Cần sớm sửa đổi những nội dung còn chồng chéo, chưa rõ trong các văn bản hướng dẫn đã ban hành

Mới đây, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã chủ trì Hội nghị trực tuyến với 14 tỉnh vùng trung du và miền núi phía bắc về kết quả thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia và nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới.

Tại Hội nghị, đại diện các địa phương đã nêu những vướng mắc về thể chế và các khó khăn nội tại trong quá trình thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia tại khu vực. Đồng thời, đại diện bộ, ngành Trung ương đã giải đáp những phản ánh, kiến nghị của các địa phương đồng thời cập nhật tình hình ban hành các văn bản hướng dẫn còn lại thuộc thẩm quyền.

Về xây dựng hành lang pháp lý, để thực hiện các chương trình, các địa phương trong vùng phải ban hành văn bản quản lý, điều hành theo thẩm quyền đối với 11 nội dung, trong đó có 6 nội dung bắt buộc, 5 nội dung các địa phương ban hành tùy theo tình hình thực tế. Tuy nhiên, đến nay, hệ thống khung chính sách vẫn chưa hoàn thiện, còn tâm lý e ngại rủi ro và đợi chờ hướng dẫn cụ thể của cơ quan cấp trên nên công tác giải ngân vẫn còn hạn chế.

Các địa phương đã có một số ý kiến phản ánh văn bản hướng dẫn của Trung ương có nội dung chồng chéo, có nội dung hướng dẫn chưa rõ ràng, thậm chí có nội dung chưa được hướng dẫn hoặc hướng dẫn chưa phù hợp với thực tiễn địa phương và các quy định hiện hành. Bên cạnh đó, các dự án đầu tư còn nhỏ lẻ, dàn trải dẫn đến số lượng hồ sơ, thủ tục phải triển khai lớn, trong khi đó năng lực của đội ngũ cán bộ ở một số nơi chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Tổng cộng 111 kiến nghị, đề xuất thuộc trách nhiệm trả lời của 13 bộ, cơ quan Trung ương, trong đó có việc sớm hoàn tất ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện các chương trình, dự án; sớm sửa đổi những nội dung chồng chéo, chưa rõ trong các văn bản hướng dẫn đã ban hành, bảo đảm tính khả thi.

Theo Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, trong giai đoạn 2021 - 2025, Trung ương giao và 14 tỉnh vùng trung du và miền núi phía bắc được phân bổ tổng vốn đầu tư phát triển là 44.185,172 tỷ đồng cho các chương trình mục tiêu quốc gia, chiếm 44,18% tổng nguồn vốn đầu tư phát triển cho các địa phương trên cả nước.

Phó Thủ tướng ghi nhận và đánh giá cao, biểu dương các tỉnh trong vùng, dù còn điều kiện còn khó khăn nhưng đã nỗ lực, trách nhiệm trong tổ chức triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia, đạt tỉ lệ giải ngân bình quân trên 40,54%, cao hơn so với mức bình quân chung của cả nước (37,73%) và của 5 tỉnh Tây Nguyên (34,77%) tính đến ngày 31/12/2022.

Về ý kiến của các địa phương, Phó Thủ tướng giao các bộ, ngành Trung ương tổng hợp đầy đủ ý kiến từ địa phương sau 3 hội nghị với các vùng trên cả nước để chuẩn bị cho hội nghị của Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia dự kiến được tổ chức vào cuối tháng 2, đầu tháng 3. Riêng với những vấn đề còn có ý kiến khác nhau, 3 cơ quan chủ trì 3 chương trình mục tiêu quốc gia chủ động phối hợp với các ban, bộ, ngành, địa phương liên quan để giải quyết theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Tăng cường kiểm tra, giám sát độ lập hoặc kết hợp với chương trình của ủy ban kiểm tra, thanh tra các cấp

Phó Thủ tướng yêu cầu các cơ quan Trung ương phải khẩn trương hoàn tất việc ban hành các văn bản hướng dẫn còn lại trong quý I/2023; tiếp tục rà soát lại các văn bản đã ban hành để kịp thời sửa đổi, bổ sung nhằm tháo gỡ khó khăn vướng mắc của các địa phương. Với yêu cầu, văn bản phải cụ thể, dễ hiểu, dễ thực hiện do các dự án, tiểu dự án của các chương trình được phân cấp mạnh mẽ xuống cả cấp xã.

Đồng thời, nghiên cứu kiến nghị về tăng cường tính tự chủ của địa phương, nhất là đối với việc quản lý, sử dụng đất rừng, đặc biệt tại các địa phương có diện tích rừng lớn, trên nguyên tắc vừa phải giữ được rừng vừa tạo sinh kế cho bà con. Cần thiết phải có hướng dẫn cụ thể đối với việc chuyển nguồn vốn từ năm trước sang năm sau, giữa các chương trình, hay trong nội bộ chương trình.

Về phía các địa phương, Phó Thủ tướng yêu cầu tập trung ban hành theo thẩm quyền các văn bản hướng dẫn được giao theo thẩm quyền; tăng cường phối hợp, chia sẻ kinh nghiệm, cách làm trong giải quyết những khó khăn, vướng mắc cụ thể vì cùng một mặt bằng pháp lý vẫn có những địa phương đạt tỉ lệ giải ngân rất cao.

Đặc biệt, Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải rà soát lại danh mục các dự án, tránh đầu tư dàn trải, manh mún, gây lãng phí nguồn lực, giảm hiệu quả đầu tư, tốn thời gian thực hiện quy trình thủ tục, rủi ro về công tác cán bộ.

Bên cạnh đó, do các chương trình mục tiêu quốc gia được phân cấp mạnh, nên UBND cấp tỉnh cần chú trọng nâng cao năng lực của cán bộ thực thi, có thể đào tạo, tập huấn thông qua thông qua hình thức cầm tay chỉ những việc rất cụ thể; đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát thông qua những chương trình riêng hay lồng ghép với các chương trình của ủy ban kiểm tra, thanh tra các cấp để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, hạn chế thấp nhất rủi ro, sai sót.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025, tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành văn bản chỉ đạo nhắc nhở chi tiết từng việc của từng bộ, ngành, địa phương phải hoàn thành với thời gian cụ thể./.