Thanh lịch Tràng An trong ca dao làng nghề
Thứ năm, 16/09/2010 - 13:58 (GMT+7)
Ai ơi! Ðứng lại mà trông/ Kìa vạc nấu dó, kìa sông đãi bìa... Ấy là câu ca dao làng nghề mà trẻ con vùng Kẻ Bưởi ngày ngày đã thường hò hát từ thuở lên mười. Thời ấy, cả vùng Bưởi xuống đến Cầu Giấy, Cót đều làm nghề giấy, phổ biến nhất là giấy bản, còn dùng cho việc học, giấy dùng cho công sở "việc quan".
Nghề làm giấy sắc, tên gốc là giấy dó (vốn là nghề cổ của dân tộc Dao ở miền núi Việt Bắc và Ðông Bắc nước ta), đến bây giờ vẫn còn. Vỏ dó giã nhừ, bóc lấy phần ruột quẩy ra cối giã dó. Âm thanh tiếng chày khua trong đêm đã đi vào ca dao: Gió đưa cành trúc la đà/ Tiếng chuông Trấn Vũ canh gà Thọ Xương/ Mịt mù khói tỏa ngàn sương/ Nhịp chày Yên Thái mặt gương Tây Hồ. Ðó những tiếng ngày đêm vang động từ Nghĩa Ðô sang Yên Thái đến Hồ Khẩu ven Hồ Tây. Còn: Kìa vạc nấu dó, kìa sông đãi bìa là khi giã dó tơi ra rồi thì quẩy những thúng đại đem ra sông Tô Lịch đãi.
Nghề làm giấy làng Bưởi có từ xa xưa, danh nhân Nguyễn Trãi viết trong Dư địa chí: "Phường Yên Thái, huyện Quảng Ðức làm giấy". Làng Hồ Khẩu, làng An Thái làm giấy bản, làng Ðông Xã làm giấy quỳ, làng Nghĩa Ðô làm giấy sắc. Trong bài "Phú thượng Tây Hồ" Nguyễn Huy Lượng thời Tây Sơn cũng nói về nghề làm giấy rất thơ: Chày Yên Thái nện trong sương chểnh choảng/ Lưới Nghi Tàm ngăn ngọn nước quanh co. Từ cây cỏ, trong môi trường nước và lửa, từng tờ giấy lụa mỏng manh đã ra đời để rồi lưu lại biết bao dấu tích, nét bút tài hoa của những Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông, Nguyễn Du, Ðoàn Thị Ðiểm... Và hình ảnh cô gái làm giấy vất vả cũng đã trở thành một hình tượng văn học hết sức đẹp đẽ duyên dáng: Người ta bán vạn buôn ngàn/ Em đây làm giấy cơ hàn vẫn tươi/ Dám xin ai đó chớ cười/ Vì em làm giấy cho người chép thơ.
Người làng nghề truyền lại rằng, khi xưa con gái Bưởi ra ngoài đường không dám mặc áo cộc tay, bởi vì khi sàng giấy, các cô phải tỳ hai tay vào thành bể, nên bị xây xát thành chai, thành sẹo. Con trai ra ngoài đường, người ta biết ngay là trai Bưởi, vì anh nào đi cũng hơi vẹo một bên. Chẳng là khi gánh nguyên vật liệu làm giấy ở dưới thuyền lên, chỉ bằng một bên vai. Cái vất vả này cũng đã đi vào ca dao:
Giã nay rồi lại giã mai
Ðôi chân tê mỏi, dó ơi vì mày...
Xeo đêm rồi lại xeo ngày
Ðôi tay tê buốt vì mày giấy ơi!
Vất vả vậy mà không ít người đến nay khi nói về một thời tiếng chày Yên Thái vang vọng đêm Hà Thành vẫn không khỏi ngậm ngùi. Họ vẫn tiếc vì đã mất đi một vùng nghề truyền thống. Cái vất vả ấy vẫn được người ta tự hào, vì rằng: Bóng đèn là bóng đèn hoa/ Ai về vùng Bưởi với ta thì về/ Vùng Bưởi có lịch có lề/ Có sông tắm mát cò nghề xeo can. Ngày 1-12-2007, hàng trăm người dân Nghĩa Ðô đã tham gia đám rước Bằng công nhận Di tích quốc gia cho nhà thờ tổ nghề giấy sắc. Ngày nay, công nghệ sản xuất giấy hiện đại đã khiến nghề làm giấy dó cổ truyền của Yên Thái không còn nữa, nhưng làng Yên Thái (làng Bưởi) vẫn còn đó như chứng tích về một vùng quê với nghề giấy dó từng nổi tiếng khi xưa.
Ảnh minh họa – Nguồn Internet
Chưa hết. Làng Bưởi xưa còn nổi tiếng với nghề dệt lĩnh. Và nghề này cũng đã in đậm vào trí
letiendat
Từ khóa:
Ý kiến bình luận:
Hiện chưa có bình luận nào, hãy trở thành người đầu tiên bình luận cho bài biết này!
02 nội dung được Thanh tra Chính phủ chuyển hồ sơ sang Bộ Công an xem xét, điều tra, xử lý
Kim Dung - Dương Nguyễn
Tin đọc nhiều
Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm về an toàn thực phẩm
(ThanhtraVietNam) - Đây là một trong những biện pháp được UBND tỉnh Quảng Bình chỉ đạo đẩy mạnh trong thời gian tới nhằm tăng cường bảo đảm an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc và các bệnh truyền qua thực phẩm trên địa bàn.
Hoàng Minh
An Giang: Phường Núi Voi, thị xã Tịnh Biên nâng cấp tuyến đường giao thông nông thôn, hỗ trợ hộ nghèo
(ThanhtraVietNam) - Sáng ngày 11/05, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam cùng các đoàn thể hội nông dân phường Núi Voi, thị xã Tịnh Biên, tỉnh An Giang đã tổ chức đưa vào sử dụng công trình nâng cấp tuyến đường giao thông nông thôn Kênh đường Cầm.
PV
Vĩnh Phúc chỉ đạo "nóng": Siết chặt phòng ngừa, xử lý ô nhiễm môi trường
(ThanhtraVietNam) - UBND tỉnh Vĩnh Phúc vừa ban hành văn bản chỉ đạo hỏa tốc các sở, ban, ngành và địa phương tăng cường trách nhiệm, đẩy mạnh các giải pháp phòng ngừa, kiểm soát và xử lý nghiêm các hành vi gây ô nhiễm, vi phạm pháp luật về môi trường trên địa bàn tỉnh, nhằm khắc phục những tồn tại, thách thức đang đặt ra.
PV
Bắc Ninh đặt mục tiêu lọt Top 10 Chỉ số đổi mới sáng tạo quốc gia
(ThanhtraVietNam) - UBND tỉnh Bắc Ninh vừa ban hành kế hoạch chi tiết nhằm cải thiện và nâng cao Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) trong năm 2025 và các năm tiếp theo, với mục tiêu rõ ràng là lọt vào nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước về lĩnh vực này. Đây là nỗ lực nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
PV
Mở thẻ tín dụng Bac A Bank là có quà - miễn phí thường niên, hoàn tiền "ngập ví"
(ThanhtraVietNam) - Cùng BAC A BANK khám phá cách sử dụng thẻ tín dụng tối ưu để biến mọi giao dịch chi tiêu thành cơ hội nhận Combo hoàn tiền & miễn phí thường niên 02 năm đầu tiên.
Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường
(ThanhtraVietNam) - Chính phủ mới ban hành Nghị quyết số 122/NQ-CP ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 81-KL/TW ngày 04/6/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa XI về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.
K. Dung
VietinBank nâng quy mô gói tín dụng, đẩy mạnh đầu tư lĩnh vực lâm, thủy sản
(ThanhtraVietNam) - Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tại Nghị quyết số 46/NQ-CP ngày 08/3/2025, Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 01/3/2025 và chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, VietinBank đã đăng ký triển khai chương trình tín dụng ưu đãi lĩnh vực lâm, thủy sản quy mô lên tới 12.000 tỷ đồng, góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
VietinBank
Huế tăng cường kiểm tra, ngăn chặn và xử lý các hoạt động sản xuất, buôn bán hàng giả
(ThanhtraVietNam) – Chủ tịch UBND Tp Huế yêu cầu tập trung triển khai công tác quản lý địa bàn, thường xuyên theo dõi, giám sát thị trường nhằm phát hiện kịp thời các diễn biến bất thường của hàng hóa lưu thông trên thị trường nhất là các sản phẩm sữa, thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe đặc biệt tại các kênh bán lẻ nhỏ lẻ, đại lý không chính thức, sàn thương mại điện tử và mạng xã hội, nơi tiềm ẩn nhiều nguy cơ về hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, hàng kém chất lượng
T.H
Nâng cao chất lượng nhân lực, thúc đẩy khoa học công nghệ trong kinh tế tư nhân
(ThanhtraVietNam) - Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh doanh hiệu quả, bền vững là hai nhân tố quan trọng góp phần phát triển kinh tế tư nhân trong bối cảnh hiện nay.
Hoàng Minh
Cơ chế, chính sách ưu đãi đối với Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia
(ThanhtraVietNam) - Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 97/2025/NĐ-CP ngày 5/5/2025 quy định cơ chế, chính sách ưu đãi đối với Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia.
BS
Hải Phòng tăng cường đấu tranh phòng chống thuốc và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả
(ThanhtraVietNam) - Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Hoàng Minh Cường yêu cầu các đơn vị triển khai quyết liệt các biện pháp ngăn chặn tình trạng sản xuất, buôn bán thuốc và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả, không rõ nguồn gốc trên địa bàn.
PV
VietinBank digiGOLD đạt giải thưởng Sao khuê 2025
(ThanhtraVietNam) - Vừa qua, Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA) đã tổ chức Lễ trao Giải thưởng Sao Khuê năm 2025, VietinBank digiGOLD - tính năng mua, gửi giữ, đặt lịch nhận vàng đã được vinh danh là sản phẩm xuất sắc và công nhận đạt “Giải thưởng Sao Khuê 2025”.
Hà Anh
