Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Từ chỗ không được công nhận, thậm chí còn bị gọi là con buôn, đến chỗ được là thành phần kinh tế cơ bản, nhờ đất nước có công cuộc đổi mới, đã là một sự thay đổi không ngờ, niềm vui vô hạn và cơ hội làm giàu cho mình, cho nước của các doanh nhân. Đến chỗ Đảng và Nhà nước càng khẳng định rõ hơn vị trí, vai trò lớn lao của kinh tế tư nhân, doanh nghiệp, doanh nhân ngoài quốc doanh trong đại hội Đảng cũng như Hội nghị doanh nghiệp toàn quốc đều diễn ra đầu năm 2016 này, các doanh nghiệp, doanh nhân càng được đánh giá cao, có thêm thuận lợi để kinh doanh, phát triển với hàng loạt chính sách mới hỗ trợ. Nhưng cùng với niềm vui lớn, nghĩ kỹ lại, các doanh nhân thuộc thành phần kinh tế tư nhân mới thấy, để xứng đáng với vị trí, làm trọn vai trò mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó trong xây dựng, phát triển mạnh mẽ, bền vững kinh tế đất nước, nhất là giữa lúc mở rộng hội nhập kinh tế toàn cầu, thì các doanh nghiệp tư nhân phải tự vươn lên rất nhiều vì còn nhiều điểm yếu và thiếu. Qua rồi cái thời hàng hoá trong nước sản xuất đến đâu tiêu thụ nhanh đến đấy, mở rộng hội nhập, phải cạnh tranh với hàng ngoại tràn ngập, lại còn cần có hàng đẹp, đủ sức, biết cách “đem chuông đi đấm nước người”. Hiện nay, Việt Nam đang tham gia 15 hiệp định thương mại tự do song phương, đa phương (FTA), trong đó 10 hiệp định đã ký và 5 đang đàm phán. Nhờ thế kinh tế Việt Nam đã mở rộng quan hệ với nhiều quốc gia và vùng lãnh  thổ trên thế giới, đặc biệt là FTA với Liên minh châu Âu (EU) và hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đang và sẽ tạo nên vị thế, cơ hội lớn cho kinh tế Việt Nam. Nhưng các hiệp định đó lại đòi hỏi nhiều điều, như điều chỉnh một số trong hệ thống pháp luật, đổi mới tư duy quản lý và năng lực quản lý để phù hợp chung và khỏi thua cuộc trong sức ép cạnh tranh lớn, cũng như cần phải nắm bắt được cơ hội từ việc giảm thuế quan, mở rộng thị trường, tránh rào cản kỹ thuật và đảm bảo các yêu cầu cao về vệ sinh môi trường. Nếu các doanh nghiệp Việt Nam không đủ mạnh sẽ bị thất bại khi đầu tư vốn, hay đưa hàng hoá ra thế giới, cũng như thua ngay trên sân nhà.

Hội nhập sâu rộng đặt ra tình thế nhiều doanh nghiệp nếu không vươn lên sẽ không thể trụ vững. Thế mà nhiều doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam lại chưa hiểu biết mấy về tình hình hội nhập, số đông chỉ biết một, vài hiệp định FTA mà cũng chỉ biết phần nào nội dung. Tuy ủng hộ các hiệp định đó, nhưng số đông họ lại lo lắng không biết mình có theo kịp được không? Theo các chuyên gia kinh tế, số doanh nghiệp thực sự am hiểu và nắm bắt nổi các FTA vẫn còn khá hạn chế, nhiều doanh nghiệp vẫn còn lơ mơ, hay hiểu nhầm về các quy định được ký kết, dẫn tới tỷ lệ biết vận dụng ưu đãi cũng như những điều cần tránh rất thấp, chỉ khoảng 35%. Điều này đồng nghĩa với việc không tận dụng được cơ hội, lại vấp váp với những ngăn cấm, rào cản để bị cấm nhập, trả hàng, hay áp phạt nặng nề, một số hàng hoá vẫn phải chịu thuế cao hơn so với mức ưu đãi từ các FTA. Muốn cạnh tranh và tuân thủ các hiệp định FTA thì các nhà sản xuất hàng hoá phải làm ra hàng giá không cao, song là sản phẩm đẹp hình thức, tốt chất lượng và tự tin vào sản phẩm của mình, nhưng theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, chỉ có 31,8% doanh nghiệp tự tin tương đối mạnh về chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ. Về khả năng quản lý của doanh nghiệp, cũng chỉ có 26,4% ý kiến đánh giá mạnh và rất mạnh. Về giá thành sản phẩm hoặc dịch vụ, nguồn cung ổn định, chỉ có 25% ý kiến nói mạnh và rất mạnh. Về vốn đầu tư, chỉ có 17,5% cho rằng tương đối mạnh về vốn.

Để nắm bắt các cơ hội từ hội nhập, trước hết các doanh nghiệp mong muốn được các cơ quan quản lý kinh tế hỗ trợ cung cấp, hướng dẫn chi tiết thông tin về các hiệp định thương mại và thị trường nước ngoài cũng như thị trường trong nước. Bản thân họ, trong sự tự thân vận động, vươn lên, cần tập trung vào 3 lĩnh vực chính là: nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng sản xuất kinh doanh và tìm kiếm thị trường mới. Máy móc thiết bị của nhiều doanh nghiệp hiện là công nghệ thấp, nên thay mới ngay bằng các thứ tiên tiến, hiện đại. Các doanh nghiệp cần biết rằng, FTA không chỉ đơn giản là thực hiện tự do hoá thương mại dịch vụ và đầu tư, mà việc tham gia, cũng như tận dụng cơ hội từ các FTA đòi hỏi sự tìm hiểu sâu sắc, khả năng hội nhập của các doanh nghiệp. Nhà nước chỉ có thể tạo điều kiện hỗ trợ cho các doanh nghiệp tham gia các sân chơi đó chứ không thể chơi thay doanh nghiệp. Do đó, các doanh nghiệp cần có một tâm thế chủ động hơn, từ tiếp cận các kênh thông tin về hội nhập, về các hiệp định, đến xây dựng chiến lược kinh doanh và phòng ngừa rủi ro. Về phương diện quốc gia, cũng cần ý thức rằng, với các FTA, bên cạnh những cơ hội cho phát triển kinh tế như đem lại tăng trưởng xuất khẩu, thay đổi cơ cấu thị trường xuất nhập khẩu theo hướng cân bằng hơn, tạo điều kiện để Việt Nam hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, thì những hạn chế yếu kém của các doanh nghiệp về năng lực cạnh tranh sẽ cản trở cơ hội có thể khai thác, nguy cơ thất  bại của các doanh nghiệp gia tăng. Vì vậy, ngoài hỗ trợ, Nhà nước cũng cần tạo hành lang pháp lý thuận lợi hoá thương mại và thu hút đầu tư, hài hoà với các cam kết, nghiên cứu dự báo xây dựng lộ trình phát triển, quy hoạch chiến lược cho các ngành hàng, mặt hàng mũi nhọn. Rất cần vai trò trung gian của cơ quan nhà nước liên kết với doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp đầu tư nước ngoài. Bản thân các doanh nghiệp nên tự mình tìm hiểu và thông qua các hiệp hội trao đổi thông tin kinh tế, kinh nghiệm kinh doanh, đẩy mạnh liên kết, hợp tác tạo thêm thế mạnh cho các doanh nghiệp đủ sức tồn tại, phát triển trong nước và hội nhập mạnh mẽ kinh tế toàn cầu./.                                                                                                   

                                                                                 Trung Vũ