Nhiều yếu tố phức tạp

Được biết, từ ngày 01/8/2022 đến ngày 31/7/2023, toàn tỉnh Đắk Nông đã tiếp 2.157 lượt với 2.997 công dân, so với cùng kỳ năm 2022, số lượt công dân được tiếp giảm 333 lượt (13,4%) và giảm 479 người (13,8%); tổng số đơn thư tiếp nhận giảm 686 đơn (14,6%); số lượng các vụ việc khiếu nại và tố cáo thuộc thẩm quyền giảm 20 vụ việc (38,4%).

Ảnh: Phan Tân/Baodaknong.vn

Mặc dù tình hình khiếu nại, tố cáo tại địa phương có giảm về số lượng nhưng vẫn còn tiềm ẩn phức tạp, nổi lên là một số công dân chưa đồng ý với kết quả giải quyết của cơ quan có thẩm quyền, tiếp tục gửi đơn đến các cấp chính quyền để yêu cầu xem xét lại; còn tình trạng nhiều đơn thư trùng nội dung được công dân gửi đến nhiều nơi, nhiều cấp, nhiều đơn không ghi tên, địa chỉ người làm đơn. Trong đó, có một số vụ việc đã được các cấp, các ngành giải quyết hết thẩm quyền, đảm bảo đúng pháp luật nhưng công dân vẫn tiếp tục khiếu nại, tố cáo (như vụ việc tại Công ty TNHH MTV Nam Nung, vụ việc tại xã Đắk Ngo, huyện Tuy Đức, liên quan đến việc cưỡng chế, giải tỏa của Đoàn thực hiện Chỉ thị 12 vào tháng 4/2011...)

Thực hiện Kế hoạch số 363/KH-TTCP và Kế hoạch 1910/KH-TTCP của Thanh tra Chính phủ về việc kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài, UBND tỉnh Đắk Nông đã xác định trên địa bàn tỉnh có 06 vụ việc đưa vào kiểm tra, rà soát và giải quyết. Đến thời điểm hiện tại, có 04/06 vụ việc đã giải quyết xong, hiện công dân không còn khiếu kiện; 01/06 vụ việc, các nội dung thuộc thẩm quyền của tỉnh đã giải quyết xong, còn nội dung Công ty và các hộ dân kiến nghị trả lại 775ha đất tại Nông trường Đắk Ngo ngoài thẩm quyền giải quyết của tỉnh; 01/06 vụ việc đã thực hiện đến kết quả cuối cùng các giải pháp giải quyết vụ việc nhưng công dân vẫn còn khiếu kiện (vụ việc kiến nghị của 172 hộ dân xã Nâm N'Đir và xã Nâm Nung, huyện Krông Nô). Hiện nay, Thanh tra Chính phủ đang tiến hành thanh tra, trong đó có nội dung xem xét việc Công ty và các hộ dân kiến nghị trả lại 775ha đất tại Nông trường Đắk Ngo, sau khi có kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh Đắk Nông sẽ thực hiện theo kết luận thanh tra, UBND tỉnh đã có báo cáo Thanh tra Chính phủ về vụ việc này.

Thực hiện nghiêm túc Nghị quyết số 623/NQ-UBTVQH15

UBND tỉnh Đắk Nông đã ban hành Kế hoạch số 224/KH-UBND ngày 12/4/2023 nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Nghị quyết số 623/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cũng như các kiến nghị của Đoàn Giám sát Ủy ban Thường vụ Quốc hội; đảm bảo quyền khiếu nại, tố cáo của công dân theo đúng quy định của pháp luật; hạn chế tối đa các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài, tập trung khiếu kiện vượt cấp.

Theo Kế hoạch số 224/KH-UBND, Đắk Nông đã thực hiện nghiêm túc các nội dung liên quan đến việc: Tổ chức rà soát, đánh giá lại các văn bản quy phạm pháp luật về quy trình tiếp công dân trên địa bàn tỉnh, để đảm bảo đúng pháp luật và phù hợp với thực tiễn; tiếp tục nâng cao trách nhiệm trong công tác tiếp công dân, nhất là trách nhiệm tiếp công dân định kỳ của người đứng đầu đảm bảo đầy đủ theo đúng quy định của pháp luật, linh hoạt trong phương thức tổ chức tiếp công dân nhằm phát huy tối đa hiệu quả tiếp công dân gắn với giải quyết khiếu nại, tố cáo; nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với các lĩnh vực về đất đai, môi trường, quy hoạch xây dựng, quản lý đô thị và các vấn đề mới phát sinh được dư luận và Nhân dân quan tâm, nhằm hạn chế tối đa việc phát sinh khiếu nại, tố cáo.

Định hướng rõ, đầu tư nguồn lực để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn đối với đội ngũ cán bộ làm công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; đổi mới hình thức, nội dung và lựa chọn vấn đề tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật hiệu quả. Tăng cường kiểm tra, đôn đốc việc thi hành các quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận giải quyết tố cáo; xử lý nghiêm đối với cán bộ, công chức, viên chức có vi phạm qua công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, nhất là sự phối hợp giữa cơ quan hành chính với cơ quan tư pháp; triển khai sâu rộng việc thực hiện mô hình luật sư tư vấn miễn phí tại Ban Tiếp công dân các cấp.

Đặc biệt, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra về quản lý đất đai, quy hoạch xây dựng, trật tự xây dựng và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật được phát hiện. Khẩn trương rà soát các quy định của pháp luật chưa rõ ràng, cụ thể làm phát sinh nhiều khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; đề xuất các giải pháp tháo gỡ vướng mắc, trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến các lĩnh vực. Tập trung giải quyết dứt điểm các vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị đông người, phức tạp, kéo dài trên địa bàn tỉnh đã được kiểm tra, rà soát và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cơ quan, đơn vị.

Có thể nói, thời gian qua, tại Đắk Nông, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã thường xuyên củng cố, kiện toàn đội ngũ thực hiện công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo; kịp thời xử lý, giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật của Chủ tịch UBND tỉnh. Công tác phối hợp của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở trong tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo được nâng cao nên đã hạn chế được tình trạng khiếu kiện vượt cấp đến Trung ương. Qua công tác thanh tra trách nhiệm thực hiện quy định pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo đã kịp thời hướng dẫn, chấn chỉnh, khắc phục những thiếu sót, tồn tại của các đơn vị được thanh tra. Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo, các cơ quan, đơn vị đã kịp thời phát hiện, xử lý những sai phạm liên quan đến công tác quản lý nhà nước theo các lĩnh vực, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của công dân, góp phần ổn định tình hình và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên địa bàn tỉnh.

Mặc dù vậy, tại địa phương, có lúc, có nơi, việc xử lý, giải quyết một số vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh còn chậm, kéo dài. Nguyên nhân khách quan do tính chất phức tạp của vụ việc, khó khăn trong việc xác minh, có vướng mắc về cơ chế, chính sách qua các thời kỳ, đặc biệt là về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Nguyên nhân chủ quan do sự thiếu trách nhiệm của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo; thiếu sự quan tâm, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo của người đứng đầu ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương; một số cán bộ, công chức của các cơ quan, đơn vị, địa phương khi phân loại, xử lý đơn còn xác định nội dung đơn chưa chính xác, chưa đúng với bản chất vụ việc.

Trong thời gian tới, tình hình khiếu nại, tố cáo còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp. Tình trạng khiếu kiện đông người, phức tạp có thể phát sinh ở những địa phương làm không tốt trình tự, thủ tục thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng; không quan tâm đúng mức đến công tác vận động, tuyên truyền, công khai minh bạch và giải quyết khiếu nại, tố cáo của người dân. Chính sách, pháp luật về lĩnh vực quản lý đất đai trong thời gian tới tiếp tục có sự sửa đổi, bổ sung; giá đất thực tế trên địa bàn tỉnh có những biến động lớn, có thế làm xuất hiện tâm lý so sánh giá đất bồi thường và giá đất giao dịch trên thị trường, dẫn đến khiếu kiện.

Chú trọng giải quyết ngay từ cơ sở

Để góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực của các yếu tố phức tạp nói trên, các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh Đắk Nông tiếp tục xác định công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là nhiệm vụ chính trị quan trọng. Theo đó, Thủ trưởng các Sở, Ban, ngành, Chủ tịch UBND các huyện, thành phố tiếp tục thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; tập trung giải quyết dứt điểm các vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh đông người, phức tạp, kéo dài; chú trọng giải quyết ngay từ cơ sở các vụ việc mới phát sinh, ảnh hưởng đến quyền lợi nhiều người.

Thanh tra các cấp tăng cường kiểm tra trách nhiệm, qua đó hướng dẫn, chấn chỉnh, khắc phục kịp thời những tồn tại, hạn chế nhàm nâng cao trách nhiệm của Thủ trưởng các cơ quan nhà nước trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, trong đó chú ý các địa bàn còn phát sinh nhiều khiếu kiện và các xã, phường, thị trấn còn nhiều hạn chế, tồn tại trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Các Sở, Ban, ngành và UBND các huyện, thành phố tăng cường công tác quản lý nhà nước về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai, quản lý, bảo vệ rừng trên địa bàn; tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra chuyên ngành theo thẩm quyền, xử lý kịp thời các hành vi lấn chiếm, sang nhượng đất đai, chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng trái phép trên địa bàn.

Tập trung giải quyết kịp thời, đúng quy định pháp luật đối với các vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, gắn với thực hiện chính sách an sinh xã hội; xây dựng kế hoạch tổ chức tiếp công dân trong đó người đứng đầu cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm túc việc tiếp công dân định kỳ, đột xuất và đối thoại để giải quyết kịp thời, dứt điểm các vụ việc khiếu nại, tố cáo phát sinh từ cơ sở.

Riêng đối với đối với 02 vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài còn tồn đọng liên quan đến bà Lan và ông K’ Kril, UBND tỉnh Đắk Nông kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa ra khỏi danh sách các vụ việc yêu cẩu cơ quan hành chính các cấp tiếp tục giải quyết, rà soát lại, do các vụ việc trên đã được UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết đầy đủ các nội dung theo thẩm quyền. Ngoài ra, do người đứng đầu bận xử lý rất nhiều nội dung khác của ngành, địa phương, nên việc tiếp công dân định kỳ theo lịch tiếp đã được công khai không đảm bảo. Để đảm bảo số lượng ngày tiếp của người đứng đầu định kỳ theo quy định, kiến nghị bổ sung vào Luật Tiếp công dân, cho phép người đứng đầu ủy quyền cho cấp phó tiếp công dân theo lịch tiếp định kỳ trong những trường hợp cần thiết./.