Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

1. Những dấu ấn lịch sử về đồng chí Đỗ Mười với ngành Công thương

Sau ngày hòa bình lập lại ở miền Bắc, yêu cầu của công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội được đặt ra bức thiết, tháng 9/1955, Bộ Công thương được tách ra thành Bộ Công nghiệp và Bộ Thương nghiệp. Luật sư Phan Anh làm Bộ trưởng Bộ Thương nghiệp; tháng 10/1956, đồng chí Đỗ Mười được Trung ương Đảng điều động từ Hải Phòng lên giữ chức Thứ trưởng Bộ Thương nghiệp. Đến tháng 4/1958, Bộ Thương nghiệp được tách ra thành 2 bộ: Bộ Nội thương và Bộ Ngoại thương; đồng chí Đỗ Mười được cử làm Bộ trưởng Bộ Nội thương, cho đến tháng 3/1961.

Ảnh tư liệu. Nguồn: Internet

Với cương vị là một trong những tư lệnh của ngành Thương nghiệp trong những năm miền Bắc bước vào giai đoạn phục hồi kinh tế (1954-1957), kế hoạch 3 năm cải tạo và phát triển kinh tế, phát triển văn hóa (1958-1960), đồng chí Đỗ Mười đã lãnh đạo ngành Thương nghiệp tích cực góp phần thúc đẩy sản xuất phát triển, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp và tiểu, thủ công nghiệp; ổn định giá cả thị trường, cải thiện đời sống Nhân dân; xây dựng hoàn chỉnh hệ thống thương nghiệp quốc doanh và với sự trợ thủ của hợp tác xã mua bán, thương nghiệp quốc doanh ngày càng giữ vai trò chủ đạo trên thị trường, thúc đẩy công cuộc cải tạo hòa bình công thương nghiệp tư bản tư doanh theo chủ nghĩa xã hội (1). Đây là những yếu tố rất quan trọng bảo đảm thực hiện thắng lợi chính sách kinh tế - tài chính của Đảng và Nhà nước khi bước vào thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, đặc biệt là những năm tháng Mỹ leo thang nhằm phong tỏa, bao vây và phá hoại miền Bắc, với cương vị là Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, Chủ tịch Hội đồng chi viện tiền tuyến Trung ương, đồng chí Đỗ Mười luôn thể hiện tinh thần bất khuất và trách nhiệm cao, luôn có mặt ở nhữn trọng điểm đánh phá của máy bay Mỹ để chỉ đạo kịp thời việc giải tỏa hàng hóa, nhu yếu phẩm, xăng dầu và vật tư viện trợ quốc tế vào chiến trường miền Nam, đảm bảo phương châm vừa sản xuất, vừa chiến đấu, vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, vừa chi viện cho tiền tuyến miền Nam đánh thắng giặc Mỹ, thống nhất đất nước.

Khi giữ các cương vị quan trọng của Đảng và Nhà nước, đồng chí Đỗ Mười vẫn luôn quan tâm và có những chỉ đạo đến sự phát triển của ngành Công thương.

Trên cương vị Thường trực Bộ Chính trị và Ban Bí thư (khóa VI), đồng chí Đỗ Mười phụ trách theo dõi và chỉ đạo ngành Thương mại trong việc triển khai đường lối đổi mới được đặt ra từ Đại hội lần thứ VI (năm 1986) của Đảng. Đồng chí Đỗ Mười đã chủ trì xây dựng và tổ chức triển khai đề án cải cách nhằm chống lạm phát và chuyển đổi cơ chế giá cả, thị trường (từ tháng 3/1989). Những quyết sách đồng bộ thực thi đã nhanh chóng có hiệu quả, lạm phát được đẩy lùi, đưa nền kinh tế nước ta ra khỏi giai đoạn khủng hoảng, mở ra thời kỳ thiết lập cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Bộ Kinh tế đối ngoại mới được thành lập trên cơ sở hợp nhất ba cơ quan là Bộ Ngoại thương, Ủy ban Kinh tế đối ngoại, Ủy ban Hợp tác kinh tế - văn hóa với Lào và Campuchia. Năm 1988, Bộ Kinh tế đối ngoại tiến hành Hội nghị đầu tiên, với cương vị Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, đồng chí Đỗ Mười đến dự và phát biểu chỉ đạo về những định hướng lớn của hoạt động kinh tế đối ngoại phù hợp với đường lối đổi mới của Đảng.

Trên cương vị Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII, đồng chí Đỗ Mười đã trực tiếp chỉ đạo soạn thảo và thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Nghị quyết 12/NQ-TW, ngày 3/1/1996 về “Tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động thương nghiệp, phát triển thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa”. Đến ngày 15/5/1996, Hội nghị triển khai Nghị quyết 12 do Bộ Thương mại chủ trì, đồng chí Tổng Bí thư Đỗ Mười đến dự, phát biểu chỉ đạo những vấn đề cần quan tâm và nhiệm vụ của ngành Công thương cần quán triệt thực hiện tốt Nghị quyết này.

Trên cương vị Tổng Bí thư (khóa VIII), đồng chí Đỗ Mười đã trực tiếp tham gia soạn thảo và hoàn chỉnh Luật Thương mại để trình Quốc hội thông qua. Đây là Luật Thương mại đầu tiên của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Khi trở về với cuộc sống đời thường, đồng chí Đỗ Mười vẫn thể hiện là cán bộ mẫu mực, thường xuyên quan tâm và chân thành góp ý với lãnh đạo Đảng, Nhà nước và lãnh đạo ngành Công thương trong việc xây dựng chiến lược phát triển, chỉ đạo, điều hành hoạt động của lĩnh vực công nghiệp và thương nghiệp.

2. Những quan điểm của đồng chí Đỗ Mười đối với sự phát triển ngành Công thương Việt Nam

Thứ nhất, vai trò lãnh đạo, quản lý và ban hành luật để thực thi trong ngành Công thương.

Sự thống nhất lãnh đạo của Đảng, quản lý và điều hành bằng luật của Nhà nước có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển ngành Công thương. Việc quán triệt nội dung nghị quyết là quan trọng, song việc tổ chức tốt việc thực hiện nghị quyết còn quan trọng hơn.

Đồng chí Đỗ Mười nhìn nhận những hạn chế, tồn tại và yếu kém trong khâu quản lý cần phải tháo gỡ, giải quyết. Đồng chí Đỗ Mười nói: “Tôi đơn cử một mặt chưa được trong quản lý xuất nhập khẩu. Quản lý xuất nhập khẩu như hiện nay là gây khó khăn cho sản xuất trong nước. Chẳng hạn có mặt hàng doanh nghiệp trong nước đủ sức đáp ứng được nhu cầu thì lại cho nhập vào, thế là sản xuất trong nước bị bóp chết. Mà không chỉ doanh nghiệp trong nước, ngay cả người nước ngoài đầu tư vào Việt Nam cũng sợ chính sách nhập khẩu tùm lum của ta, bởi lẽ họ cũng phải gánh chịu hậu quả tương tự” (2).

Trong quản lý xuất nhập khẩu cũng còn những bất cập. Đồng chí Đỗ Mười nêu vấn đề: “Tôi thấy quản lý xuất nhập khẩu chưa chặt chẽ, chưa đúng nguyên tắc và chính sách. Tôi biết cả những hiện tượng tiêu cực trong cấp quota. Vì lợi ích riêng mà làm thiệt hại lợi ích chung. Đây là trách nhiệm của Bộ Thương mại” (3). Đòi hỏi đặt ra là phải có chính sách xuất nhập khẩu hợp lý, đúng đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, trong đó xác định rõ ràng cho nhập cái gì, nhập bao nhiêu, ai được làm để khuyến khích phát triển sản xuất trong nước.

Các vấn đề quản lý vĩ mô cần đưa ra bàn rồi sau cụ thể hóa thành luật và ban hành để mọi người phải tuân theo, phải kiểm soát chặt, không được nể nang nhau, không tùy tiện. Theo đồng chí Đỗ Mười, cần phải tổng kết quản lý vĩ mô của Việt Nam, tham khảo kinh nghiệm của nước ngoài, cố gắng góp phần đưa ra được một bộ luật quản lý vĩ mô đồng bộ. “Phải kiểm kê kiểm soát, phải có phạt có thưởng”. Đồng chí Đỗ Mười nhấn mạnh: Cần có sự giám sát lại các văn bản như thông tri, nghị định… đã được ban hành, bởi lẽ các văn bản đó cứ thay đổi luôn luôn. Yêu cầu đặt ra là phải làm cho chúng đồng bộ, rõ ràng và ổn định.

Thứ hai, chuyển dịch đầu tư vào các lĩnh vực công nghiệp và chú trọng thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Năm 1994, tại phiên họp Bộ Chính trị về đổi mới quản lý doanh nghiệp Nhà nước, đồng chí Đỗ Mười kết luận rằng: “Về thương nghiệp, chúng ta nắm được bán buôn song không buông bán lẻ mà nên phân cấp. Trung ương không nắm bán lẻ, mà để địa phương làm, nhưng phải tổ chức các siêu thị để bán lẻ, thu hẹp dần dịch vụ vỉa hè lại” (4). Đây là quan điểm phù hợp với thực tiễn về xu hướng cởi mở cách quản lý về buôn bán hàng hóa theo thị trường có sự quản lý phân cấp của Nhà nước. Kinh tế đất nước trong điều kiện trong giai đoạn gần mười năm đổi mới đã có kết quả phát triển khá, nhưng chưa vững chắc và hiệu quả chưa cao. Sản xuất hàng hóa và phân phối sản phẩm còn nhỏ lẻ, chưa lưu thông linh hoạt theo thị trường. Chủ yếu vẫn là sản xuất nông nghiệp, hàng nông sản và hàng tiêu dùng. Do đó, đồng chí Đỗ Mười luôn trăn trở về những bước chuyển biến mạnh mẽ để đưa đất nước chuyển sang một thời kỳ phát triển mới theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Trong giai đoạn 1986 - 1996, đồng chí Đỗ Mười đánh giá cao kết quả đạt được của 10 năm đổi mới, nhưng nền kinh tế - xã hội vẫn còn kém phát triển và chưa thật ổn định vững chắc, đời sống Nhân dân còn nhiều khó khăn, nhu cầu việc làm rất bức bách, khả năng vốn còn hạn chế. “Chúng ta cần tránh sai lầm chủ quan nóng vội, quá thiên về công nghiệp nặng, ham quy mô lớn. Phải đặc biệt coi trọng công nghiệp hóa nông nghiệp và nông thôn, ra sức phát triển nông, lâm, ngư nghiệp, các ngành công nghiệp chế biến nông - lâm - thủy sản, công nghiệp hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu, các ngành du lịch, dịch vụ; khôi phục, phát triển, từng bước hiện đại hóa các ngành nghề tiểu thủ công truyền thống đi đôi với mở mang các ngành nghề mới” (5).

Năm 1997, phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Hội đồng Trung ương Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, đồng chí Đỗ Mười nhấn mạnh phải có chiến lược phát triển đất nước, cụ thể: “Công nghiệp máy, công nghiệp điện tử và tin học, công nghiệp vật liệu, cơ cấu năng lượng… của nước ta ra sao trong thời gian trước mắt cũng như lâu dài. Bước đi, cách tiến hành nội địa hóa thế nào, từ lắp ráp đến chế tạo động cơ, phụ tùng, săm lốp và các bộ phận khác, cần thời gian bao lâu để có nền công nghiệp ô tô, công nghiệp đóng tàu Việt Nam” (6). Việc chuyển giao công nghệ từ nước ngoài phải được tổ chức tốt, quản lý chặt chẽ theo chế độ, quy định của Nhà nước; việc nhập công nghệ, thiết bị còn diễn ra trong nhiều năm để chúng ta có thời gian kịp vươn lên chế tạo được đại bộ phận trong thiết bị với công nghệ tiên tiến, đáp ứng yêu cầu sản xuất trong nước.

Đồng chí Đỗ Mười nhấn mạnh cần phải phát triển và chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Cơ cấu ngành kinh tế được xây dựng không chỉ theo hướng “phát huy lợi thế so sánh”, “có sức cạnh tranh”, mà còn phải rất chú trọng yêu cầu bảo đảm độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia, tự chủ về kinh tế, củng cố quốc phòng an ninh và cải thiện đời sống nhân dân. Đồng chí Đỗ Mười khẳng định: “Cùng với việc xây dựng kết cấu hạ tầng, chúng ta phải từng bước tích cực xây dựng các cơ sở công nghiệp nặng với công nghệ hiện đại, phù hợp với nguồn tài nguyên thiên nhiên và khả năng trí tuệ dồi dào của cán bộ và lao động ta, như: năng lượng, dầu khí, gang thép, nhôm, cơ khí chế tạo, hóa chất cơ bản, phân đạm… Quan tâm phát triển công nghiệp điện tử và công nghệ thông tin (nhất là phần mềm), công nghệ sinh học, công nghệ sạch, công nghệ tự động hóa để trang bị cho các ngành kinh tế và tăng giá trị xuất khẩu” (7). Đồng chí Đỗ Mười có những chỉ đạo định hướng chiến lược cho sự phát triển ngành công nghiệp của đất nước. Đồng chí Đỗ Mười phân tích, nếu không có những ngành công nghiệp nặng cần thiết là xương sống của nền kinh tế thì không thể tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa; cũng không thể hội nhập kinh tế quốc tế chỉ với nguyên liệu nông sản, với làm gia công xuất khẩu nhờ vào nguồn lao động rẻ, cần có công nghiệp chế biến sâu với chất lượng tốt, hàm lượng chất xám cao.

Đồng chí Đỗ Mười thường xuyên quan tâm và có những chỉ đạo về việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Trong quá trình xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, đồng chí Đỗ Mười nhấn mạnh: “Ra sức tiết kiệm, chống lãng phí phải trở thành phong trào rộng rãi, thiết thực của toàn dân, trước hết trong khu vực nhà nước, để dồn vốn cho đầu tư phát triển” (8). Trong kế hoạch tài chính - ngân hàng, đồng chí Đỗ Mười chỉ đạo: “Thực hành triệt để tiết kiệm cả trong chi tiêu của Nhà nước, trong sản xuất kinh doanh và trong tiêu dùng của Nhân dân, đẩy lùi nạn tham nhũng và khắc phục thói quen tiêu dùng quá khả năng nền kinh tế cho phép. Đề cao kỷ luật tài chính, chấp hành đúng chế độ kế toán, kiểm toán, hóa đơn, chứng từ kiểm tra, thanh tra” (9).

Thứ ba, đẩy mạnh phát triển thị trường trong nước và thị trường quốc tế.

Đồng chí Đỗ Mười đặc biệt quan tâm đến việc vận dụng cơ chế thị trường đòi hỏi phải nâng cao năng lực quản lý vĩ mô của Nhà nước. Bên cạnh đó, đồng chí Đỗ Mười cũng nhấn mạnh việc xác lập đầy đủ chế độ tự chủ của các đơn vị sản xuất, kinh doanh, phát huy mặt tích cực đi đôi với ngăn ngừa, hạn chế và khắc phục mặt tiêu cực của thị trường. Đồng chí Đỗ Mười nói: “Để làm tốt việc này phải tạo đồng bộ các yếu tố của thị trường: hàng hóa, dịch vụ, vốn,… hoàn chỉnh hệ thống pháp luật về kinh tế; tiếp tục đổi mới công tác kế hoạch hóa, đổi mới chính sách tài chính, tiền tệ, giá cả… nâng cao trình độ và hiệu lực quản lý kinh tế của Nhà nước, giải quyết đúng đắn các mối quan hệ giữa kế hoạch và thị trường, tích lũy và tiêu dùng, công nghiệp với nông thôn và dịch vụ, đô thị và nông thôn, Trung ương và địa phương, Nhà nước và doanh nghiệp…” (10).

Để đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phải mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại, tranh thủ vốn, công nghệ và gia nhập thị trường quốc tế. Nhưng phải trên cơ sở độc lập tự chủ, phát huy đầy đủ các yếu tố nội lực, dựa vào các nguồn lực trong nước là chính, bao gồm nguồn lực con người, đất đai, tài nguyên, trí tuệ, truyền thống. Cần quán triệt phương châm: giữ vững độc lập tự chủ đi đôi với mở rộng hợp tác quốc tế; động viên cao độ nguồn lực trong nước là chính đi đôi với tranh thủ tối đa nguồn lực bên ngoài; xây dựng một nền kinh tế mở hội nhập khu vực và quốc tế, hướng mạnh về xuất khẩu, đồng thời chú ý tới những hàng hóa trong nước có khả năng sản xuất và sản xuất có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của thị trường nội địa và nhu cầu của Nhân dân. Về xuất nhập khẩu và ngoại tệ, tháng 3/1989, Nhà nước xóa bỏ chế độ 2 tỷ giá song hành, thực hiện 1 tỷ giá ngoại tệ duy nhất được vận dụng linh hoạt theo diễn biến tỷ giá được hình thành trên thị trường qua hoạt động xuất nhập khẩu.

Theo đồng chí Đỗ Mười, hướng mạnh về xuất khẩu nhưng không được coi nhẹ sản xuất trong nước và thị trường trong nước. “Cái gì trong nước có thể làm được thì kiên quyết làm để dùng và để xuất khẩu, lấy tiền nhập cái khác. Mở rộng thị trường ngoài nước, xuất khẩu để nhập khẩu phục vụ cho công nghiệp hóa, nhưng phải coi trọng thị trường trong nước, coi trọng cái ăn, cái mặc, việc học, đi lại, chữa bệnh cho dân. Đây là những cái chúng ta phải lo” (11). Đồng chí Đỗ Mười phân tích thị trường trong nước đang để tràn ngập hàng hóa nước ngoài, ít mặt hàng của nước nhà sản xuất. Như ngành may mặc làm được nhiệm vụ xuất khẩu hàng tỉ đô la, nhưng thị trường trong nước thì chủ yếu là hàng Trung Quốc và hàng Thái Lan; nông dân ta còn nghèo nên đi xe đạp nhiều, trước kia các tỉnh đều sản xuất xe đạp nhưng nay đều bỏ để chuyển sang làm bia, nước ngọt, thuốc lá, thị trường xe đạp lại của Trung Quốc, Thái Lan, Nhật Bản, cho nên cần phải tích cực khắc phục. Đại bộ phận dân ta còn nghèo, chủ yếu là nông dân, những nhu yếu cần thiết của dân thì phải tính toán để bảo đảm cho tốt, phải chú trọng thị trường trong nước, phải lo cho Nhân dân. Đồng chí Đỗ Mười đã chỉ đạo tìm mọi cách đẩy mạnh sản xuất hàng hóa trong nước, tạo nên một quỹ hàng hóa để ứng phó với những biến động về cung cầu hàng hóa có thể xảy ra khi thực hiện những biện pháp quyết liệt chống lạm phát phi mã đang diễn ra.

Thực hiện cơ chế thị trường, nhưng Nhà nước phải quản lý và điều tiết theo định hướng xã hội chủ nghĩa, khắc phục tình trạng thả nổi thị trường, nhất là thị trường nông thôn. Nếu chúng ta thả nổi thị trường, để thị trường tự phát phân phối lại qua giá thì phân hóa giàu nghèo sẽ rất nhanh, thành thị sẽ điều tiết nông thôn, chênh lệch giàu nghèo giữa thành thị và nông thôn sẽ tăng lên nhanh chóng. Nhiều nước khi tham gia thị trường thế giới, cũng phải bảo hộ, quản lý thị trường, điều tiết thị trường bằng cách này hay cách khác, nếu không kinh tế nội địa, sản xuất trong nước của họ sẽ gặp khó khăn ngay. Theo đồng chí Đỗ Mười, phải thấy thị trường là con dao hai lưỡi, chúng ta sử dụng mặt tích cực nhưng phải hạn chế mặt tiêu cực của nó, không thể thả nổi. Nhà nước phải quản lý, điều tiết thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, thả nổi thì sẽ phát triển tự phát theo con đường tư bản chủ nghĩa.

Thứ tư, tận dụng thời cơ để phát triển mạnh mẽ ngành Công thương

Công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo được Nhân dân nhiệt liệt hưởng ứng và hăng hái thực hiện, đã thu được những thành tựu rất quan trọng. Đồng chí Đỗ Mười mong muốn toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải nỗ lực vượt bậc, nắm lấy vận hội, tận dụng thời cơ, đẩy lùi nguy cơ, đưa nước ta vào thời kỳ phát triển mới, tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, rút ngắn khoảng cách với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Để phát triển ngành Công thương cần phải căn cứ vào thế mạnh của nguồn lực lao động dồi dào để chú trọng phát triển công nghiệp nhỏ và vừa để tạo được nhiều việc làm cho người lao động, vốn ít, hiệu quả nhanh, đưa công nghiệp về các vùng nông thôn rộng lớn. Đồng chí Đỗ Mười có chỉ đạo xóa bỏ những quy định không hợp lý về nhập khẩu phi mậu dịch, không những cho phép mà còn khuyến khích cán bộ, chuyên gia, học sinh, sinh viên, lao động ở nước ngoài, Việt kiều khi trở về nước đem hàng về càng nhiều càng tốt, Nhà nước không đánh thuế, không thu mua.

Đồng chí Đỗ Mười chỉ đạo công cuộc hội nhập kinh tế quốc tế phải có nguyên tắc, phù hợp với khả năng và điều kiện cụ thể của nước ta, trên cơ sở không ngừng phát huy nội lực, không ngừng tăng cường năng lực tự chủ của nền kinh tế. Ngày 31/5/2000, trong thư gửi cho đồng chí Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải về góp ý dự thảo chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2001 - 2010 trình hội nghị lần thứ mười Ban Chấp hành Trung ương khóa VIII, đồng chí Đỗ Mười nói: “Phát huy được những ngành ta có lợi thế để có thể tham gia hội nhập chủ động và bình đẳng” (12).

Thứ năm, chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ ngành Công thương

Đồng chí Đỗ Mười nói: “Khi có luật, các đồng chí lãnh đạo cấp bộ cũng cần phải được đào tạo và bồi dưỡng để giúp cho lãnh đạo cấp bộ nắm vững được các luật để điều hành một cách tốt hơn và đúng luật pháp” (13).

Đồng chí Đỗ Mười đánh giá về việc đào tạo và tuyển chọn cán bộ quản lý doanh nghiệp Nhà nước còn chưa được thực hiện chu đáo, nhiều cán bộ năng lực yếu, đạo đức kém, trách nhiệm không cụ thể, quyền lợi không thỏa đáng. Do đó, đồng chí Đỗ Mười có nhiều ý kiến góp ý về đề án tiếp tục sắp xếp, đổi mới phát triển doanh nghiệp Nhà nước, trong đó, cần chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý. Trong vấn đề quản lý cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước ở một số tỉnh phía Nam, đồng chí Đỗ Mười có ý kiến rằng: “cần chọn người có năng lực và uy tín để đảm nhiệm vai trò đại diện sở hữu Nhà nước, giao nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm rõ ràng” (14).

Ngày 20/1/2005, góp ý tổng kết 20 năm đổi mới, đồng chí Đỗ Mười nêu rõ vấn đề lớn cần được đặt ra và đi sâu tổng kết từ thực tiễn, trong đó nhấn mạnh: “Một hiện tượng nghiêm trọng là “xuống cấp về con người, trước hết về tư tưởng, đạo đức, lối sống” trong thời kỳ đổi mới. Cần xem xét một cách sâu sắc cả về thực tiễn và lý luận về vấn đề này để tiếp tục đổi mới vững vàng” (15).

Tóm lại, đồng chí Đỗ Mười đã cống hiến trọn đời cho sự nghiệp các mạng của Đảng và dân tộc. Đồng chí Đỗ Mười có những đóng góp to lớn đối với việc xây dựng chiến lược phát triển, chỉ đạo, điều hành ngành Công thương. Đồng chí Đỗ Mười là tấm gương sáng ngời cho mỗi cán bộ, đảng viên và thế hệ trẻ học tập và noi gương.

TS Lê Trung Kiên

Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng,

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Chú thích:

(1) Nguyễn Duy Nghĩa: Đồng chí Đỗ Mười với ngành Thương mại, Tạp chí Thương mại, số 19/2006, tr. 12, 25;

(2) - (3), (4), (5), (6), (7), (8), (9), (10), (11), (12), (13), (14), (15) Đỗ Mười tuyển tập (1976-2016), Nxb. Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, 2020, t. 4, tr. 105; t. 3, tr. 174; t. 4, tr. 13; t. 4, tr. 262; t. 5, tr. 174-175; t. 3, tr. 253; t. 4, tr. 274; t. 4, tr. 263; t. 4, tr. 551-552; t. 5, tr. 191; t. 4, tr. 107; t. 5, tr. 218; t. 5, tr. 542.