Năm 2003 huyện Bình Chánh được thành lập trên cơ sở chia tách các xã, thị trấn; sau chia tách, huyện Bình Chánh là một trong 5 huyện ngoại thành của TP.HCM, với 15 xã và một thị trấn, có diện tích tự nhiên hơn 252km², dân số khoảng 219.340 người. Hơn 20 năm sau ngày thành lập, đến nay Bình Chánh ngày càng phát triển nhanh và bền vững, kinh tế ngày càng khởi sắc với tốc độ phát triển bình quân 22,2%/năm.

Là một huyện ngoại thành đang trong quá trình đô thị hóa nhanh, Bình Chánh là địa phương thu hút số lượng lớn người dân từ các nơi khác đến sinh sống, lao động và học tập. Từ đó dẫn đến áp lực rất lớn về nhà ở cũng như nhu cầu xây dựng phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, đồng thời người dân vẫn còn tâm lý kỳ vọng vào chủ trương được “hợp thức hóa” công trình vi phạm trật tự xây dựng.

Thực tế cho thấy, đất nằm trong khu vực không phù hợp quy hoạch, không được chuyển mục đích sử dụng đất, không thể xin phép xây dựng; nhưng do nhu cầu nhà ở và nhu cầu xây dựng để khai thác sử dụng đất hoặc phân chia cho người thân trong gia đình ngày càng tăng nên người dân đã tự xây dựng các công trình dẫn đến phát sinh vi phạm xây dựng.Vì vậy, từ nhiều năm qua, Bình Chánh luôn là “điểm nóng” về vi phạm trật tự xây dựng.

Về quản lý quy hoạch đô thị, báo cáo tại buổi làm việc ngày 27/8 của Đoàn giám sát của HĐND thành phố về việc thực hiện công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đối với UBND huyện Bình Chánh; Chủ tịch UBND huyện Võ Đức Thanh cho biết huyện đang rà soát 52 đồ án quy hoạch phân khu 1/2.000, dự kiến điều chỉnh xuống còn 21-22 đồ án.

Ngoài ra, hiện trong quy hoạch huyện Bình Chánh có 92 dự án nhà ở nhưng thời gian vừa qua chậm triển khai, ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân, trong đó có 41 dự án ở Khu đô thị Nam thành phố, 51 dự án bên ngoài. Trước thực trạng trên, huyện kiến nghị thành phố thu hồi 26 dự án được cấp phép đầu tư.

Ông Võ Đức Thanh - Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh báo cáo tình hình trật tự xây dựng với Đoàn giám sát Hội đồng nhân dân thành phố Hồ Chí Minh ngày 27/8/2024. Ảnh: sggp.org.vn

Chấn chỉnh công tác quản lý về trật tự xây dựng

Về công tác quản lý trật tự xây dựng, Chủ tịch UBND huyện Võ Đức Thanh cho biết do đặc thù địa bàn rộng, đang trong quá trình đô thị hóa, trong khi số lượng cán bộ thiếu nên việc kiểm tra giám sát trật tự xây dựng gặp khó khăn, thách thức.

Tuy nhiên, sau khi Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh ban hành Chỉ thị 23/CT-TU ngày 25/7/2019 về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về TTXD trên địa bàn thành phố, số vụ vi phạm trong lĩnh vực xây dựng tại địa bàn huyện Bình Chánh đã được kéo giảm.

Cụ thể, theo Trưởng phòng quản lý đô thị huyện Bình Chánh Trương Thái Ngọc, giai đoạn từ năm 2021 đến tháng 6/2024, trên địa bàn huyện phát sinh 42 trường hợp vi phạm trật tự xây dựng (gồm 26 trường hợp sai phép, 16 trường hợp xây không phép); đã xử lý 19 trường hợp, đang xử lý 13 trường hợp. Riêng 6 tháng đầu năm 2024, xảy ra 2 trường hợp vi phạm trật tự xây dựng (sai phép).

Ngoài ra, thống kê cho thấy từ khi có Chỉ thị 23/CT-TU năm 2019, số vụ vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn là 0,544 vụ/ngày, nhưng đến nay, số vụ vi phạm là 0,072 vụ/ngày. Có thể thấy, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và quần chúng nhân dân, số vụ vi phạm trong lĩnh vực xây dựng tại địa bàn huyện Bình Chánh đã được giảm sâu.

Ứng dụng công nghệ trong quản lý đô thị

Cùng với công tác thanh tra, kiểm tra kết hợp với tuyên truyền, vận động, Bình Chánh còn tổ chức lắp đặt 66 camera để giám sát, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Huyện đã xây dựng và triển khai rộng rãi đến cán bộ, công chức và nhân dân trên địa bàn huyện về ứng dụng “Bình Chánh trực tuyến” để từ đó giúp người dân kịp thời phản ánh các hành vi vi phạm trong lĩnh vực trật tự đô thị, trật tự xây dựng, môi trường, an ninh trật tự, an toàn giao thông và các lĩnh vực khác. Đến nay, đã có gần 800 cán bộ, công chức đăng ký và được cấp tài khoản để đăng nhập, sử dụng ứng dụng này với 43 đơn vị sử dụng; có gần 4.000 cán bộ, công chức, viên chức, người lao động với gần 10.000 lượt tải, cài đặt ứng dụng.

Qua ứng dụng đã mở ra thêm kênh thông tin để người dân kịp thời phản ánh và giám sát về tình hình quản lý đất đai, trật tự xây dựng. Đồng thời, từ đó nâng cao hiệu quả công tác vận động, tuyên truyền người dân tham gia chấp hành các quy định pháp luật về đất đai, xây dựng thông qua việc sử dụng rộng rãi, thường xuyên và phổ biến của ứng dụng trực tuyến trên nền điện thoại thông minh. Cùng với đó, việc phản ánh kịp thời với kết quả xử lý được cập nhật công khai trên ứng dụng đã tạo được niềm tin của nhân dân, huy động được sự tham gia phối hợp của người dân đối với công tác quản lý đất đai, xây dựng trên địa bàn.

Từ tháng 11/2022 đến nay, UBND huyện Bình Chánh còn triển khai dán mã code QR trên Giấy phép xây dựng và bản vẽ xin phép được duyệt kèm theo, để tăng cường công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực giải quyết hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép xây dựng của người dân, doanh nghiệp.

Nhìn chung, trong những năm qua UBND huyện Bình Chánh đã thực hiện nghiêm túc, hiệu quả tất cả các giải pháp, nhiệm vụ theo Chỉ thị số 23-CT/TU của Thành ủy, chỉ đạo thường xuyên, liên tục, kịp thời quản lý chặt chẽ về tình hình quản lý đất đai, trật tự trên địa bàn.

Tuy nhiên, với đặc thù là một huyện ven đô đang trong quá trình đô thị hóa, công tác xử lý vi phạm trong quản lý đất đai còn chậm, chưa quyết liệt, trật tự xây dựng vẫn diễn ra khá phức tạp, nhiều công trình xây dựng cũ vẫn ngang nhiên cơi nới thêm diện tích gây bức xúc dư luận ... Nhiều vi phạm về đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn huyện tại các xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B, Bình Hưng, Lê Minh Xuân … đến nay vẫn chưa được xử lý dứt điểm gây nhiều thắc mắc, dư luận trong nhân dân.

Do đó, phóng viên Tạp chí Thanh tra đang tiếp tục tìm hiểu thông qua tin tức, phản ánh của bạn đọc để làm rõ hơn về tình hình an ninh, trật tự xây dựng của một số xã trên địa bàn huyện Bình Chánh trong các số tiếp theo.

Hy vọng trong thời gian tới công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng có sự phối hợp đồng bộ, sự vào cuộc nghiêm túc, quyết liệt của cả hệ thống chính trị, với nhiều giải pháp, kế hoạch được thực hiện và phát huy hiệu quả trong quản lý trật tự xây dựng sẽ tạo hiệu ứng sâu rộng tác động mạnh đến từng bộ phận cán bộ, nhân dân góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về đất đai, trật tự xây dựng.