Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Vi phạm Luật đấu thầu, Luật Xây dựng

Theo thông báo Kết luận số 1183/TB-TTCP của Thanh tra Chính phủ, về công tác lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công - dự toán công trình, Hợp phần 1 - Xe buýt nhanh BRT thuộc Dự án phát triển giao thông đô thị Hà Nội, Gói thầu BRT CP04a: Xây dựng dường trạm xe buýt từ Bộ Y tế đến Khuất Duy Tiến; Gói thầu BRT CP4b: Xây dựng đường trạm xe buýt từ Khuất Duy Tiến - Bến xe Yên Nghĩa, chủ đầu tư, đơn vị tư vấn khi lập bước thiết kế đường đã thay thế mặt đường bê tông nhựa bằng mặt đường bê tông xi măng. Trong khi đó, theo hồ sơ báo cáo khảo sát nền mặt đường dự án phát triển giao thông đô thị Hà Nội, Hợp phần xe buýt nhanh BRT1, ngày 25/2/2009 do Công ty Cổ phần Tư vấn Việt Delta lập, kết quả đo mặt đường tại các tuyến đường này đều có kết quả đo cường độ mặt đường tốt, gây lãng phí ngân sách nhà nước 15 tỷ đồng.

Đối với công tác đấu thầu, TTCP cũng chỉ ra, Hợp phần I - Xe buýt nhanh BRT thuộc Dự án phát triển giao thông đô thị Hà Nội, Gói thầu 04/BRT-TB (BRT CP08) - Đoàn xe BRT: Chủ đầu tư thực hiện một số thủ tục chưa tuân thủ theo mẫu hồ sơ mời thầu và hướng dẫn của Ngân hàng Thế giới, như: Không lập dự toán Nhóm A và B theo nhóm xe sản xuất, lắp ráp trong nước; lấy báo giá xe nhập khẩu nguyên chiếc để làm căn cứ mời thầu cho cả 3 nhóm A, B và C (nhóm xe nhập khẩu); vì vậy, không có căn cứ để so sánh giữa các nhóm với nhau trong việc lựa chọn nhà thầu. Phần bổ sung các thiết bị vào gói thầu CP8 có tổng giá trị là hơn 17 tỷ đồng nhưng chủ đầu tư không tổ chức đấu thầu mà ký hợp đồng bổ sung với nhà thầu, “vi phạm Điều 22 Luật Đấu thầu, Điều 101 Luật Xây dựng về điều kiện được chỉ định thầu", thông báo của Thanh tra Chính phủ chỉ rõ.

Hạ tầng của buýt BRT. Ảnh: HT

Về hiệu quả đầu tư, Hợp phần - Xe buýt nhanh BRT đầu tư chưa được đồng bộ, chưa tạo ra các lợi ích nhằm khuyến khích người dân chuyển từ phương tiện cá nhân sang sử dụng phương tiện vận tải công cộng, như các nhà chờ, cầu vượt cho người đi bộ chưa thuận tiện cho người sử dụng, một số nhà chờ chưa có cầu vượt đi bộ để tiếp cận, cầu vượt đi bộ chưa hỗ trợ cho người khuyết tật; xe buýt BRT được bố trí làn đường riêng chiếm 1/3 mặt cắt ngang của các trục đường hiện có nhưng tốc độ chưa đạt yêu cầu, trong khi hiện trạng lưu lượng giao thông trên tuyến rất lớn, nên thường xuyên gây ùn tắc trong giờ cao điểm.

“Mặc dù được đầu tư với số tiền rất lớn nhưng dự án chưa đạt được hiệu quả như mong đợi, chưa đạt mục tiêu đề ra để hạn chế phương tiện cá nhân, giảm ùn tắc giao thông và từng bước nâng cao chất lượng môi trường của TP”, thông báo Kết luận nêu rõ.

Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra các sai phạm về tài chính ở các gói thầu kiểm tra, Hợp phần I - Xe buýt nhanh BRT thuộc Dự án phát triển giao thông đô thị Hà Nội với tổng số tiền sai phạm hơn 43 tỷ đồng.

Cụ thể, Gói thầu 04/BRT-TB (BRT CP08), bao gồm: Số tiền hơn 42 tỷ đồng do Công ty cổ phần Thiên Thành An xuất bán cho Chủ đầu tư đối với 35 xe buýt BRT, giá trị chênh lệch tăng nhưng không chứng minh được khối lượng công việc thực hiện. Số tiền 206,83 triệu đồng đối với đơn giá dịch vụ kiểm tra xe (mục chi phí tiền ăn, thuê xe...) do Chủ đầu tư thanh toán cho Nhà thầu vượt so với hợp đồng đã ký, không đúng quy định.

Gói thầu 01d/BRT-XL (BRT CP4d), số tiền 625,91 triệu đồng, bao gồm: Dự toán được duyệt tại Quyết định số 2224/QĐ-SGTVT ngày 29/10/2015 áp đơn giá vật liệu sai thời điểm, làm tăng giá trị là 79,6 triệu đồng; thiếu sót trong công tác lập, thẩm tra, phê duyệt dự toán điều chỉnh trạm biến áp phê duyệt tại Quyết định số 1368/QĐ- SGTVT ngày 20/10/2014 làm tăng chi phí phần vỏ máy và vận chuyển máy phát điện không đúng 26,48 triệu đồng; 102,59 triệu đồng tiền đắp cát K95; 417,24 triệu đồng tiền không thực hiện bu lông, kích dầu.

Số tiền 332,38 triệu đồng đối với khoản mục chi phí huy động, giải thể công trường trong dự toán 07 gói thầu xây lắp (BRT CP4a, CP4b, CP4c, CP4d, CP4e, CP4f, CP4k) do lập không đúng quy định.

Công ty cổ phần Thiên Thành An hưởng lợi hơn 42 tỷ đồng nhưng không chứng minh được khối lượng công việc thực hiện

Từ những tồn tại, vi phạm nêu trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Chủ tịch UBND TP Hà Nội rút kinh nghiệm và có biện pháp khắc phục những tồn tại bất cập trong quá trình đầu tư xây dựng, khai thác tuyến BRT; tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, khuyến khích người dân tham gia sử dụng phương tiện vận tải hành khách công cộng cùng các biện pháp khác để nâng cao hiệu quả BRT.

Việc khai thác tuyến BRT tại Hà Nội chưa hiệu quả. Ảnh: HT

Đồng thời, chỉ đạo Chủ đầu tư thực hiện đối với Gói thầu 01d/BRT-XL (BRT CP4d) Trạm trung chuyển bến xe Kim Mã: Điều chỉnh giảm khối lượng tính thừa 316 m² tương ứng giá trị 823,83 triệu đồng việc gia công, lắp dựng vách hợp kim nhôm kính an toàn 12mm trong Phụ lục hợp đồng số 05/PLHĐ-BRT-XL. Rà soát hồ sơ nghiệm thu khối lượng 158,774 tấn thép H350x350x16x12 nhà thầu chưa chứng minh đủ hồ sơ, hóa đơn đưa vào thi công với giá trị hơn 1 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiểm tra, rà soát đối với Gói thầu 04/BRT-TB (BRT CP08) - Hợp phần I, Xe buýt nhanh BRT, trong công tác tổ chức đấu thầu, trong đó một số thủ tục không tuân thủ theo Hiệp định, hướng dẫn của Ngân hàng Thế giới..., như đã nêu trong phần kết luận thanh tra. Việc các bên liên danh nhà thầu thực hiện không đúng khối lượng được phân chia theo hợp đồng đã ký giữa Chủ đầu tư và Liên danh nhà thầu, dẫn đến Công ty cổ phần Thiên Thành An hưởng lợi số tiền 42 tỷ đồng nhưng không chứng minh được khối lượng công việc thực hiện...

Sau khi nghiên cứu các quy định về việc vay, sử dụng vốn ODA cùa Ngân hàng thế giới, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND TP. Hà Nội xin ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và thống nhất với nhà tài trợ để thu hồi số tiền theo Kết luận thanh tra. Nếu Liên danh Công ty cổ phần Thiên Thành An và Công ty cổ phần ô tô Trường Hải không thực hiện thì UBND thành phố Hà Nội chuyển hồ sơ vụ việc sang Cơ quan điều tra để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật./.

H.T