Thanh tra Sở Tài chính Hà Nội vừa ban hành kết luận thanh tra số 168/KL-TTr về việc thanh tra chuyên đề quyết toán vốn đầu tư công dự án hoàn thành năm 2023 tại Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và Nông nghiệp thành phố Hà Nội (Ban QLDA nông nghiệp Hà Nội).
Theo kết luận thanh tra, năm 2023, Ban QLDA nông nghiệp Hà Nội được giao vốn của 52 dự án, tổng số vốn bố trí là 2.473 tỷ đồng, số vốn đã giải ngân là 2.420 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 97,82%.
Tuy nhiên, công tác quyết toán dự án hoàn thành lại là "điểm nghẽn" lớn. Kết luận nêu rõ, đến thời điểm ngày 31/12/2023, chưa có dự án nào trong danh mục 10 dự án chậm quyết toán các dự án đã hoàn thành hồ sơ quyết toán để nộp hồ sơ cho Sở Tài chính thẩm tra, phê duyệt quyết toán. với tỷ lệ chậm nộp hồ sơ quyết toán là 100%.
Đáng chú ý, một số dự án đã hoàn thành từ nhiều năm trước nhưng vẫn chưa được quyết toán như:
Dự án xây dựng hệ thống cấp nước cho Khu liên hiệp xử lý chất thải rắn Nam Sơn và vùng ảnh hưởng môi trường của 3 xã Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ, huyện Sóc Sơn: Hoàn thành từ năm 2016, đưa vào sử dụng nhưng đến nay vẫn chưa quyết toán.
Dự án xây dựng Hồ sinh học (thuộc dự án xây dựng khu liên hợp xử lý chất thải sinh hoạt Nam Sơn): Hoàn thành từ năm 2006, nhưng đến tháng 8/2024 mới nộp hồ sơ quyết toán.
Dự án cấp nước Gia Lâm: Được phê duyệt đầu tư từ năm 1994, nhưng đến nay vẫn chưa quyết toán do hồ sơ tài liệu thất lạc, không đủ cơ sở để lập hồ sơ điều chỉnh tổng dự toán.
Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và Nông nghiệp thành phố Hà Nội. Ảnh: sonoivu.hanoi.gov.vn
Kết luận thanh tra cũng chỉ ra tình trạng công nợ tồn đọng lớn tại nhiều dự án. Tổng cộng có hơn 570 triệu đồng công nợ chưa thực hiện xong, cụ thể:
Tại dự án xây dựng trạm bơm tưới Thụy Phú II (huyện Phú Xuyên): Còn 374,372 triệu đồng công nợ phải thu, trong đó nợ phải thu từ Công ty cổ phần xây dựng thủy lợi Hải Dương là 267,419 triệu và Công ty cổ phần xây dựng thương mại và công nghệ Trường Xuân là 106,952 triệu đồng.
Dự án nâng cấp toàn bộ mặt đê sông Nhuệ (huyện Phú Xuyên): Khoản nợ phải trả là chi phí thẩm tra quyết toán của Sở Tài chính là 231 triệu đồng chưa thanh toán.
Kết luận thanh tra kiến nghị Ban QLDA nông nghiệp Hà Nội cần "khẩn trương đôn đốc, có biện pháp để thu hồi số công nợ phải thu" tại các dự án nêu trên.
Ngoài ra, Ban Hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp cũng vi phạm quy định về công khai minh bạch khi chậm trễ trong việc công khai tình hình quyết toán theo Thông tư số 10/2005/TT-BTC. Việc công khai thông tin chỉ được thực hiện vào tháng 8/2024 cho các quyết toán năm 2023 là vi phạm nghiêm trọng quy định về thời hạn công khai (30 ngày kể từ ngày có quyết định phê duyệt quyết toán).
Đáng chú ý, Ban cũng không thực hiện việc tổng hợp và công khai danh sách các nhà thầu vi phạm thời gian lập báo cáo quyết toán trên hệ thống đấu thầu quốc gia theo chỉ đạo của UBND Thành phố tại văn bản số 641/UBND-KTTH ngày 13/3/2023. Điều này không chỉ vi phạm quy định mà còn cho thấy thái độ thiếu nghiêm túc trong việc chấp hành chỉ đạo của cấp trên.
Theo kết luận thanh tra, nguyên nhân dẫn đến tình trạng chậm nộp hồ sơ quyết toán bao gồm:
Nguyên nhân khách quan là do dự án chuyển qua nhiều chủ đầu tư, hồ sơ bị thất lạc; phải chờ kết quả phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của cấp huyện; chờ thực hiện xong các kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước.
Nguyên nhân chủ quan là trong quá trình triển khai dự án không kịp thời cập nhật, điều chỉnh dự án; công tác bàn giao hồ sơ khi sáp nhập các Ban quản lý dự án không được quan tâm, chỉ đạo sát sao; cán bộ phụ trách dự án chưa tập trung, chậm tập hợp hồ sơ trình quyết toán. Lãnh đạo các đơn vị được giao làm chủ đầu tư dự án từ trước khi sáp nhập thành Ban QLDA nông nghiệp Hà Nội chưa quyết liệt trong công tác chỉ đạo, điều hành việc quyết toán
Trên cơ sở kết quả thanh tra, Thanh tra Sở Tài chính đã đề nghị Ban QLDA nông nghiệp Hà Nội nghiêm túc rút kinh nghiệm đối với các tồn tại về chậm nộp hồ sơ quyết toán, chậm công khai tình hình quyết toán, chậm lập danh sách các nhà thầu vi phạm.
Nghiêm túc triển khai việc lập, trình phê duyệt quyết toán vốn đầu tư công đúng thời gian quy định. Thực hiện đúng quy định về quản lý, thanh quyết toán, công khai tình hình quyết toán. Rà soát, tập trung giải quyết vướng mắc với các dự án và gói thầu còn tồn đọng. Chuyển danh sách nhà thầu vi phạm về thời gian lập báo cáo quyết toán lên Sở Kế hoạch và Đầu tư để công khai.
Bên cạnh đó, khẩn trương thu hồi 374,372 triệu đồng công nợ tại dự án xây dựng trạm bơm tưới Thụy Phú II. Thanh toán 231 triệu đồng chi phí thẩm tra quyết toán tại dự án nâng cấp toàn bộ mặt đê sông Nhuệ.
Qua kết luận thanh tra của Thanh tra Tài chính Hà Nội, có thể thấy các vi phạm của Ban Hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp thành phố Hà Nội mang tính hệ thống và kéo dài trong nhiều năm, thể hiện rõ sự lỏng lẻo trong quản lý vốn đầu tư công trên địa bàn.
Trước hết, việc 100% dự án chậm nộp hồ sơ quyết toán vốn là vi phạm nghiêm trọng Điều 47 Nghị định số 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 của Chính phủ về quản lý, thanh toán, quyết toán dự án sử dụng vốn đầu tư công. Điều này cho thấy sự thiếu trách nhiệm và lơ là trong việc tuân thủ quy định pháp luật về quản lý đầu tư công. Việc kéo dài thời gian quyết toán như vậy không chỉ vi phạm quy định của pháp luật mà còn tạo điều kiện cho các tiêu cực, thất thoát có thể xảy ra. Nếu không có biện pháp xử lý nghiêm minh, kịp thời, những vi phạm này sẽ tiếp tục ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả đầu tư công và gây thất thoát, lãng phí nguồn lực tài chính của nhà nước.
Tình trạng chậm trễ trong công tác quyết toán vốn đầu tư công và thu hồi công nợ tại Ban Hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp thành phố Hà Nội phản ánh những bất cập trong quản lý dự án đầu tư công tại địa phương. Việc 100% dự án chậm nộp hồ sơ quyết toán, cùng với số công nợ lớn chưa thu hồi đang gây lãng phí nguồn lực tài chính công và ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư. Cần có những biện pháp quyết liệt và giám sát chặt chẽ hơn để khắc phục tình trạng này trong thời gian tới.