Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Nhu cầu xây dựng nhà máy xử lý rác thải, phát điện

Xử lý rác thải sinh hoạt hiện đang là vấn đề khá nóng và bức xúc trong công tác bảo vệ môi trường. Cùng với quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa đang diễn ra mạnh mẽ, lượng chất thải cũng liên tục gia tăng, tạo sức ép rất lớn đối với công tác bảo vệ môi trường của chính quyền sở tại. Theo thống kê, tổng sản lượng chất thải rắn (CTR) sinh hoạt trên địa bàn tỉnh Hải Dương hiện khoảng 899 tấn/ngày đêm; tổng sản lượng CTR sinh hoạt đô thị phát sinh khoảng 307 tấn/ngày, tương ứng 112,055 tấn/năm; lượng CTR sinh hoạt khu vực nông thôn khoảng 592 tấn/ngày. Tuy nhiên, việc xử lý rác thải sinh hoạt tại nông thôn chủ yếu bằng phương pháp chôn lấp; công tác thu gom, phân loại chưa được xử lý triệt để. Chính việc quản lý và xử lý rác không an toàn đã dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng về môi trường, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng.

Phối cảnh nhà máy xử lý rác thải và phát điện tại xã Lương Điền, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương

Theo ông Trịnh Ngọc Thành, Chủ tịch UBND huyện Cẩm Giàng, việc triển khai dự án nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt và phát điện là rất cần thiết, phù hợp, đáp ứng nhu cầu quản lý và xử lý an toàn chất thải, nhằm giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm môi trường và hạn chế các tác động xấu đến sức khỏe con người. Đây không phải nhà máy đầu tiên được xây dựng ở nước ta. Thực tế ở các tỉnh: Phú Thọ, Thanh Hóa, Hà Nội,… đã triển khai xây dựng nhà máy xử lý rác và phát điện, trong đó một số dự án được Chính phủ ký quyết định bổ sung vào quy hoạch phát triển điện lực quốc gia.

Các cơ quan chức năng của tỉnh Hải Dương đánh giá, Dự án Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt và phát điện của liên doanh United Expert Investments Limited (UEI Ltd.) và CTCP Tài nguyên và Môi trường Âu Việt được đặt tại xã Lương Điền (Cẩm Giàng) hoàn toàn phù hợp với Quy hoạch Xử lý chất thải rắn tỉnh Hải Dương đến năm 2020, định hướng đến năm 2030; thuộc nhóm hoạt động bảo vệ môi trường được ưu đãi và hỗ trợ đầu tư.

Nhân dân lo lắng…

Dự án Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt và phát điện được đánh giá có ý nghĩa lớn trong công tác bảo vệ môi trường của huyện Cẩm Giàng, nhưng quá trình triển khai đã vấp phải sự phản ứng của người dân. Một trong những lý do khiến nhiều người dân không đồng thuận là vị trí đặt Dự án chưa đảm bảo khoảng cách an toàn về môi trường, có thể ảnh hưởng tới khu dân cư.

Về vấn đề này, trong văn bản số 05/BXD-HTKT ngày 19/3/2019 của Bộ Xây dựng gửi Sở Xây dựng tỉnh Hải Dương hướng dẫn về khoảng cách an toàn về môi trường đối với cơ sở xử lý chất thải rắn, thì dự án nhà máy xử lý rác thải và phát điện tỉnh Hải Dương áp dụng theo Quy chuẩn xây dựng Việt Nam Quy hoạch xây dựng QCXDVN 01:2008/BXD: “Nhà máy xử lý chất thải rắn (đốt có xử lý khí thải, sản xuất phân hữu cơ) khoảng cách an toàn về môi trường nhỏ nhất giữa nhà máy đến các công trình xây dựng khác là ≥500m”. Trên thực tế, khoảng cách từ vị trí xây dựng Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt và phát điện đến khu dân cư thôn Bình Long (xã Lương Điền) là 700 m, phù hợp với các quy định nêu trên.

Một lo ngại khác của người dân là, Dự án chưa có Báo cáo Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) được phê duyệt mà đã được chấp thuận chủ trương đầu tư và được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (Giấy CNĐKĐT). Liên quan vấn đề này, Sở KH&ĐT tỉnh Hải Dương đã có Văn bản số 494/BC-KHĐT-KTĐN ngày 19/3/2019 báo cáo và giải trình cụ thể về trình tự và thủ tục cấp phép đầu tư theo pháp luật hiện hành.

Theo đó, sau khi nhận được đầy đủ hồ sơ đề nghị đầu tư Dự án, Sở KH&ĐT đã thực hiện các trình tự thủ tục thẩm định, trình UBND tỉnh quyết định chủ trương đầu tư, cấp Giấy CNĐKĐT theo Luật Đầu tư. Văn bản cũng nêu rõ, nếu căn cứ theo Luật Bảo vệ môi trường (2014), Dự án Nhà máy xử lỷ rác thải sinh hoạt và phát điện thuộc diện phải phê duyệt ĐTM trước khi quyết định chủ trương đầu tư cho dự án.

Lãnh đạo tỉnh Hải Dương khẳng định, sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện Dự án, nếu nhà đầu tư vi phạm, gây ảnh hưởng đến môi trường và cuộc sống của người dân, Hải Dương sẽ kiên quyết yêu cầu đóng cửa Nhà máy và dừng Dự án.

Ý kiến chuyên gia

Để hiểu rõ hơn về dự án cũng như những tính năng, điểm ưu việt, hạn chế, PV đã có buổi trao đổi với Tiến sĩ Nguyễn Văn Khải, nguyên Trưởng phòng Sensor, Viện Kỹ thuật Quân sự (Bộ Quốc phòng).

Tiến sĩ Nguyễn Văn Khải trao đổi với PV

Trao đổi về dự án nhà máy xử lý rác thải tại Cẩm Giàng, Hải Dương, ông cho rằng không chỉ Việt Nam mà tất cả các nước trên thế giới đều đang rất quan tâm đến vấn đề rác thải, cũng như môi trường cuộc sống. Ở một số nước phát triển, đơn cử như Nhật Bản thì họ đã làm rất tốt vấn đề xử lý rác thải từ khâu thu gom, xử lý đến những sản phẩm có thể tái chế, sử dụng từ rác.

Còn ở Việt Nam, cùng với quá trình phát triển đô thị hóa, đời sống người dân được nâng cao thì khối lượng rác thải phát sinh ngày càng tăng cao. Nhiều địa phương, do cơ sở hạ tầng yếu kém, hệ thống xử lý rác thải bị hạn chế chưa đủ khả năng đáp ứng yêu cầu so với khối lượng rác ngày càng lớn. Điều đó, không chỉ gây ra sự đình trệ trong các khâu xử lý sau sản xuất và sinh hoạt mà nó còn ảnh hưởng lớn đến cuộc sống cũng như môi trường sống của người dân. Vì vậy, việc đầu tư và phát triển những dự án các nhà máy xử lý rác thải là điều tất yếu và vô cùng cần thiết trong bối cảnh hiện nay ở mỗi địa phương.

Cũng như quá trình đồng hóa và dị hóa luôn song hành cùng nhau, thì việc sản xuất, sinh hoạt, phát sinh rác thải và tìm biện pháp thu gom, xử lý rác để tái thiết nguyên vật liệu cho sản xuất luôn cần được quan tâm và chú trọng đầu tư. Cụ thể, đối với Dự án xây dựng Nhà máy Xử lý rác thải sinh hoạt và phát điện tại xã Lương Điền, huyện Cẩm Giàng, Hải Dương là điều rất tốt, cần được đặc biệt quan tâm và nhân rộng. Nhưng cơ bản, việc xây dựng nhà máy như thế nào, cần có phương án cụ thể, rõ ràng và minh bạch, có tính thực tiễn và hiệu quả, phù hợp với vị trí, điều kiện cụ thể của từng địa phương.

Dự án xây dựng Nhà máy xử lý rác thải ở Cẩm Giàng cần có lộ trình cụ thể, vị trí xây dựng phù hợp, đáp ứng các quy định của pháp luật, các quy chuẩn về lĩnh vực Xây dựng, Y tế, Môi trường,...; có tính thực tiễn, khả năng áp dụng Quy chuẩn công nghệ và hệ thống xử lý. Tất cả những vấn đề này, thiết nghĩ những người quan tâm và theo dõi, đặc biệt là nhân dân trong vùng quy hoạch dự án đều có thể hiểu và hiểu rõ nếu dành thời gian và đồng hành cùng sự phát triển chung của dự án này.

Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt và phát điện tại huyện Cẩm Giàng (Hải Dương) có quy mô vốn đầu tư 45 triệu USD, công suất 500 tấn/ngày đêm, phát điện 9 MW-10 MW. Công nghệ đốt rác và phát điện của Nhà máy bằng lò ghi cơ học kiểu Warerleau của Bỉ đã được cấp bằng sáng chế. Ưu điểm của công nghệ lò đốt này thích ứng với độ ẩm cao của chất thải rắn, không cần phân loại rác đầu vào, tự động đảo trộn.

Bài, ảnh: Duy Phường