Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Theo tổng kết của VKSND tối cao, qua thực tiễn 10 năm thi hành Luật tổ chức VKSND năm 2002 và các Pháp lệnh, bên cạnh những kết quả tích cực cũng nổi lên một số vấn đề vướng mắc, bất cập. 10 năm qua, Quốc hội đã ban hành nhiều đạo luật liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của VKSND như Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003, Bộ luật tố tụng dân sự năm 2004 (sửa đổi năm 2011), Luật tố tụng hành chính năm 2010, Luật thi hành án hình sự năm 2010, Luật thi hành án dân sự năm 2008, Luật tương trợ tư pháp năm 2007, Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2009…Vì vậy, các quy định của Luật tổ chức VKSND năm 2002 và Pháp lệnh tổ chức Viện kiểm sát quân sự năm 2002 về các lĩnh vực công tác thực hiện chức năng của VKSND đã không còn phù hợp, không bao quát hết các nhiệm vụ, quyền hạn của VKSND trong điều kiện mới; nhiều quy định còn mâu thuẫn với quy định của các bộ luật, luật nêu trên. Luật tổ chức VKSND năm 2002 và các Pháp lệnh chưa quy định các cơ chế để bảo đảm cho Viện kiểm sát thực hiện được đầy đủ quyền hạn, trách nhiệm; chưa quy định biện pháp xử lý trong trường hợp Viện kiểm sát đề ra yêu cầu, kiến nghị mà các chủ thể có liên quan không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ, dẫn đến hiệu quả của kiểm soát quyền lực và thực thi quyền lực còn hạn chế.Luật cũng chưa bao quát hết các vấn đề về tổ chức bộ máy và cán bộ của Viện kiểm sát; quy định về nhiệm kỳ của Kiểm sát viên không còn phù hợp với tính chất của chức danh tư pháp này, tạo ra nhiều khó khăn cho việc tuyển chọn, bổ nhiệm Kiểm sát viên; quy định về những điều kiện bảo đảm cho hoạt động của Viện kiểm sát nói chung, Kiểm sát viên, Điều tra viên ngành Kiểm sát nói riêng chưa cụ thể và chưa có cơ chế bảo đảm thực hiện.Về kỹ thuật lập pháp, vấn đề tổ chức và hoạt động của Viện kiểm sát được quy định ở nhiều văn bản nên còn tản mạn. Kết cấu của Luật tổ chức VKSND năm 2002 còn chưa hợp lý, chưa cân đối giữa quy định về chức năng, nhiệm vụ với quy định về tổ chức bộ máy và cán bộ của Viện kiểm sát.Yêu cầu hoàn thiện Luật tổ chức VKSND còn xuất phát từ đòi hỏi tăng cường hiệu lực, hiệu quả của VKSND trong hợp tác quốc tế về đấu tranh phòng, chống tội phạm. Trong đó, Luật phải bảo đảm cho VKSND có vai trò, vị thế tương đồng với Viện công tố/Viện kiểm sát các nước trên thế giới trong quan hệ này. Bên cạnh đó, việc xác định thẩm quyền của VKSND trong lĩnh vực hình sự, dân sự và lĩnh vực khác cũng phải tiệm cận dần đến những giá trị chung mà pháp luật các nước trên thế giới đã thừa nhận và khẳng định, đó là thẩm quyền điều tra phục vụ công tố, vai trò bảo vệ quyền con người trong tố tụng hình sự hay sự tham gia của Viện công tố/Viện kiểm sát vào các quan hệ dân sự để bảo vệ lợi ích nhà nước, người yếu thế…Yêu cầu hội nhập và hợp tác quốc tế cũng đặt ra cho Luật tổ chức VKSND nhiệm vụ bảo đảm số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ, Kiểm sát viên có thể đáp ứng yêu cầu thực hiện các nhiệm vụ mới.VKSND thực hiện quyền công tố - Ảnh minh hoạ.Từ những bất cập trên, Dự thảo 1 Luật tổ chức VKSND được Cơ quan soạn thảo xây dựng gồm: 07 chương, 13 mục, 110 điều. So với Luật tổ chức VKSND năm 2002, Dự thảo giảm 04 chương, nhưng tăng thêm 60 điều luật (trong đó, sửa đổi 78 điều, bổ sung 32 điều mới, không có điều nào được giữ nguyên).Về tổ chức của VKSND điểm đáng chú ý là So với quy định của Luật tổ chức VKSND năm 2002, Dự thảo Luật có những sửa đổi quy định về hệ thống VKSND gồm 4 cấp với tên gọi của VKSND các cấp như Kết luận số 79-KL/TW đã chỉ rõ. Riêng đối với VKSND cấp thứ tư, bên cạnh phương án VKSND khu vực, dự thảo Luật đã dự phòng phương án là “các VKSND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tương đương”, chờ kết luận chính thức cuối cùng của Bộ Chính trị về việc tổ chức cấp kiểm sát này; Sửa đổi quy định về cơ cấu tổ chức của VKSND tối cao và VKSND cấp tỉnh để bao quát được toàn bộ các loại hình đơn vị ở các cấp Viện kiểm sát này.Bổ sung các quy định về cơ cấu tổ chức của VKSND cấp cao, Uỷ ban kiểm sát bảo đảm tương đồng với các cấp Viện kiểm sát khác. VKSND cấp cao chỉ có thẩm quyền thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm các vụ án thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân cấp cao. Vì vậy, các đơn vị thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử trong VKSND cấp cao được tổ chức thành các“viện” để bảo đảm tương ứng với các Tòa chuyên trách của Tòa án nhân dân cấp cao.Đối với VKSQS (Viện kiểm sát quân sự) Dự thảo bổ sung quy định về chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp trong Quân đội, còn thực hiện các nhiệm vụ khác theo sự phân công của Viện trưởng VKSND tối cao và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng vì Viện kiểm sát quân sự, ngoài việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Viện kiểm sát, còn thực hiện những nhiệm vụ khác của Bộ Quốc phòng với tư cách một cơ quan, đơn vị Quân đội. Bổ sung quy định về nguyên tắc hoạt động của Viện kiểm sát quân sự như sau “Khi thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, Kiểm sát viên Viện kiểm sát quân sự chỉ tuân theo pháp luật và không phụ thuộc người chỉ huy của các cơ quan, đơn vị quân đội” nhằm điều chỉnh mối quan hệ giữa Kiểm sát viên Viện kiểm sát quân sự với người chỉ huy các cơ quan, đơn vị quân đội, với tư cách là người đứng đầu cơ quan hành chính trong Quân đội, tránh sự can thiệp dưới danh nghĩa lấy nguyên tắc chỉ huy, mệnh lệnh của Quân đội mà các Kiểm sát viên VKSQS phải tuân theo với tư cách là sĩ quan Quân đội.Ngoài ra, Dự thảo cũng quy định các điều kiện bảo đảm cho hoạt động của VKSND và cán bộ của VKSND như biên chế, số lượng và cơ cấu kiểm sát viên, điều tra viên, viên chức và nhân viên; kinh phí hoạt động và cơ sở vật chất; chế độ tiền lương, phụ cấp, trang phục, giấy chứng minh Kiểm sát viên, giấy chứng nhận Điều tra viên, Kiểm tra viên, Trợ lý điều tra; chế độ đào tạo, bồi dưỡng; chế độ đối với người nghỉ hưu, chuyển ngành, thôi phục vụ trong ngành KSND; khen thưởng và xử lý vi phạm./.