Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Thua lỗ chồng thua lỗ?

Dự án xây dựng Nhà ga hành khách quốc tế T2 - Cảng hàng không quốc tế (CHKQT) Nội Bài do ACV làm chủ đầu tư, theo Quyết định số 2499/QĐ-BGTVT và Quyết định số 2863/QĐ-BGTVT của Bộ Giao thông vận tải (GTVT), bao gồm các nguồn vốn:, trong đó, nguồn để thực hiện dự án gồm vốn NSNN để thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng (GPMB); vốn ACV; vốn vay ODA để đầu tư xây dựng Nhà ga hành khách quốc tế T2.

Dự án  xây dựng Nhà ga hành khách quốc tế T2 - Cảng hàng không quốc tế Nội Bài

Dù dự án đã được đưa vào sử dụng từ 12/2014, nhưng đến thời điểm thanh tra, ACV chưa nộp vào NSNN chi phí đền bù GPMB số tiền hơn 291,7 tỷ đồng, tương ứng diện tích 419.702,10 m2 đất giao không thu tiền sử dụng đất. Thực tế, công tác đền bù, GPMB do Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Sóc Sơn làm chủ đầu tư từ năm 2008 và đã được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt quyết toán kinh phí đền bù, GPMB tại Quyết định số 9200/QĐ-UBND ngày 14-11-2017 với tổng số tiền hơn 627,2 tỷ đồng, thuộc nguồn vốn NSNN, trong đó: Phần diện tích Nhà ga hành khách quốc tế T2 là 527,1 tỷ đồng; diện tích khu xăng dầu và trạm xử lý nước thải là hơn 89,8 tỷ đồng và diện tích đất 1,5 ha là 10,3 tỷ đồng.

Ngoài ra, qua thanh tra đã phát hiện 02/05 doanh nghiệp được thanh tra hạch toán nhà nước chưa đúng chi phí khấu hao tài sản cố định năm 2017 số tiền 6,1 tỷ đồng. Trong đó, riêng công ty mẹ - Tổng công ty (ACV) chiếm hơn 5,5 tỷ đồng của 20 tài sản cố định hữu hình. Nguyên nhân là do ACV xác định thời gian khấu hao tài sản cố định của nhà ga VIP, máy móc thiết bị… không nằm trong khung khấu hao theo quy định tại Thông tư 45/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính. Tại Công ty CP Dịch vụ hàng hóa hàng không Việt Nam (ACSV) là số tiền hơn 574,5 triệu đồng, được xác định do Công ty áp dụng khung khấu hao chưa đúng quy định đối với tài sản “Mái hiên mở rộng nhà ga hàng hóa” dẫn đến việc hạch toán tăng không đúng chi phí khấu hao tài sản cố định năm 2017 số tiền hơn 178 triệu đồng và chi phí đầu tư, nâng cấp sửa chữa tài sản lớn cố định đủ điều kiện ghi tăng nguyên giá nhưng Công ty lại hạch toán tăng chi phí số tiền hơn 445,7 triệu đồng, dẫn đến tăng không đúng chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh số tiền hơn 396,4 triệu đồng.

Đặc biệt, ACV chưa định giá lại tài sản cố định thuộc tài sản của khu bay (tài sản giữ hộ nhà nước) đã điều chuyển sang tài sản của ACV để quản lý và sử dụng. Theo ACV có 13 danh mục thuộc tài sản từ khu bay chuyển sang ACV quản lý và sử dụng với tổng nguyên giá là 33,6 tỷ đồng. Đến thời điểm thanh tra, thì ACV đã hoạt động theo mô hình công ty cổ phần.

Trong hoạt động đầu tư tài chính dài hạn, ACV và công ty con, cơ quan thanh tra phát hiện được nhiều khoản thua lỗ. Tại 02 doanh nghiệp đầu tư tài chính dài hạn, giá trị đầu tư tại thời điểm 31/12/2017 là hơn 2.722,8 tỷ đồng. Riêng ACV đầu tư hơn 2.434,5 tỷ đồng (chiếm 11,18% vốn điều lệ) vào một số công ty con; bảy công ty liên kết; bốn danh mục đầu tư khác. Tuy nhiên, theo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, có 02 công ty hoạt động chưa hiệu quả, đến thời điểm ngày 31/12/2017 lỗ lũy kế là hơn 21,6 tỷ đồng. Trong đó, ở Công ty CP Đầu tư TCP, giá trị đầu tư của Công ty mẹ - TCT là 19,8 tỷ đồng, chiếm 18% vốn điều lệ, hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2017 lỗ gần 17,6 tỷ đồng, lỗ lũy kế hơn 20,6 tỷ đồng. TCT đã trích lập dự phòng tổn thất đầu tư tài chính tại thời điểm 31-12-2017 là 1,3 tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ đầu tư vốn của ACV. Nguyên nhân, được cho là do công ty mới đi vào hoạt động cuối năm 2016, chậm so kế hoạch của các nhà đầu tư nên chưa có hiệu quả và đang bị lỗ. Ở Công ty CP Đầu tư khai thác Nhà ga Quốc tế Đà Nẵng, giá trị đầu tư của ACV là 30 tỷ đồng, chiếm 10% vốn điều lệ, hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2017 lãi hơn 10,7 tỷ đồng, nhưng lỗ lũy kế hơn một tỷ đồng.

Bên cạnh đó, một doanh nghiệp thuộc ACV hoạt động đầu tư tài chính khá mạnh là Công ty CP Dịch vụ hàng không Sân bay Tân Sơn Nhất (SASCO). Đến thời điểm ngày 31/12/2017 đã đầu tư dài hạn hơn 288,3 tỷ đồng vào 13 công ty, gồm: 05 công ty liên kết và 08 danh mục đầu tư khác. Năm 2017, có ba công ty hoạt động kinh doanh chưa hiệu quả, gồm: Công ty CP Đầu tư - Thương mại Bầu Trời Xanh, giá trị góp vốn của SASCO là 2 tỷ đồng (chiếm 20% vốn điều lệ), lỗ lũy kế gần 262 triệu đồng; Công ty CP Đầu tư phát triển hạ tầng Phú Quốc, giá trị vốn góp của SASCO là 2,8 tỷ đồng (chiếm 13,31% vốn điều lệ), lỗ lũy kế hơn 4,5 tỷ đồng; Công ty Liên doanh CP Nhà Việt (Viethaus), giá trị góp vốn của SASCO là hơn 14,9 tỷ đồng, tương đương 763.285 EUR (chiếm 29% vốn đầu tư 2.632.017,24 EUR), kết quả kinh doanh lỗ lũy kế đến ngày 31/12/2015 là hơn 13,4 triệu EUR. 

Nhiều công trình xây dựng dở dang, ai chịu trách nhiệm?

Hàng loạt các dự án được ACV đầu tư, trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự toán đã vận dụng định mức với một số hạng mục công việc bảo dưỡng bê-tông xi-măng chưa phù hợp, dẫn đến việc thanh quyết toán bị dở dang. Cụ thể, dự án đầu tư xây dựng Hệ thống đường lăn và mở rộng sân đỗ máy bay - CHKQT Phú Quốc; dự án Mở rộng sân đỗ máy bay khu 21 ha đất quân sự bàn giao tại CHKQT Tân Sơn Nhất; dự án Cải tạo, nâng cấp sân đỗ máy bay trước Nhà ga Quốc tế - CHKQT Đà Nẵng; dự án xây dựng công trình Mở rộng sân đỗ máy bay về phía Bắc và xây dựng mới đường lăn E7 - CHKQT Đà Nẵng; dự án xây dựng Nhà ga hành khách - CHK Phù Cát)...

Cụ thể, khi lập, thẩm định DA đầu tư, Công ty TNHH MTV Thiết kế và Tư vấn xây dựng công trình hàng không ADCC lập và đã được ACV phê duyệt, căn cứ vào định mức tại Quyết định số 162/QĐ-CHK-XD ngày 29-3-2002 của Cục Hàng không dân dụng Việt Nam (HKDDVN) đã không đúng theo quy định. Tại điều I của Quyết định này quy định: “Các định mức và các đơn giá được lập theo điều kiện thực tế tại công trình (cải tạo nâng cấp hệ thống đường lăn) - Cảng HKQT Tân Sơn Nhất, nên không áp dụng cho các công trình khác”.

Theo Công văn số 328/BXD-VKT ngày 12-3-2002 của Bộ Xây dựng gửi Cục HKDDVN đã đề nghị, Cục HKDDVN chỉ đạo và triển khai xây dựng định mức chuyên ngành cho những công tác chưa có trong hệ thống định mức của Nhà nước để đưa vào áp dụng từ năm 2001 cho các dự án xây dựng sân bay của ngành hàng không, không thỏa thuận riêng cho từng công trình ngành hàng không như hiện nay”.

Nhưng thực tế, Công ty TNHH MTV Thiết kế và Tư vấn xây dựng công trình hàng không ADCC lập dự toán và ACV phê duyệt, lại căn cứ vào một số định mức quy định tại Quyết định số 162/QĐ-CHK-XD như đã nêu trên.

Đoàn thanh tra cũng kiểm tra đối với hạng mục công tác “thi công bảo dưỡng BTXM M150/40 và M350/45 bằng chất tạo màng và bao tải”, cơ quan thanh tra phát hiện có những bất hợp lý làm chi phí dự án tăng...

Ngoài ra, Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, trong công tác lập, thẩm định phê duyệt dự toán giá một số loại vật liệu và chi phí nhân công, các dự án nêu trên thực hiện chưa đúng số tiền hơn 12 tỷ đồng. Cụ thể, dự án “Mở rộng sân đỗ máy bay khu 19,79 ha đất quân sự bàn giao tại CHKQT Tân Sơn Nhất”, dự toán tính tăng không đúng số tiền là 4,9 tỷ đồng; dự án nâng cấp sân bay đỗ máy bay trước Nhà ga Quốc tế - Cảng HKQT Đà Nẵng dự toán tăng chưa đúng số tiền hơn 345,8 triệu đồng; dự án đầu tư xây dựng Hệ thống đường lăn và mở rộng sân đỗ máy bay - Cảng HKQT Phú Quốc dự toán tính tăng chưa đúng số tiền hơn 5,7 tỷ đồng.

Hàng loạt những dự án trên có thể gây cho nhà nước nhiều thiệt hại nghiêm trọng, nhưng mới đây Bộ GTVT vẫn tiếp tục đề xuất để ACV thực hiện dự án T3 Tân Sơn Nhất. Liệu rồi dự án này có khắc phục được những thiếu sót, đình trệ như những dự án nêu trên hay không? Ai sẽ chịu trách nhiệm nếu tài sản của nhà nước tiếp tục bị thất thoát?

Thiên Ân