Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Kẻ ăn không hết, người lần không ra
 

Thực tế hiện nay cho thấy, có những bảo tàng dù với quy mô vừa phải (cả về cơ cấu tổ chức, không gian vầ hiện vật trưng bày), thậm chí là nhỏ nhưng vẫn thu hút được khách tham quan, trong khi đó nhiều bảo tàng khác được đầu tư với quy mô lớn nhưng số lượt khách tham quan vẫn rất khiêm tốn.

Theo thống kê, cả nước hiện có khoảng 150 bảo tàng. Số lượng bảo tàng tập trung đông nhất thuộc về Hà Nội với khoảng 20 bảo tàng các loại. Ngoài ra, số còn lại nằm rải rác ở các tỉnh, thành khác trong cả nước. Số lượng bảo tàng tại Thủ đô ngày càng tăng, tuy nhiên số bảo tàng thực sự “hút” khách lại chỉ... đếm trên đầu ngón tay.

Trong số các bảo tàng được cho là hoạt động có hiệu quả thì Bảo tàng Dân tộc học được đánh giá là có khả năng “hút” khách nhất. Một điều đáng ngạc nhiên nữa là trong khi các bảo tàng khác hầu như không bán vé hoặc bán vé có mức giá thấp thì vé vào tham quan Bảo tàng Dân tộc học lại gần như ở mức cao nhất: 25.000 đồng/vé/người lớn. Tuy nhiên không vì thế mà số lượt khách tham quan bảo tàng giảm xuống. Một nhân viên bán vé của bảo tàng cho biết, vào những dịp nghĩ lễ, số lượt khách tham quan có lúc đạt gần 1 vạn lượt khách/ngày.

Dù với quy mô không thực sự lớn như nhiều bảo tàng khác nhưng Bảo tàng Dân tộc học lại đang dẫn đầu trong thu hút khách tham quan. 

Dù nằm trên vị trí được xem là “đắc địa” của Hà Nội (36 Lý Thường Kiệt, Hoàn Kiếm), nhưng Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam mỗi ngày chỉ đón nhận được vài lượt khách tham quan. Nằm ở trung tâm, lại là vị trí đẹp nên bảo tàng này thường được một số đơn vị tổ chức sự kiện, các đám cưới thuê mặt bằng. Ngoài ra, bảo tàng còn tranh thủ phần diện tích sân để dành cho một gian hàng bán gốm sứ Trung Quốc (!)

Không riêng gì Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam mà ngay cả một số bảo tàng khác trên địa bàn Hà Nội như Bảo tàng Công an, Bảo tàng Phòng không Không quân, Bảo tàng lực lượng Tăng thiết giáp,... đều cùng chung “cảnh ngộ” vắng khách tham quan.

Giải thích về thực trạng có vẻ “nghịch lí” trên, anh Nguyễn Công Toàn (Cầu Giấy, Hà Nội), khách tham quan của Bảo tàng Dân tộc học cho biết: “Bảo tàng Dân tộc học trưng bày nhiều mẫu vật quý, cách bài trí lại đẹp, nên tạo được sự hấp dẫn đối với người xem. Thêm vào đó mẫu vật trưng bày luôn luôn được bổ sung thêm nên không chỉ một lần mà khách tham quan còn muốn quay lại nhiều lần nữa. Qua các mẫu vật trưng bày, tôi còn được mở mang thêm những kiến thức về văn hóa lịch sử nên giá vé trên cũng không phải là đắt. Trong khi đó những bảo tàng khác không đáp ứng được điều này”.

Sáp nhập bảo tàng: Khó thực hiện

Thực tế cho thấy, một số bảo tàng ở Hà Nội hiện nay không chỉ hoạt động kém hiệu quả mà còn thiếu dấu ấn riêng biệt, các mẫu vật, cách bài trí và phong cách có nhiều nét tương đồng nhau. Trước thực trạng trên, có ý kiến cho rằng nên sáp nhập những bảo tàng này lại với nhau có thể sẽ hoạt động hiệu quả hơn.

Nhiều khách sau khi tham quan một số bảo tàng như Bảo tàng lực lượng Tăng thiết giáp, Bảo tàng Phòng không Không quân, Bảo tàng Lịch sử Quân sự,... đều có chung nhận xét: “Các bảo tàng này đều na ná như nhau”.

Chị Mai Thị Thu, khách tham quan Bảo tàng lực lượng Tăng thiết giáp cho rằng: “Tôi đã đi tham quan một số bảo tàng về quân sự ở Hà Nội, điều dễ nhận ra nhất là các bảo tàng này giống nhau quá, từ mẫu vật trưng bày, cách bài trí, rồi cách hướng dẫn,... Chẳng hạn như cùng một sự kiện xảy ra trong kháng chiến chống Mỹ, bên Bảo tàng Lịch sử Quân sự đã có mẫu vật trưng bày, bên Bảo tàng lực lượng Tăng thiết giáp cũng trưng bày mẫu vật ấy, cũng giới thiệu như thế. Có quá nhiều sự trùng lặp”.

Cũng theo chị Thu, Bảo tàng Lịch sử Quân sự là bảo tàng mang tính chuyên biệt trong trưng bày các mẫu vật về quân sự, về chiến tranh. Vì vậy chỉ cần một bảo tàng này thôi là đủ bao quát toàn bộ lĩnh vực trưng bày hiện vật quân sự, không nhất thiết mỗi quân chủng phải xây riêng một bảo tàng làm gì để rồi lại trùng lặp, như “bản sao” của nhau, vừa tốn kém lại vừa hoạt động không hiệu quả.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng việc sáp nhập một số bảo tàng lại với nhau là khó có thể thực hiện được.

Kiến trúc sư Đoàn Đức Thành (Hội Kiến trúc sư Việt Nam) cho rằng: “Tuy có một số thứ có thể giống nhau nhưng nhìn chung mỗi bảo tàng đều mang tính chuyên biệt, tính đặc thù của mình. Vì vậy, việc sáp nhập một số bảo tàng lại với nhau là rất khó thực hiện bởi sẽ dẫn đến lộn xộn trong trưng bày cũng như ý nghĩa của nó”.

Trong khi đó, chị Nguyễn Diệu Hương, nhân viên một bảo tàng ở Hà Nội bày tỏ: Tôi không phản đối việc sáp nhập. Nhưng nếu bảo tàng sáp nhập vào với nhau thì buộc phải cơ cấu lại về mặt nhân sự và sẽ thừa ra một số nhân viên. Với nghề nghiệp mang tính chất đặc thù của mình thì những nhân viên này biết sắp xếp vào đâu? Họ biết đi đâu và làm nghề gì để sống?!...

Hoàng Nguyễn