Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Hành trình cống hiến

PV: Thưa TS. Đinh Văn Minh, ông đã có nhiều năm cống hiến cho ngành Thanh tra, điều gì khiến ông tâm huyết nhất trong hành trình này?

TS. Đinh Văn Minh: Với tôi, ngành Thanh tra không chỉ là nơi làm việc mà còn là môi trường để tôi học hỏi, cống hiến và lan tỏa tri thức. Thanh tra là công cụ thiết yếu để đảm bảo sự minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quản lý nhà nước. Nhưng để xứng đáng với vị trí là "tai mắt của lãnh đạo quản lý", điều khiến tôi trăn trở nhất chính là làm sao để những quy định pháp luật – vốn phức tạp – trở nên gần gũi, dễ hiểu và thực sự là điểm tựa đáng tin cậy của mỗi cán bộ thanh tra cũng như người dân.

Tôi may mắn được tham gia soạn thảo và trực tiếp giảng dạy, phổ biến hầu hết các văn bản pháp luật liên quan đến công tác của Ngành tại nhiều địa phương. Nhờ đó, tôi có cơ hội chiêm nghiệm sức sống của các quy định trong thực tế. Qua từng câu hỏi, buổi thảo luận, tôi nhận ra giữa pháp luật và việc thực hiện pháp luật có một khoảng cách không nhỏ. Để lấp đầy khoảng cách đó, chúng ta không chỉ cần nắm vững các quy định mà còn phải vận dụng linh hoạt trong các điều kiện, hoàn cảnh cụ thể. Điều này vừa bảo đảm tính nghiêm minh của luật pháp, vừa bảo đảm lợi ích chính đáng của người dân và sát với thực tiễn.

Những câu chuyện của người dân hay những khó khăn của cán bộ thực thi luật pháp giúp tôi hiểu rõ hơn những lỗ hổng trong các quy định, để từ đó suy nghĩ về những điều cần sửa đổi, bổ sung trong các văn bản pháp luật hiện hành.

PV: Ông có thể chia sẻ kỷ niệm đáng nhớ trong quá trình công tác gắn với "vai trò" mà mọi người vẫn thường trìu mến gọi ông "tổng đài" giải đáp pháp luật về thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng?

TS. Đinh Văn Minh: Có lần, tôi được mời phổ biến Luật Phòng, chống tham nhũng tại một tỉnh miền núi phía Bắc. Một cán bộ cấp huyện đặt câu hỏi rất thật thà: “Thưa thầy, phải chăng tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm ở một số nơi gần đây có nguyên nhân từ việc chúng ta xử lý nghiêm khắc các hành vi tham nhũng, tiêu cực?”.

Đây là một câu hỏi thẳng thắn và không dễ trả lời. Tôi đã chia sẻ rằng, chống tham nhũng cũng như chữa bệnh: Khi tham nhũng được coi là nguy cơ đe dọa sự tồn vong của chế độ, nó giống như một căn bệnh nặng. Để ngăn chặn kịp thời, cần phải sử dụng kháng sinh liều cao, dù không muốn. Điều này đương nhiên dẫn đến sự mệt mỏi, uể oải của "cơ thể xã hội". Vấn đề là chúng ta cần kịp thời có các biện pháp đồng bộ để tăng cường "thể lực", nâng cao "sức đề kháng" và tạo ra “vắc xin” để miễn nhiễm với bệnh tật – tham nhũng.

Tôi nghĩ mọi sự thật đều có thể và cần phải đối diện để tìm ra giải pháp. Tuy nhiên, việc lý giải phải bảo đảm tính khách quan, khoa học và mang tinh thần xây dựng.

TS. Đinh Văn Minh tại Lễ vinh danh Gương sáng pháp luật Việt Nam.

Hoạt động thanh tra cần "lấy pháp luật làm chuẩn mực, lấy thực tiễn làm căn cứ"

PV: Ông đánh giá thế nào về vai trò của pháp luật trong công tác thanh tra, khiếu tố và phòng chống tham nhũng?

TS. Đinh Văn Minh: Pháp luật chính là linh hồn của ngành Thanh tra. Pháp luật vừa thể hiện chủ trương, đường lối của Đảng vừa là công cụ quan trọng nhất trong hoạt động thanh tra. Không có pháp luật, chúng ta không thể xác định đúng sai hay xử lý vi phạm một cách công bằng. Tuy nhiên, việc vận dụng các quy định đó trong từng trường hợp cụ thể không hề dễ dàng. Điều này đòi hỏi mỗi cán bộ thanh tra phải hiểu thấu đáo nội dung và tinh thần của từng quy định, đồng thời xem xét khách quan, toàn diện khi nhận định từng vấn đề cụ thể.

Phương châm của tôi là: "Lấy pháp luật làm chuẩn mực, lấy thực tiễn làm căn cứ". Bất kỳ sự giản đơn, cứng nhắc hay qua loa đại khái nào cũng có thể dẫn đến sai sót hoặc vi phạm, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng các kết luận, kiến nghị trong hoạt động thanh tra.

"Tổng đài pháp luật" và trách nhiệm người truyền lửa

PV: Cái tên “Tổng đài pháp luật” có ý nghĩa gì với ông?

TS. Đinh Văn Minh: (Cười) Cách đây khoảng 5 năm, tôi được vinh danh là một trong những gương sáng pháp luật của năm với "biệt danh" đó. Vui vì được sự tin yêu của mọi người, nhưng điều này cũng khiến tôi cảm thấy trách nhiệm hơn. Ngay cả sau khi nghỉ công tác, tôi vẫn nhận được các câu hỏi từ khắp nơi và luôn sẵn lòng giải đáp trong khả năng của mình. Những lúc đó, tôi quên mất mình đã về hưu hay còn đương chức, chỉ thấy niềm vui khi được sống với đời sống pháp luật và ngành Thanh tra.

Cuộc trò chuyện khép lại với câu nói của TS. Đinh Văn Minh khiến tôi mãi nhớ: “Pháp luật không phải là lý thuyết xa vời mà chính là ánh sáng dẫn lối đến sự công bằng và văn minh.” Nhân dịp xuân mới, chúng tôi chúc ông sức khỏe và tiếp tục lan tỏa những giá trị tốt đẹp của ngành Thanh tra đến với xã hội./.