Múa xòe - Nét văn hóa đặc sắc cuả đồng bào dân tộc Thái Tây Bắc

Múa xòe là một sinh hoạt văn hóa đặc sắc, một điệu múa phổ biến trong cộng đồng người Thái vùng núi Tây Bắc. Múa xòe còn có tên khác là “Xe khăm khen” (múa cầm tay) có thể nói múa xòe là di sản văn hóa quý giá của người dân tộc Thái có sức sống bền vững trong cộng đồng người Thái. Người Thái quan niệm :”Không xòe không tốt lúa, không xòe thóc cạn bồ.”<o:p></o:p> Cho tới nay Múa xòe vẫn gìn giữ được 6 điệu xòe cổ, điệu “Khắm khen” tức điệu nắm tay nhau vòng tròn, biểu hiện cho tình đoàn kết các dân tộc anh em trong cộng đồng người Việt, điệu “Khấm khăn mời lẩu” tức nâng khăn mời rượu tỏ lòng yêu quý và mến khách, điệu “Phá xí” tức bỏ bốn, tượng trưng cho bốn phương trời đất, sự đoàn kết trao đổi, tình cảm của con người, điệu “Đổn hôn” tức tiến, lùi và nhào ra phía trước, lùi về sau thể hiện việc dẫu trời đất có giông bão, sóng gió nhưng tình cảm con người với con người luôn gắn chặt bên nhau, điệu “Nhôm khăn” tức tung khăn thể hiện niềm vui mùa lúa thắng lợi, xây nhà mới, sinh con thêm cháu, cưới xin… điệu “Ỏm lọm tốp mư” vòng tròn cổ tay thể hiện sự vui mừng gặp gỡ, bịn rịn khi chia tay nhau sau mỗi cuộc xòe.<o:p></o:p><div style="text-align: center;"><img alt="" src="http://file.thanhtravietnam.vn/data/old_img/Portals/0/NEWS_IMAGES/nganpk/2016_7/20668956_images1246653_xoe9.jpg" width="500px"></div><div style="color: #666666;font-size: 11px;line-height: 18px;text-align: center;font-style:italic;">Vòng "Đại  Xòe" xung quanh ngọn lửa hồng</div> Xòe Thái có sự nhịp nhàng uyển chuyển của đôi chân theo nhịp khèn, trống rộn rã đến lúc cuồng nhiệt, múa xòe làm cho người lạ bỗng thành quen, mỗi động tác, mỗi dáng đi dáng đứng, cách xếp đội hình đều là những cung bậc, sắc thái khác nhau mà điệu xòe mang lại. Đó là tình yêu cuộc sống, tình cảm nam nữ, khát vọng trong lao động, chiến đấu, sản xuất... được người Thái bao đời nay gửi gắm vào từng điệu xoè. Sáu điệu xòe cổ với những thế chân, thế tay cơ bản nhất của nghệ thuật múa dân tộc Thái đã phát triển thành 36 điệu xòe miền Tây Bắc hôm nay.<o:p></o:p> Người Thái quan niệm rằng múa xòe thì phải vui, càng đông thì càng vui, càng vui thì cây cối càng đơm hoa kết trái, mùa màng bội thu. Sau những ngày lao động vất vả trên ruộng nương, không khí rộn ràng của múa xòe làm người ta quên đi những mệt nhọc thường ngày. Họ cùng nhau cười vui để bớt sầu lo, để cùng nhau hòa mình trong những điệu xòe hoa.<o:p></o:p> Trong những đêm hội xòe với ngọn lửa hồng ở chính giữa, lửa bập bùng mờ tỏ càng tăng sự huyền ảo và sôi động của đêm hội. Các cô gái Thái trẻ trung duyên dáng thắt đáy lưng ong, trang phục thổ cẩm, khăn piêu e lệ, dáng người thon thả trong tấm áo lung linh đôi hàng cúc bạc như con bướm trắng uyển chuyển bước trong điệu múa. Khi có tiếng trống giục giã, tiếng chiêng nổi lên, tiếng khèn, tiếng đàn ngân rung thì khách đứng ngoài vòng xòe cũng bất giác dậm chân nhún nhẩy vui vẻ tham gia nhảy múa không phân biệt già, trẻ, trai, gái.<o:p></o:p> Những đêm hội xòe khách rạo rực nồng nàn và xao xuyến. Vòng xòe như bông hoa nhiều mầu sắc. Nhạc điệu thúc giục, lời ca tha thiết gọi mời: (dân ca Thái). Khách bị cuốn vào vòng xòe, cầm tay các cô gái Thái, lướt trong vũ điệu ngất ngây. Tất cả đều xốn xang trong nhịp trống rung, trong mỗi bước xòe.<o:p></o:p> “Không xoè không vui, không xoè cây lúa không trổ bông, không xoè cây ngô không ra bắp, không xoè trai gái không thành đôi" - câu dân ca Thái từ ngàn xưa đã khẳng định vị thế điệu xoè trong đời sống người dân Thái đất này. Từ những cuộc vui nhỏ của gia đình như lễ mừng nhà mới, đám cưới, hỏi, cho đến những lễ hội lớn của bản làng như hội rằm tháng Giêng, tết xíp xí, lễ hội hái hoa ban, lễ mừng cơm mới... khó có thể vắng bóng điệu xoè hoà nhịp cùng lời ca, tiếng khắp trong thanh âm rộn ràng, tha thiết của những khèn bè, trống, chiêng, tằng bẳng, mắc hính...<o:p></o:p><div style="font-size: small; text-align: center;"><img alt="" src="http://file.thanhtravietnam.vn/data/old_img/Portals/0/NEWS_IMAGES/nganpk/2016_7/iu_xoe_tung_khn.JPG" width="500px"></div><div style="color: rgb(102, 102, 102); line-height: 18px; text-align: center;">Xòe Thái không gian nhỏ mà khuôn múa lớn, có không gian thu hút tới cả trăm, ngàn người tham gia </div> Khi ta lẫn vào vòng xòe mới cảm nhận được sự quyến rũ khó lường của xòe tay cầm tay quyện tròn xung quanh đống lửa hồng rực sáng. Có xòe Mường, xòe Tày, múa xòe của mỗi dân tộc đều có nét độc đáo riêng. Truyền thống xòe Thái nổi bật hơn, trầm bổng hơn, bởi có nhạc xòe bằng khèn bè trống mõ với ống nứa, gõ vào nhau tạo ra những âm thanh làm nhạc nền cho người múa. Xòe Thái có khăn đỏ dài quàng qua cổ, tô điểm thêm bộ váy cóm đẹp và rất riêng. Xòe Thái không gian nhỏ mà khuôn múa lớn, có không gian thu hút tới cả trăm, ngàn người tham gia, gọi là “đại xòe”.<o:p></o:p> Múa xoè đã tạo nên một văn hóa, phong tục xòe truyền thống trường tồn và không thể thiếu trong cuộc sống của cộng đồng dân tộc Thái vùng núi Tây Bắc./.<o:p></o:p>Tổng hợp

anhdt

Tất cả chuyên mục

Múa xòe - Nét văn hóa đặc sắc cuả đồng bào dân tộc Thái Tây Bắc