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân không phải mang theo nhiều giấy tờ khi tham gia giao thông, yêu cầu người dân tích cực phối hợp, hỗ trợ lực lượng chức năng trong việc xử lý vi phạm, tước, thu hồi giấy phép lái xe trên môi trường điện tử theo đúng quy định.

Tiếp tục rà soát, hoàn thiện các tiêu chuẩn, điều kiện về cơ sở vật chất đối với cơ sở đào tạo lái xe; đổi mới chương trình đào tạo và sát hạch lái xe, bổ sung vào chương trình đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe các quy định về kỹ năng điều khiển phương tiện, xử lý tình huống bảo đảm an toàn khi tham gia giao thông trên các tuyến cao tốc, cao tốc phân kỳ đầu tư; quản lý lái xe sau sát hạch; bổ sung nội dung đào tạo và sát hạch lý thuyết, thực hành và sát hạch thực tế đối với học viên học lái xe mô tô (chú trọng điểm mù khi đi gần xe tải, xe khách lớn, phần đường, làn đường, chuyển hướng, tốc độ, tránh vượt, đi từ đường phụ ra đường chính...), xây dựng lộ trình để áp dụng với xe gắn máy.

Bộ Giao thông vận tải tăng cường kiểm tra, rà soát hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, tổ chức giao thông trên các tuyến cao tốc, quốc lộ; xây dựng "Hướng dẫn về tổ chức giao thông trên đường bộ", trong đó làm rõ hướng dẫn thiết kế, sử dụng, phối hợp các báo hiệu đường bộ trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về báo hiệu đường bộ đối với đường cao tốc, cao tốc phân kỳ, quốc lộ và đường địa phương. Tiếp tục rà soát, thực hiện phân cấp quản lý đường bộ, bảo vệ hành lang an toàn đường bộ và tổ chức giao thông cho các địa phương để chủ động trong công tác tổ chức, quản lý giao thông và duy tu, bảo dưỡng, nâng cấp, khắc phục "điểm đen"; phối hợp với Ủy ban nhân dân các địa phương tổ chức tổng rà soát các "điểm đen", "điểm tiềm ẩn" tai nạn giao thông và các bất hợp lý trong tổ chức giao thông trên toàn quốc để đề ra phương án, kế hoạch, lộ trình giải quyết. 

Tước giấy phép kinh doanh vận tải đối với đơn vị sử dụng lái xe dương tính với chất ma túy

Đồng thời, Bộ Giao thông vận tải phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan liên quan tập trung rà soát, kịp thời sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định về trật tự, an toàn giao thông, bảo đảm thống nhất với Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và Luật Đường bộ. 

Trong đó, nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh mức xử phạt phù hợp với mức độ nguy hiểm của một số hành vi có nguy cơ cao, là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tai nạn giao thông hoặc nguy cơ gây ảnh hưởng lớn đối với hạ tầng giao thông.

Nghiên cứu, đề xuất hình thức xử phạt bổ sung như tước giấy phép kinh doanh vận tải có thời hạn đối với đơn vị sử dụng lái xe dương tính với chất ma túy và các chất cấm theo quy định của pháp luật; lái xe dương tính với ma túy khi bị phát hiện ngoài việc bị phạt hành chính còn bị thu hồi giấy phép lái xe và phải sát hạch lại để được cấp giấy phép lái xe khi có đủ điều kiện sức khỏe theo quy định của Bộ Y tế; thu hồi giấy chứng nhận kinh doanh đối với đơn vị kinh doanh vận tải để xảy ra tình trạng tái phạm vi phạm trật tự, an toàn giao thông.

Sửa đổi, bổ sung các quy định về xe quá khổ, quá tải, xe vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng, các quy định thống nhất về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đường bộ, bảo đảm phù hợp với Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ khi có hiệu lực thi hành; quy định rõ về hàng không thể tháo rời, hàng siêu trường, siêu trọng và việc cấp giấy phép lưu hành cụ thể đối với từng loại hàng hóa, phương tiện, xe vận chuyển thùng Container phi tiêu chuẩn, thùng Container cắt nóc... để quản lý chặt chẽ khi các phương tiện tham gia giao thông, tránh tình trạng lợi dụng Giấy phép lưu hành đặc biệt để vận chuyển hàng hóa không đúng đối tượng, tham gia giao thông không đúng tuyến đường, gây mất an toàn giao thông... 

Tăng hình phạt với các hành vi do lỗi cố ý

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu Bộ Công an chỉ đạo lực lượng Cảnh sát giao thông và Công an các địa phương tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tai nạn giao thông, hành vi vi phạm là nguyên nhân chính dẫn đến các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng trong hoạt động kinh doanh vận tải bằng ô tô như vi phạm quy định về nồng độ cồn, ma túy, chở hàng quá khổ, quá tải trọng, "cơi nới" thùng xe, chở quá số người quy định, xe hết hạn kiểm định, quá niên hạn sử dụng, vi phạm tốc độ, tránh, vượt, đi sai phần đường, làn đường, chuyển làn không đúng quy định, không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông, sử dụng giấy tờ không do cơ quan có thẩm quyền cấp (giấy tờ giả); phát động phong trào toàn dân lên án, phát hiện và cung cấp tài liệu phản ánh vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông để lực lượng Cảnh sát giao thông xử lý theo quy định của pháp luật.

Đẩy nhanh tiến độ ứng dụng khoa học công nghệ để khai thác dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình, camera giám sát trên xe kinh doanh vận tải, thống nhất với Bộ Giao thông vận tải chuẩn bị phương án quản lý, khai thác dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình, camera giám sát trên xe kinh doanh vận tải phù hợp với tiến độ triển khai Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.

Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu, đề xuất sửa đổi các quy định về xử phạt vi phạm trong lĩnh vực giao thông đường bộ theo hướng tăng nặng mức phạt, hình thức xử phạt với nhóm các hành vi do lỗi cố ý, vi phạm nhiều lần trong khoảng thời gian nhất định trong hoạt động kinh doanh vận tải, như vi phạm về tốc độ, đón, trả khách không đúng quy định, vi phạm quy định về luồng tuyến và thời gian lái xe, tránh, vượt không đúng quy định, đi không đúng phần đường, làn đường, chở quá số người quy định, vi phạm các quy tắc giao thông trên cao tốc, cố ý tắt thiết bị giám sát hành trình; nghiên cứu giải pháp quản lý tái phạm trong vi phạm về trật tự, an toàn giao thông.

Nghiên cứu nâng thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông đường bộ phù hợp với tình hình thực tiễn (mức 02 năm).

Thông qua các hoạt động nghiệp vụ của lực lượng Cảnh sát giao thông để phát hiện, kiến nghị ngành giao thông khắc phục các "điểm đen", "điểm tiềm ẩn" về tai nạn giao thông và các bất hợp lý về tổ chức giao thông; xử lý trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức chậm hoặc không khắc phục các "điểm đen", "điểm tiềm ẩn" về tai nạn giao thông đã được kiến nghị nhiều lần, để tiếp tục xảy ra tai nạn giao thông từ nghiêm trọng trở lên theo quy định của pháp luật.

Khi phát hiện người điều khiển phương tiện sử dụng ma túy và các chất cấm khác theo quy định pháp luật, ngoài việc gửi thông tin cho chính quyền địa phương nơi lái xe cư trú, cần gửi thông tin cho cơ quan có liên quan về giao thông vận tải và y tế để cùng giám sát và quản lý...