Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Quyền, nghĩa vụ và những hành vi bị cấm của nhà giáo

Phiên họp dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Luật Nhà giáo. Báo cáo này là kết quả của quá trình lắng nghe, tiếp thu ý kiến từ các đại biểu Quốc hội, nhằm đảm bảo dự thảo luật không chỉ mang tính pháp lý chặt chẽ mà còn phù hợp với thực tiễn giáo dục hiện nay.

Các đại biểu tập trung vào những nội dung cốt lõi như cấu trúc bố cục của luật, phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, chính sách của Nhà nước đối với đội ngũ nhà giáo, cũng như các vấn đề liên quan đến đạo đức nghề nghiệp, quyền và nghĩa vụ của nhà giáo. Ngoài ra, các chính sách về tuyển dụng, điều động, chế độ nghỉ hưu, tiền lương, và các biện pháp bảo vệ uy tín, danh dự của nhà giáo cũng được thảo luận kỹ lưỡng nhằm đảm bảo tính khả thi và công bằng.

Một trong những nội dung được chú trọng trong dự thảo Luật Nhà giáo là quy định về quyền, nghĩa vụ và những hành vi không được làm của nhà giáo. Theo báo cáo của Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý dự thảo theo hướng phân định rõ ràng: quyền và nghĩa vụ áp dụng chung cho tất cả nhà giáo, quyền và nghĩa vụ của nhà giáo tại cơ sở giáo dục công lập, cũng như tại các cơ sở giáo dục ngoài công lập. Những nội dung đã được quy định trong các văn bản pháp luật liên quan sẽ không được lặp lại trong luật này, nhằm tránh sự chồng chéo và đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Đặc biệt, dự thảo luật đã bổ sung một số quyền mới cho nhà giáo, trong đó có quyền tham gia quản lý và điều hành doanh nghiệp do các cơ sở giáo dục đại học thành lập, hoạt động trong lĩnh vực phát triển khoa học, ứng dụng và chuyển giao công nghệ. Quy định này không chỉ tạo điều kiện để nhà giáo tham gia sâu hơn vào các hoạt động đổi mới sáng tạo mà còn góp phần thúc đẩy sự gắn kết giữa giáo dục và thực tiễn, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Các đại biểu Quốc hội tham dự Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Quochoi.vn

Tuyển dụng và điều động nhà giáo hướng tới sự chủ động và công bằng

Về vấn đề tuyển dụng và sử dụng nhà giáo, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận định rằng việc giao thẩm quyền tuyển dụng cho ngành Giáo dục là một bước đi cần thiết, giúp ngành chủ động trong việc quản lý và phát triển đội ngũ nhà giáo. Điều này không chỉ đảm bảo đáp ứng yêu cầu về số lượng và chất lượng mà còn góp phần khắc phục tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ, đặc biệt tại các khu vực khó khăn. Dự thảo luật đã quy định rõ việc tuyển dụng nhà giáo theo cấp học và trình độ đào tạo, đồng thời phân định thẩm quyền tuyển dụng đối với các cơ sở giáo dục thuộc lực lượng vũ trang nhân dân và các cơ sở giáo dục khác.

Bên cạnh đó, chính sách điều động nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập cũng được xem là một điểm nhấn quan trọng. Quy định này nhằm tạo điều kiện để ngành giáo dục điều chuyển nhà giáo giữa các cơ sở, đảm bảo chất lượng giáo dục đồng đều giữa các vùng, miền. Dự thảo luật đã nêu rõ đối tượng, nguyên tắc và thẩm quyền điều động, đồng thời bổ sung các trường hợp không được điều động, đặc biệt chú trọng đến các nhà giáo công tác tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và các khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Về chế độ nghỉ hưu, dự thảo Luật Nhà giáo đã nhận được sự đồng thuận cao khi đề xuất giảm tuổi nghỉ hưu cho giáo viên mầm non, đồng thời quy định các trường hợp nhà giáo có trình độ, học hàm, học vị cao hoặc làm việc trong các lĩnh vực chuyên sâu đặc thù có thể được kéo dài thời gian làm việc. Quy định này không chỉ giúp tận dụng nguồn nhân lực chất lượng cao mà còn khắc phục tình trạng thiếu hụt nhà giáo ở một số ngành đặc thù, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước. Tuy nhiên, trong thời gian được kéo dài tuổi nghỉ hưu, nhà giáo tại các cơ sở giáo dục công lập sẽ không được giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý và không được bảo lưu phụ cấp chức vụ, nhằm đảm bảo tính công bằng và minh bạch.

Liên quan đến chính sách tiền lương, dự thảo luật đã thể chế hóa chủ trương của Đảng về việc xếp lương nhà giáo cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp, đồng thời bổ sung các khoản phụ cấp tùy theo tính chất công việc và khu vực làm việc. Đây là một bước tiến quan trọng, thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với đội ngũ nhà giáo, đồng thời góp phần thu hút và giữ chân nhân tài trong ngành giáo dục.

Với những nội dung đã được thảo luận và hoàn thiện, dự thảo Luật Nhà giáo hứa hẹn sẽ tạo nền tảng vững chắc để xây dựng một đội ngũ nhà giáo chuyên nghiệp, đạo đức, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong thời kỳ mới, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước./.