Gần 1 nửa số vụ tai nạn lao động nghiêm trọng do người sử dụng lao động

Theo báo cáo ban hành cuối tháng 3/2022 của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH), năm 2021 trên toàn quốc đã xảy ra 6.504 vụ TNLĐ, làm 6.658 người bị nạn (bao gồm cả khu vực có quan hệ lao động và khu vực người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động).

Một số vụ TNLĐ nghiêm trọng, làm chết người và bị thương nhiều người tại các địa phương như: Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Nghệ An, Hải Dương, Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Dương, Quảng Ngãi, Bắc Ninh, Hà Nam, Bình Phước xảy ra trong các lĩnh vực xây dựng, khai thác khoáng sản, điện tử.

Ngoài một số vụ TNLĐ nghiêm trọng đang trong quá trình điều tra, năm 2021 các địa phương báo cáo có 22 vụ TNLĐ đề nghị khởi tố, 10 vụ đã có Quyết định khởi tố của cơ quan Cảnh sát điều tra...

Theo phân tích của cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực lao động, để xảy ra TNLĐ chết người thì nguyên nhân do người sử dụng lao động chiếm 40,69% tổng số vụ TNLĐ và 41,87% tổng số người chết. Cụ thể, do tổ chức lao động và điều kiện lao động chiếm 23,89% tổng số vụ TNLĐ và 25,64% tổng số người chết. Người sử dụng lao động không xây dựng quy trình, biện pháp làm việc an toàn chiếm 6,19% tổng số vụ TNLĐ và 5,98% tổng số người chết. Thiết bị không đảm bảo an toàn lao động chiếm 6,19% tổng số vụ TNLĐ và 5,98% tổng số người chết. Người sử dụng lao động không huấn luyện an toàn lao động hoặc huấn luyện an toàn lao động chưa đầy đủ cho người lao động chiếm 4,42% tổng số vụ TNLĐ và 4,27% tổng số người chết. Trong khi đó, nguyên nhân do người lao động chiếm 9,73% tổng số số vụ TNLĐ và 9,4% tổng số người chết.

Tai nạn lao động giảm, nhưng thiệt hại vẫn còn lớn

Bộ LĐTBXH đánh giá, năm 2021 so với năm 2020, trong khu vực có quan hệ lao động số vụ TNLĐ giảm, tổng số nạn nhân giảm, số vụ có người chết giảm, số người chết giảm, số người bị thương nặng giảm. Số vụ và số người bị TNLĐ giảm là do số người lao động tham gia báo cáo giảm 10,9 % so với năm 2020. Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 nên số lao động giảm dẫn đến giảm TNLĐ so với năm 2020.

Theo báo cáo sơ bộ của các địa phương, thiệt hại về vật chất do TNLĐ xảy ra năm 2021 vẫn còn khá lớn. Chi phí tiền thuốc, mai táng, tiền bồi thường cho gia đình người chết và những người bị thương,... là trên 3.954 tỷ đồng (giảm 2.049 tỷ đồng so với năm 2020); thiệt hại về tài sản trên 18 tỷ đồng (tăng 14,117 tỷ đồng so với năm 2020); tổng số ngày nghỉ do tai nạn lao động là trên 116.377 ngày (giảm 33.947 ngày so với năm 2020).

Sẽ thanh tra, kiểm tra đặc biệt với lĩnh vực nhiều nguy cơ

Theo Bộ LĐTBXH, trong thời gian tới, các bộ, ngành chỉ đạo các doanh nghiệp thuộc ngành và lĩnh vực quản lý chủ động kiểm tra công tác an toàn, vệ sinh lao động; phối hợp với Bộ LĐTBXH thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực có nhiều nguy cơ xảy ra TNLĐ, sự cố nghiêm trọng như: xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng, dệt may, da giày, khai thác mỏ, khoáng sản đặc biệt là các công trình xây dựng trọng điểm, tiếp giáp với khu dân cư, đông người qua lại, thiết bị nâng, thang máy, các công trình vui chơi công cộng có sử dụng các trò chơi tàu lượn cao tốc, đu quay, máng trượt, cáp treo,...

Cũng liên quan đến giải pháp về thanh tra, kiểm tra, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan chức năng tại địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành quy định an toàn, vệ sinh lao động của các doanh nghiệp trên địa bàn, đặc biệt các lĩnh vực có nhiều nguy cơ xảy ra TNLĐ, sự cố nghiêm trọng, chú ý đến hoạt động xây dựng quy trình, biện pháp làm việc an toàn tại doanh nghiệp; thực hiện báo cáo TNLĐ theo Luật An toàn, vệ sinh lao động.

Trong phạm vi chức năng và thẩm quyền, chính quyền địa phương cần tăng cường tổ chức công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức, pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động phù hợp với từng lĩnh vực và ngành nghề, ưu tiên việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động cho người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động; phòng ngừa TNLĐ kết hợp phòng, chống dịch bệnh COVID-19 tại nơi làm việc.

Song song đó, tăng cường tổ chức điều tra TNLĐ đối với người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động. Tăng cường triển khai công tác phòng ngừa TNLĐ với sự hỗ trợ từ quỹ bảo hiểm xã hội về TNLĐ, bệnh nghề nghiệp...

Đối với các doanh nghiệp tăng cường triển khai công tác an toàn, vệ sinh lao động, chú trọng đến các hoạt động tự kiểm tra, chủ động kiểm soát phòng ngừa các yếu tố nguy hiểm, có hại tại doanh nghiệp, phòng ngừa TNLĐ do ngã cao, điện giật, vật rơi, đổ sập; tổ chức huấn luyện an toàn lao động, vệ sinh lao động cho người lao động...

Như vậy, mặc dù tình hình TNLĐ có giảm ở cả số vụ và số nạn nhân. Song đến từ nhiều nguyên nhân trong đó chủ yếu là do báo cáo giảm và ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 kéo theo lao động giảm. Bởi vậy, trong thời gian tới, để công tác đảm bảo an toàn lao động được duy trì, vẫn cần triển khai tích cực công tác thanh tra kiểm tra ở cả lực lượng Thanh tra Bộ LĐTBXH, chính quyền địa phương, nhất là trong các lĩnh vực có nguy cơ TNLĐ cao.