Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Không phải bỗng dưng mà tại kỳ họp Quốc hội cuối tháng 11 vừa rồi, nhiều đại biểu Quốc hội, các vị cán bộ lãnh đạo Quốc hội, lãnh đạo Chính phủ, trong khi đề cập những vấn đề kinh tế chung thì đều không quên nhắc tới sự phát triển ngành nghề nông thôn với hai đặc trưng là, làm sao để các làng nghề bớt đi sự gây ô nhiễm môi trường, đồng thời phải làm sao tiếp tục duy trì, phát triển sản xuất, làm vượng lại những làng nghề. Bởi vì các làng nghề truyền thống, cũng như sản xuất tiểu thủ công trong vị trí nghề phụ tại các làng còn lấy trồng trọt chăn nuôi làm nghề chính, thì cũng đều nhiều, ít đóng góp vào nền kinh tế chung của đất nước, giải quyết công ăn việc làm, cải thiện đời sống cho nông dân. Đây luôn là chính sách lớn của Đảng và Nhà nước đối với tam nông: Nông nghiệp, nông thôn và nông dân. Càng phải quan tâm nhiều hơn đến những lĩnh vực này với những biện pháp cụ thể khi mà ngành nghề ở nông thôn, bên cạnh thành quả đã đạt được, cũng đang phải đương đầu với không ít khó khăn, như quy hoạch phát triển làng nghề chậm, chậm đổi mới thiết bị khoa học công nghệ, nông dân làm nghề đang rất khó khăn tiếp cận vốn tín dụng. Do thế các làng nghề thiếu nguyên liệu sản xuất, hàng làm ra xấu, kém hấp dẫn và tín nhiệm cả về mẫu mã, lẫn chất lượng, nên rất khó tiêu thụ trên thị trường trong nước, càng khó bán ra nước ngoài.

Hoạt động sản xuất nghề ở nông thôn cũng đã tạo ra việc làm cho hơn 11 triệu lao động, thu hút khoảng 30% lao động nông thôn. Ảnh minh họa. 

Hiện cả nước có 4.575 làng nghề, nhưng thực sự có nghề chỉ là 3.251 làng, càng ít hơn nữa số làng nghề được công nhận theo tiêu chí của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, là 1.324 làng. Tuy vậy, hoạt động sản xuất nghề ở nông thôn cũng đã tạo ra việc làm cho hơn 11 triệu lao động, thu hút khoảng 30% lao động nông thôn, tổng giá trị làm ra năm 2011 mà 30/51 tỉnh thành phố đã thống kê số liệu, đạt hơn 78. 000 tỷ đồng.

Song bên cạnh những thành tựu đó, nhiều làng nghề đang làm ăn cầm chừng, một số làng nghề đã mai một đi, như gốm Thổ Hà ở Bắc Ninh, giấy dó ở Phú Xuyên-Hà nội, làng quạt Phương Ngạn ở Thanh Hoá, làng chiếu Lâm Xuân ở Quảng Trị, làng gốm Hương Canh ở Vĩnh Phúc… Những làng nghề còn lại hay phát triển thêm thì đều chung một tình trạng là bé, yếu thế kính doanh, thiếu vốn đầu tư sản xuất, thiếu lao động được đào tạo cơ bản, còn chủ các cơ sở sản xuất thì còn rất non yếu về kiến thức, kinh nghiệm tổ chức công việc, quản lý sản xuất. Một thống kê mới đây của Hiệp hội Làng nghề cho biết, hiện 60% doanh nghiệp làng nghề đang hoạt động cầm cự,  20% đang thoi thóp.

Các làng nghề đang gặp khó khăn, đóng góp chưa cao về mặt lợi ích kinh tế, xã hội, thì lại gây hại không ít về môi trường sống trong khu vực và nhất là ngay với bản thân những người làm ngành nghề, mức độ ô nhiễm rất nặng nề. Việc bảo vệ môi trường tại các khu công nghiệp và làng nghề đang bị bỏ ngỏ, rất đáng lo ngại, là sự đánh giá đầy bức xúc của bà Trương thị Mai - Chủ nhiệm Uỷ ban các vấn đề xã hội của Quốc hội. Phần lớn các làng nghề đã thiếu các cơ sở, thiết bị để xử lý nước thải, khói, bụi thải, phế liệu, khiến gây ô nhiễm nặng nề môi trường, mà bản thân các nguyên liệu họ dùng để làm hàng hoá lại cũng không ít là những thứ phế liệu, rác thải, nhựa thải, bình ắc quy vất đi, ô tô cũ, … nên càng gây ô nhiệm nặng nề ngay chính trong nơi sản xuất, rồi lan rộng ra quanh vùng. Còn mong gì, nói gì đến việc thu gom xử lý phế thải ở các làng nghề, chúng luôn bị sả bừa, đổ bãi ra đường, xuống các ao, sông.

Một câu hỏi đặt ra là, sau cuộc giám sát mới đây của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật môi trường tại các khu kinh tế, làng nghề, Quốc hội sẽ có những biện pháp mạnh và hiệu quả như thế nào để cải thiện môi trường tại các làng nghề? Được biết, Quốc hội dự định sẽ ban hành một Nghị quyết về việc thực hiện chính sách, pháp luật về môi trường tại các khu kinh tế, làng nghề. Chính phủ, sang năm 2012, cũng sẽ tổng điều tra đánh giá trên toàn quốc về thực trạng làng nghề Việt Nam. Còn Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ gắn kết quy hoạch phát triển ngành nghề nông thôn với bảo vệ môi trường, với chủ trương xây dựng nông thôn mới, tăng cường khoa học công nghệ, đào tạo nghề, truyền nghề, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, đề nghị Chính phủ và Ngân hàng nhà nước tăng vốn tín dụng ưu đãi, vốn kích cầu cho các cơ sở ngành nghề nông thôn.

                                                                                                              Trung Vũ