Bị "trúng gió" do… điều hòa quá ấm!

Các chuyên gia đều cho hay, không có loại gió độc nào cả. Hiện tượng “trúng gió” mà dân gian hay nhắc đến, Tây y gọi là cảm, còn Đông y gọi là nhóm bệnh “thời khí”.

Đó là do các yếu tố thời tiết nắng, mưa, gió, lạnh, sương giá… tác động vào cơ thể một cách đột ngột khiến tà khí xâm nhập vào cơ thể qua lỗ chân lông và đường hô hấp.

Rất may, có người hàng xóm phát hiện kịp thời nên đưa chị vào nhà xoa dầu, cho uống nước gừng…Một lát sau chị tỉnh lại và thấy toàn thân ê ẩm.

Bất cứ ai cũng có thể bị trúng gió, nhất là những người có sức đề kháng yếu, trẻ nhỏ và người già. Những người có tiền sử hạ đường huyết, hạ huyết áp cũng rất dễ mắc phải.
 

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Sau một đêm ngủ dậy, anh Trần Chí Dũng (Kim Mã, Hà Nội) thấy cổ bị đau nhức, không thể quay đầu sang bên trái. Sau 2 – 3 ngày xoa bóp dầu, cổ anh Dũng mới cử động bình thường được.

Tuy nhiên, trường hợp trúng gió của anh Dũng vẫn được coi là nhẹ nhàng. GS Nguyễn Tài Thu – Chuyên gia châm cứu hàng đầu Việt Nam (nguyên Giám đốc Bệnh viện Châm cứu T.Ư) cho biết, mùa lạnh năm nào bệnh viện cũng tiếp nhận nhiều bệnh nhân bị méo mồm do liệt dây thần kinh số 7, bị vẹo cổ cấp, đau thắt lưng cấp... Trường hợp này thường phát hiện đột ngột sau một đêm ngủ dậy.

Anh Phan Tiến Trung (Gia Lâm, Hà Nội) cũng là nạn nhân của đợt gió đầu mùa vừa rồi. Anh cho hay, sáng ngủ dậy, ra mở cửa sổ cho phòng thoáng thì đột nhiên thấy mặt tối sầm lại, một bên miệng giật giật liên hồi. Khi người nhà phát hiện, miệng anh đã bị méo sang một bên. Bác sĩ chẩn đoán anh Trung bị méo miệng do liệt dây thần kinh số 7.

GS Tài Thu còn cho biết, với người bị trúng gió méo miệng, mắt chỉ còn lộ lòng trắng (do liệt cơ khép vòng mi khiến nhãn cầu bị đẩy lên), không nhắm được mắt, miệng và nhân trung méo xệch, chảy nước miếng, nước mắt, nói cười khó khăn...

Theo GS Tài Thu, bệnh liệt dây thần kinh số 7 không nguy hiểm và chỉ cần điều trị bằng châm cứu từ 4-6 tuần là có thể khỏi. Tuy nhiên, có trường hợp phải điều trị 2-3 đợt, rất hiếm trường hợp điều trị không khỏi nhưng tốt nhất là nên điều trị sớm trong 3 ngày đầu.

Cạo gió tùy trường hợp

"Trúng gió" nhẹ có thể tự chữa còn nặng thì phải nhập viện ngay, nếu không sẽ nguy hiểm đến tính mạng.

Tây y chữa chứng bệnh này bằng cách uống thuốc trị cảm, vitamin C để tăng sức đề kháng, đồng thời làm nóng vùng nhiễm lạnh và làm giãn tĩnh mạch.

Còn Đông y chữa trúng gió bằng cách cạo gió, đánh gió bằng dầu nóng. Dùng đồ bạc có cạnh tròn và nhẵn để cạo vào cổ, lưng, bụng, chân, tay để cạo cho đến khi đồ bạc xám lại tức là đã phát tán chướng khí, thông khí huyết.

Sau đó, cho người bệnh uống nước gừng và nước đường gừng nóng, sữa, nước cam, ăn cháo hành, tía tô để giữ ấm cho cơ thể... là khỏi. 

Tuy nhiên, bác sĩ Trần Văn Bản khuyến cáo, không được cạo gió lên phần bụng của phụ nữ có thai, người bị cao huyết áp.

"Trúng gió" cần được điều trị triệt để bởi bệnh dễ để lại di chứng tiềm tàng cho phong thấp, tê thấp, mất khả năng đề kháng sau này.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh

Theo bác sĩ Trần Văn Bản, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Trung ương Hội Đông y Việt Nam, khi thấy triệu chứng trúng gió thông thường, nên đánh gió bằng cách dùng rượu gừng, dầu đánh gió, uống nước đường gừng nóng hoặc sữa nóng… rồi ủ ấm. Có thể cho người bị trúng gió ăn cháo hành, tía tô với lòng đỏ trứng gà nóng hổi là khỏi. Với người bị huyết áp cao ngay lập tức phải uống thuốc hạ áp để ổn định huyết áp, rồi nhanh chóng đưa đi bệnh viện, hoặc phòng khám Đông y gần nhất để được cứu chữa kịp thời.

Chứng trúng gió méo miệng Đông y thường châm cứu (ôn châm, điện châm), kết hợp xoa bóp, bấm huyệt, tập luyện cơ… rất hiệu quả. Các bác sĩ vừa châm vào các huyệt, vừa cứu bằng ngải với gừng để thân thể nóng ấm, thông kinh lạc trở lại.

Bác sĩ Lê Quân cho biết, Tây y điều trị trúng gió do lạnh bằng cách làm nóng vùng nhiễm lạnh tại chỗ và làm giãn tĩnh mạch. Nhưng cả trúng gió do lạnh hay do hoàn cảnh đều phải có bác sĩ khám cụ thể để kê đơn thuốc chính xác cho từng trường hợp.

Trúng gió cần được điều trị triệt để, chớ coi thường trúng gió bởi bệnh dễ để lại di chứng tiềm tàng cho phong thấp, tê thấp, mất khả năng đề kháng sau này. Với trúng gió méo miệng nếu điều trị chậm, hoặc điều trị không đúng cách sẽ có tiến triển xấu, gây biến chứng và di chứng như viêm loét giác mạc, co giật cơ mặt, co cứng nửa mặt…

“Xưa các cụ hay ăn trầu, có vôi nên người luôn tăng sản nhiệt. Thanh niên ngày nay không ăn trầu, vì vậy nên ngậm hoặc ăn mứt gừng để cơ thể luôn ấm áp. Ngồi trong phòng điều hòa cần tránh luồng khí lạnh, nếu không tránh được nên chịu khó đứng dậy đi lại, thường xuyên vận động vai, gáy, cổ để máu huyết lưu thông, nên đội thêm mũ mỏng, lót thêm khăn vào cổ để tránh choáng váng, xây xẩm khi di chuyển. Nếu ngồi xe hơi có máy lạnh, khi xuống nên đứng giữa cửa xe và bên ngoài một lát để cơ thể thích ứng với bên ngoài rồi hãy ra khỏi xe”.

Cách phòng tránh trúng gió ngày lạnh

- Cần giữ ấm tai, cổ, bàn chân - những chỗ dễ bị nhiễm lạnh nhất.
- Khi đang ở môi trường ấm (nằm trong chăn, ở trong nhà…) mà đột ngột tiếp xúc với môi trường lạnh (mở cửa sổ, đi từ trong nhà ra ngoài trời…) thì cần phải mặc quần áo thật ấm.
- Không uống rượu chống lạnh vì cồn làm cơ thể nóng lên nhưng khi giã rượu sẽ bị lạnh.
- Tắm cần tránh nơi có gió lùa, lau người khô nhanh để không bị mất nhiều nhiệt và nhiễm lạnh.

N.T (tổng hợp)