Phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong công tác PBGDPL
Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 705/QĐ-TTg ngày 25/5/2017 ban hành Chương trình PBGDPL giai đoạn 2017-2021 và Quyết định số 1163/QĐ-TTg ngày 08/8/2017 phê duyệt Đề án “Đẩy mạnh công tác PBGDPL và tuyên truyền, vận động đồng bào vùng DTTS&MN giai đoạn 2017-2021”, UBDT đã tổ chức phổ biến, quán triệt và tổ chức thực hiện Quyết định. Đưa công tác PBGDPL vào chương trình, kế hoạch công tác hằng năm của cơ quan.
Theo đó, UBDT đã xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Quyết định số 705/QĐ-TTg và Quyết định số 1163/QĐ-TTg cho cả giai đoạn; chủ động phối hợp với các Bộ, ngành liên quan, chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc các địa phương khẩn trương tổ chức thực hiện Đề án. Cụ thể, phối hợp với Bộ Tài chính ban hành văn bản hướng dẫn nội dung chi, mức chi thực hiện Đề án; ban hành văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về nội dung, hình thức, mô hình PBGDPL để các địa phương tổ chức thực hiện PBGDPL có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với thực tế, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của người dân ở vùng DTTS&MN.
Đồng thời, đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo cơ quan công tác dân tộc của tỉnh chủ trì, phối hợp tham mưu xây dựng kế hoạch thực hiện nhiệm vụ của Đề án, tổ chức lồng ghép với các chương trình, đề án liên quan đang triển khai tại địa phương; chủ động cân đối bố trí kinh phí thực hiện Đề án trong dự toán chi thường xuyên được giao hàng năm và các nguồn kinh phí khác theo quy định.
Hằng năm, UBDT ban hành kế hoạch PBGDPL cho cán bộ, công chức, người lao động của Ủy ban và tổ chức triển khai, kiểm tra tình hình thực hiện Đề án tại các địa phương. UBDT đã tổ chức khảo sát thực tế, nắm bắt tình hình, đánh giá nhu cầu để lựa chọn nội dung, hình thức tuyên truyền, vận động thực hiện các chính sách dân tộc, mô hình PBGDPL phù hợp với đối tượng là đồng bào vùng DTTS&MN.
UBDT đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc chủ động lồng ghép thực hiện công tác PBGDPL với các Chương trình, Đề án, Dự án khác của UBDT, như: Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS giai đoạn 2015-2025”; Đề án “Hỗ trợ hoạt động bình đẳng giới vùng DTTS giai đoạn 2018-2025”; công tác PBGDPL về bảo vệ và phát triển rừng trong vùng đồng bào DTTS theo Chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững giai đoạn2016-2020; Đề án “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ đồng bào DTTS phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo an ninh trật tự vùng đồng bào DTTS Việt Nam giai đoạn 2019-2025”, Đề án “Hỗ trợ thông tin, tuyên truyền về dân tộc, tôn giáo”.
Đặc biệt, UBDT đã chỉ đạo các cơ quan báo chí trực thuộc thực hiện Quyết định số 59/QĐ-TTg và Quyết định số 45/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ tuyên truyền nội dung và kết quả triển khai thực hiện Đề án 1163 đến cơ sở xây dựng chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền các nội dung của Đề án, tập trung tuyên truyền công tác dân tộc, chính sách dân tộc đến đồng bào vùng DTTS&MN... đảm bảo hiệu quả.
Tại địa phương, UBND các tỉnh, thành phố đã xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện Đề án 1163 khá đồng bộ, hiệu quả. Trong đó, ở một số địa phương, Ban Dân tộc các tỉnh đã xây dựng và ký kết Chương trình phối hợp công tác PBGDPL với các ngành, đoàn thể, như: Sở Tư pháp, BCH Bội đội Biên phòng tỉnh, Công an tỉnh, Ban Dân vận Tỉnh uỷ, Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh, Tỉnh đoàn, Sở Giáo dục và Đào tạo, Hạt kiểm lâm...
Qua các Chương trình phối hợp, đã phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị tham gia thực hiện công tác PBGDPL và tuyên truyền, vận động đồng bào vùng DTTS&MN; khuyến khích, tạo điều kiện và huy động mọi nguồn lực xã hội tham gia công tác PBGDPL. Các cơ quan báo chí ở địa phương đã tích cực tuyên truyền nội dung và kết quả triển khai thực hiện Đề án 1163 tại địa phương mình.
Kiểm tra để chỉ ra hạn chế và biện pháp khắc phục
UBDT tham gia đầy đủ các Đoàn kiểm tra thực hiện công tác PBGDPL tại các địa phương theo sự phân công của Hội đồng Phối hợp PBGDPL Trung ương. Bên cạnh đó, đã tổ chức kiểm tra công tác triển khai thực hiện Đề án “Đẩy mạnh công tác PBGDPL và tuyên truyền, vận động đồng bào vùng DTTS&MN giai đoạn 2017-2021” tại 13 địa phương, gồm: Lào Cai, Lai Châu, Nghệ An, Kon Tum, Yên Bái, Hậu Giang, Quảng Ngãi, Ninh Thuận, Đắk Nông, Bình Phước, Trà Vinh, Quảng Trị và Cà Mau. Kết quả cho thấy, các địa phương đã quan tâm chỉ đạo, ban hành kế hoạch, phân công cơ quan đầu mối tổ chức triển khai thực hiện Đề án đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, việc bố trí kinh phí ở một số địa phương còn hạn chế, chủ yếu lồng ghép với các đề án, dự án khác để triển khai thực hiện.
Qua công tác kiểm tra, UBDT nhận định nhiều địa phương đã có cách làm sáng tạo, mô hình hay để PBGDPL phù hợp với tập quán, văn hóa của đồng bào DTTS, đồng thời cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong công tác PBGDPL để các địa phương khắc phục. UBDT đã chỉ đạo, hướng đẫn các địa phương phát huy, nhân rộng những mô hình hay và các giải pháp tháo gỡ những tồn tại, hạn chế, để công tác PBGDPL cho đồng bào DTTS trong những năm tiếp theo đảm bảo đồng bộ, toàn diện, hiệu quả.
Năm 2019, UBDT đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương liên quan tổ chức sơ kết 03 năm triển khai thực hiện Quyết định số 1163/QĐ-TTg nhằm đánh giá những kết quả đã đạt được, kịp thời động viên, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác PBGDPL; đề xuất phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp triển khai thực hiện công tác PBGDPL cho các năm còn lại. Tương tự, để thực hiện công tác tổng kết Quyết định số 1163/QĐ-TTg giai đoạn 2017-2021, ngày 21/7/2021, UBDT đã có Công văn số 996/UBDT-PC đề nghị các địa phương báo cáo tổng kết thực hiện Quyết định số 1163/QĐ-TTg giai đoạn 2017-2021. Từ đó, đánh giá kết quả đạt được, rút ra bài học kinh nghiệm cũng như những phương hướng, giải pháp cho giai đoạn tiếp theo./.
Nguyên Khôi