Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Nhưng để cạnh tranh với các nước trong xuất khẩu gạo, rõ ràng VN chưa phát huy được thế mạnh trong quảng bá gạo ngon của mình, do chưa xây dựng, thành lập được thương hiệu gạo chính thức của mình. Đối thủ cạnh tranh quyết liệt với Việt Nam về xuất khẩu gạo là Thái Lan... Vậy việc xây dựng thương hiệu gạo VN phải bắt đầu từ đâu?

Bắt đầu từ kho bãi, thu hoạch

Theo nhận định, hệ thống sản xuất giống và công tác quản lý chất lượng giống lúa của VN chưa đảm bảo, chưa tương xứng với vị trí của nhiều vùng trồng lúa chủ lực, đặc biệt là ĐBSCL. Riêng trong một bao gạo xuất khẩu của miền Nam đã có chục giống lúa trộn lẫn nhau. Đáng nói là tỉ lệ gạo nguyên xay xát của riêng Thái Lan là trên 50%, trong khi gạo xuất khẩu của VN đa phần là từ 20- 25%; gạo có 5% tấm thì rất, rất ít. Nhiều chuyên gia khẳng định rằng gạo VN phải được triển khai đồng bộ các giải pháp tạm thời: Trước mắt, phải khẩn trương xây dựng hệ thống kho bãi hiện đại trong dự trữ để giảm tổn thất sau mỗi vụ mùa, đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế hầu có chất lượng nông sản tốt nhất có thể; hệ thống vận, lưu chuyển nông sản phải được khẩn trương bổ sung trang, thiết bị để bảo đảm chất lượng gạo. Hội Khuyến nông các cấp dưới sự chỉ đạo và hỗ trợ thiết thực của các sở Nông nghiệp phải vào cuộc cấp bách và cụ thể với các chương trình tuyên truyền cho nông dân tầm quan trọng của việc giảm tổn thất trong sản xuất lúa gạo; tập huấn cho nông dân phương pháp, cách thức tốt nhất trong việc giảm tổn thất lúa gạo trong sản xuất. Bên cạnh, nông dân cần được hướng dẫn kỹ thuật canh tác, thu họach nhằm giảm cả tổn thất trước và trong thu hoạch. Theo đánh giá của FAO (Tổ chức Nông-Lương LHQ) tại VN, hàng năm nông dân bị mất khoảng từ 4 - 5 triệu tấn thóc (trên 13%) do khâu bảo quản quá kém cỏi. Có những tin vui chưa kịp vui đã thấy lo, nói riêng về gạo xuất khẩu. Chẳng hạn, thị trường lúa gạo tại các tỉnh ĐBSCL đã và đang sôi động từ tháng từ khi Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo thu mua 500.000 tấn gạo vụ hè thu tạm trữ. Thế nhưng, các DN thuộc Hiệp hội Lương thực VN (VFA) cố gắng lắm cũng chỉ đạt 57,8% trong kế hoạch mua gạo. Nguyên nhân vẫn là do giá lúa biến động, thời gian gần đây lại tăng nhanh trong khi lượng bán ra của nông dân lại quá ít. VFA vẫn cố gắng tìm mọi cách để giữ giá lúa cho nông dân, giữ giá gạo xuất khẩu. Việc triển khai mua hàng trăm ngàn tấn gạo là giải pháp khiến các DN muốn bán phá giá cũng không có lúa để mua, và nước ngòai cũng không thể ép giá lúa, gạo VN. Tóm lại, trong việc bảo vệ, giảm thiểu tổn thất nguồn lúa, gạo, bảo vệ nông dân trong thu mua, thu họach; đối phó với các biến động về giá cả trong xuất, nhập khẩu gạo… là các biện pháp nền tảng phải có trong hướng xây dựng thương hiệu gạo VN.

Thương hiệu là những hiệu được … thương

Việt Nam tự hào với những loại gạo tuyệt vời. Vẫn có những câu hỏi thật thà khiến những người bán gạo lẻ ở các sạp hay các đại lý bán gạo sỉ, lẻ lúng túng: -“Ủa, sao loại gạo này trồng ở VN mà để bảng là Thơm Thái, Thơm Mỹ hả chị?”, hoặc “Nàng Hương là Nàng Hương, còn đề là Nàng Hương Chợ Đào là sao ta?”. Rõ ràng, nếu thương hiệu gạo VN đã đặt được một nền tảng đồng nhất cho các loại gạo đặc sản thì trả lời câu hỏi trên dễ dàng thôi. VN thua kém Thái Lan trong cạnh tranh vì thương hiệu chứ không đơn thuần vì chất lượng gạo. (Ta vẫn có những loại gạo 5% tấm kia mà!). Bên cạnh, VN vốn đã có những thương hiệu gạo nổi tiếng, nhưng mà là thương hiệu gạo của vài… tỉnh thôi. Nhưng nếu từ những thành công của các thương hiệu gạo cấp tỉnh kia, chúng ta nghiên cứu và quyết tâm xây dựng thì thương hiệu gạo VN chắc chắn sẽ vươn vai với bên ngòai.

Bạc Liêu có thương hiệu gạo Một bụi đỏ Hồng Dân, một loại ngon cực kỳ, đầy đủ thành phần dinh dưỡng hiếm thấy; được Cục Sở hữu trí tuệ thuộc Bộ Khoa học - Công nghệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý. Khi giá gạo nguyên liệu tại ĐBSCL sụt giảm mạnh nhưng gạo bụi đỏ Hồng Dân vẫn ký được hợp đồng cung cấp trên 25.000 tấn gạo sạch chất lượng cao cho thị trường châu Âu, với tổng trị giá hàng trăm tỉ đồng. An Giang có loại gạo Nàng Nhen Bảy Núi, gạo thơm Châu Phú, nếp Châu Phú; đã và đang triển khai đầu tư 3,4 tỉ đồng để thực hiện việc xây dựng chất lượng thương hiệu gạo xuất khẩu theo tiêu chuẩn Global GAP- thực  hành nông nghiệp tốt toàn cầu. Tiền Giang có HTX Mỹ Thành thực hiện sản xuất gạo theo tiêu chuẩn Global GAP cho xã viên chuyên “sản xuất lúa chất lượng cao và an toàn”; được công nhận Global GAP. Đặc biệt là tỉnh Sóc Trăng với những dòng lúa gạo đặc sản ST3, ST5, ST10 được tỉnh ưu tiên qui hoạch vùng lúa đặc sản xuất khẩu với diện tích 30.000 hecta. Dự kiến lên 50.000 ha vào năm 2010 và 100.000 ha vào năm 2020. Do tình hình tài chính thế giới khó khăn nên các nước nhập khẩu gạo không mua gạo để dự trữ như trước mà họ sử dụng đến đâu thì mua đến đó. Tất nhiên chọn lọc, ưu tiên cho các dòng gạo đặc sản có thương hiệu. Do vậy, áp lực dự trữ đang dồn về phía các nước bán gạo, trong đó có VN.

Thương hiệu gạo Việt Nam truân chuyên trong xây dựng nhưng không phải là bất khả thi. Theo các chuyên gia, từ học hỏi và nghiên cứu, tìm hiểu các nước xuất khẩu gạo, đặc biệt là đối thủ Thái Lan, hướng đi cho việc xây dựng thương hiệu gạo VN nhất thiết phải bắt đầu từ việc tổ chức lại sản xuất theo hướng cánh đồng một giống ở những tổ hợp tác, HTX, các trang trại... Theo đó, có được sự thuận lợi cho việc gieo sạ đồng loạt, khống chế được dịch bệnh và thực hiện qui trình cơ giới hóa đồng bộ, nhất là phải có chính sách hỗ trợ hợp lý cho nông dân và DN trong việc bao tiêu sản phẩm.

Lâm Nguyên