Anh Bình - một người dân ở Bản Liền (Bắc Hà, Lào Cai) đầu tư khoảng 70-80 triệu đồng làm Mô hình nghỉ dưỡng cho khách du lịch qua bản. Công việc tập trung vào tu sửa, trang trí lại căn nhà thêm khang trang, sạch đẹp, xây thêm nhà tắm và nhà vệ sinh, trồng mận quanh ao, làm chòi câu, cọn nước để tạo không gian cho khách nghỉ dưỡng. Người vợ anh mua thêm chăn đệm, tự tay may gối, rèm, làm đệm ngồi truyền thống, trồng rau, trồng hoa để làm đẹp căn nhà. “Tôi hy vọng thời gian tới có khách đến xã để khám phá thiên nhiên, tìm hiểu về bản sắc văn hóa của người dân địa phương”, anh Bình bày tỏ.

Từ năm 2019, khi Dự án GREAT về tiếp cận xã Bản Liền, rất ít người dân nơi đây hiểu du lịch cộng đồng là gì. Dân bản sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp như trồng lúa, chè, quế và chăn nuôi. Những người tiên phong làm du lịch cộng đồng đã thực sự bắt đầu từ con số không: Từ việc cải tạo nhà cửa, di dời chuồng trại ra xa nhà, xây nhà tắm, nhà vệ sinh và học cách làm du lịch. Chuyên gia du lịch được cử đến để tư vấn cho các hộ làm homestay. Các hộ được vay vốn với lãi suất ưu đãi hơn hẳn so với ngân hàng để sửa sang nhà cửa khang trang, tiện nghi hơn. Chuồng trại gia súc được di chuyển ra xa hẳn nơi người ở, không còn cảnh dày đặc những con dĩn (muỗi nhỏ) vo ve...

 Ruộng bậc thang ở Bản Liền

Được biết, các hộ tham gia khởi nghiệp du lịch cộng đồng ở Bản Liền được các đoàn chuyên viên của Dự án GREAT đến khảo sát, hướng dẫn, tư vấn để đầu tư phát triển mô hình homestay, chuẩn bị sẵn sàng để đón khách trong thời gian gần nhất. Không chỉ các gia đình đầu tư homestay, người dân tại Bản Liền đều rất hào hứng phát triển du lịch cộng đồng tại địa phương.

Với sự hỗ trợ vay vốn từ Dự án GREAT và sự chủ động đầu tư của người dân, phát triển du lịch cộng đồng là hướng đi mới trong phát triển kinh tế tại xã Bản Liền. Vốn là địa phương có sản phẩm chè Shan tuyết hữu cơ nổi tiếng trên thế giới, xã Bản Liền thường đón các đoàn khách nước ngoài đến tham quan vùng sản xuất cũng như khám phá cuộc sống thường ngày của người dân. Là xã vùng xa nên Bản Liền thích hợp để phát triển loại hình dịch vụ lưu trú cho du khách và các đoàn công tác. Với những nếp nhà sàn đơn sơ, sạch đẹp, những con đường bê tông sạch sẽ, những người phụ nữ với váy áo truyền thống cùng nhau lên nương chè để thu hái những búp chè hữu cơ xanh non, Bản Liền mang đến khung cảnh bình yên, mộc mạc, chưa bị ảnh hưởng của đô thị hóa, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm thú vị cho du khách thập phương.

Dù còn ở giai đoạn ban đầu, nhưng cách tiếp cận của dự án đối với vùng đất giàu tiềm năng du lịch như Bản Liền đang tạo ra những dấu hiệu tích cực mang tính lan tỏa. Những người trước đây từ chối tham gia dự án thì nay mong muốn được làm homestay để đón khách; hoặc xin được tham gia các khóa đào tạo tập huấn về nấu ăn, tiếng Anh để có thể đổi công với các hộ kinh doanh homestay khi có khách tới. Các tổ nhóm nghề truyền thống lần lượt ra đời. Có những nghề tưởng như sẽ mai một vì chỉ người già trên 70 tuổi mới biết làm như nghề làm nón lá cọ thì nay đã thu hút những người trẻ tìm đến học hỏi tạo nên những sản phẩm mới độc đáo đối với du khách.

 Cảnh sắc đẹp, mang đậm bản sắc dân tộc giúp đồng bào DTTS tại Bản Liền nắm bắt lợi thế, làm du lịch cộng đồng

Phụ nữ địa phương, không chỉ những người kinh doanh homestay mà còn cả những người làm nghề truyền thống, đã tự tin hơn khi đón khách. Họ sẵn sàng hướng dẫn du khách xuống đồng gặt lúa, khâu nón, hay chế biến chè.

Khi bắt đầu triển khai dự án, chỉ có 4 nhà làm homestay, đến nay, toàn xã đã có 20 hộ và 50 lao động cung cấp các dịch vụ liên quan phục vụ khách.

Tất cả những thay đổi ấy cho thấy dự án sẽ mang lại nhiều lợi ích nữa cho người dân Bản Liền và cả những khu vực lân cận.

Phó Chủ tịch UBND xã Bản Liền Vàng A Sự chia sẻ: “Phát triển du lịch cộng đồng, đầu tư xây dựng các cơ sở homestay đón khách là mô hình hoàn toàn mới tại Bản Liền, kế thừa từ những thứ có sẵn như: bản sắc văn hóa độc đáo của người Tày, người Nùng, người Mông, vùng chè hữu cơ nổi tiếng hay những bản làng nằm xen giữa những nương chè, núp dưới tán cọ… Bên cạnh đó, người dân tham gia phát triển du lịch cũng được tham gia các lớp tập huấn, hướng dẫn để nâng cao chất lượng phục vụ du khách. Chúng tôi đang rất kỳ vọng vào mô hình kinh tế này”./.

Quỳnh An