Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

KCN Mỹ Xuân A2 tại phường Mỹ Xuân, TP Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Ảnh: st

Điều chỉnh giảm diện tích không có ý kiến chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ

Theo kết luận thanh tra, Ban Quản lý các khu công nghiệp (BQLCKCN) tỉnh đã cấp Giấy chứng nhận đầu tư (GCNĐT) thay đổi lần thứ 4 (30/6/2009) trong đó có nội dung điều chỉnh giảm 22 ha tổng diện tích sử dụng của dự án từ 422,22 ha xuống còn 400,22 ha. Đây là dự án có vốn đầu tư nước ngoài và thuộc lĩnh vực đầu tư có điều kiện, việc điều chỉnh như trên liên quan mục tiêu, quy mô dự án thuộc diện thẩm tra điều chỉnh dự án đầu tư theo quy định tại khoản 1 Điều 47 Luật Đầu tư 2005, điểm a khoản 2 Điều 52 Nghị định số 108/2006/NĐ-CP ngày 22/9/2006. Tuy nhiên, hồ sơ thẩm tra điều chỉnh GCNĐT do chủ đầu tư nộp và Ban QLCKCN thực hiện thẩm tra điều chỉnh không có hồ sơ những thay đổi so với dự án triển khai; bản sửa đổi, bổ sung hợp đồng liên danh hoặc hợp đồng hợp tác kinh doanh hoặc điều lệ doanh nghiệp (đối với dự án có vốn đầu tư nước ngoài) theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 52 Nghị định 108/2006-CP.

Hơn nữa, việc thẩm tra điều chỉnh không thể hiện ý kiến chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ về việc cho phép điều chỉnh giảm 22ha đất Khu công nghiệp sang đất để xây dựng nhà ở công nhân làm cơ sở điều chỉnh giảm diện tích khu công nghiệp theo quy định tại khoản 3 Điều 14 Nghị định 29/2008/NĐ-CP ngày 14/3/2008 của Chính phủ quy định về khu công nghiệp, khu chế xuất và khu kinh tế.

Trách nhiệm thuộc về Ban quản lý các khu công nghiệp.

Đến nay, sau 23 năm kể từ thời điểm được cấp Giấy phép đầu tư lần đầu, dự án vẫn còn 14,27 ha đất chưa hoàn thành công tác đầu tư thi công xây dựng hạ tầng KCN,  không bảo đảm tiến độ được ghi nhận trên GCNĐT được cấp tháng 8/2008 (đăng ký là 10 năm kể từ tháng 5/2001). Tuy nhiên, nguyên nhân của việc chưa bảo đảm tiến độ là do diện tích đất chưa hoàn thành công tác bồi thu hồi, bồi thường, giải phóng mặt bằng, bàn giao đất; chưa hoàn thành thủ tục thuê đất theo quy định pháp luật đất đai.

Nhiều vi phạm về quản lý, sử dụng đất đai

Dự án khu nhà ở Mỹ Xuân A2 được đầu tư có diện tích 22 ha với mục tiêu xây dựng khu nhà ở công nhân và chuyên gia phục vụ cho KCN Mỹ Xuân A2. Dự án có vốn đầu tư nước ngoài, thuộc trường hợp phải thẩm tra dự án đầu tư để được cấp GCNĐT theo quy định tại khoản 1 Điều 47 Luật Đầu tư 2005.

Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) là cơ quan lập báo cáo thẩm tra, trình UBND tỉnh nhưng đã không xem xét việc điều chỉnh tách riêng phần diện tích 22 ha ra ngoài ranh giới KCN Mỹ Xuân A2 theo ý kiến của Bộ Xây dựng tại Công văn số 2161/BXD-KTQH ngày 21/12/2004 và hướng dẫn của Sở KH-ĐT tại Công văn số 1003/SKHĐT-ĐTKT ngày 4/5/2009 để làm cơ sở đánh giá sự phù hợp của dự án … Như vậy, Sở KH-ĐT đã có thiếu sót theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 45, khoản 2 Điều 47 Nghị định số 108/2006/NĐ-CP.

Vì vậy, theo kết luận thanh tra, 22 ha đất này vẫn còn là đất thuộc KCN Mỹ Xuân A2. Do đó, việc Sở KH-ĐT tham mưu UBND tỉnh cấp GCNĐT cho nhà đầu tư thực hiện dự án với diện tích 22ha đất là không đúng thẩm quyền thực hiện việc đăng ký đầu tư, cấp GCNĐT theo quy định tại khoản 1 Điều 38 Nghị định 108/2006/NĐ-CP; không đúng quy định về KCN và lưu trú, tạm trú trong KCN tại khoản 1 Điều 2 và khoản 1 Điều 20 Nghị định 29/2008/NĐ-CP của Chính phủ.

Trách nhiệm thuộc về Sở KH-ĐT (nay thuộc Sở Tài chính).

Ngoài ra, dự án có liên quan đến thu hồi đất rừng phòng hộ nhưng chưa thực hiện chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác theo quy định để làm cơ sở cho UBND TP. Phú Mỹ ban hành thông báo thu hồi đất theo khoản 2 Điều 63 Luật Đất đai 2013 và Điều 9 Thông tư 30/2014/TT-BTNMT ngày 2/6/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường được thay thế bởi điểm a khoản 1 Điều 80 của Luật Đất đai 2024, Điều 28 Nghị định 102/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024 hướng dẫn Luật Đất đai.

Nhà đầu tư đã thực hiện đầu tư xây dựng, hoàn thiện và đưa vào sử dụng hệ thống hạ tầng kỹ thuật trên phần diện tích đất 91,93 ha nhưng chưa hoàn thành thủ tục đất đai (thủ tục cho thuê đất) theo quy định tại khoản 2 Điều 202 Luật Đất đai 2024 (trước đây quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 81 Luật Đất đai 1993; khoản 3 Điều 90 Luật Đất đai 2003; khoản 2 Điều 149 Luật Đất đai 2013).

Nhà đầu tư đã thu phí sử dụng hạ tầng đối với các nhà đầu tư thứ cấp để các nhà đầu tư thứ cấp được sử dụng các công trình hạ tầng kỹ thuật xây dựng trên diện tích đất trong KCN chưa hoàn thành thủ tục đất đai từ khi Dự án KCN Mỹ Xuân A2 đưa vào hoạt động kinh doanh.

Theo kết luận thanh tra cũng, doanh nghiệp được Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm nhưng đã ký hợp đồng cho thuê lại đất theo hình thức thuê đất thu tiền một lần cho cả thời gian thuê. Điều này không đúng quy định về quyền của chủ đầu tư đã được Nhà nước cho thuê đất để đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng KCN tại khoản 3 Điều 202 Luật Đất đai 2024 (trước đây quy định tại khoản 12 Điều 1 Luật Đất đai 1998 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai; khoản 2 Điều 149 và điểm đ khoản 1 Điều 175 Luật Đất đai 2013).

Như vậy, doanh nghiệp đã thực hiện hành vi bị cấm trong lĩnh vực đất đai là không thực hiện đúng quy định của pháp luật khi thực hiện quyền của người sử dụng đất quy định tại khoản 7 Điều 11 Luật Đất đai 2024 (trước đây tại Điều 15 Luật Đất đai 2003; khoản 4 Điều 12 Luật Đất đai 2013).

Nợ hàng trăm tỷ đồng tiền thuê đất

Kết luận thanh tra cũng nêu rõ, theo thông báo của Chi cục Thuế thị xã Phú Mỹ số tiền thuê đất còn phải nộp đến ngày 30/4/2024 là hơn 107 tỷ đồng và số tiền chậm nộp là gần 49 tỷ đồng. Đồng thời, cơ quan Thuế xác định lại nghĩa vụ tài chính đối với các hợp đồng doanh nghiệp được Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm nhưng đã ký 20/22 hợp đồng (trước 01/7/2014) cho thuê đất thu tiền một lần cho cả thời gian thuê, với số tiền còn phải nộp đến ngày 31/7/2024 là hơn 101,4 tỷ đồng (chưa tính tiền chậm nộp). Chi cục Thuế TP. Phú Mỹ (nay là Đội Thuế TP. Phú Mỹ) chưa ban hành thông báo nộp tiền thuê đất, với lý do còn tồn tại nhiều vướng mắc, kiến nghị.

Tiếp tục xác minh, làm rõ để xử lý

Từ kết quả thanh tra như đã nêu trên, Chánh Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và áp dụng biện pháp xử lý theo thẩm quyền hoặc đề xuất cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định đối với các sở ngành, đơn vị, TP Phú Mỹ do có những hạn chế, thiết sót trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, giám sát, tham mưu và thực hiện nhiệm vụ…

Về xử lý hành chính đối với doanh nghiệp, kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh giao các Sở, ban, ngành chủ trì, phối hợp xác minh làm rõ các tình tiết, xác định hành vi vi phạm quy định pháp luật của ngành, lĩnh vực chuyên môn; có biện pháp xử lý hoặc chuyển cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định pháp luật đối với những sai phạm phát hiện trong quá trình thanh tra.

Cụ thể, giao BQLCKCN xử lý: Các công trình xây dựng không phù hợp quy hoạch đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; việc nhà đầu tư đã tiến hành áp dụng mức giá 15.300 đồng/m³ trong khi chưa có ý kiến thoả thuận của cơ quan quản lý nhà nước về thoát nước, cơ quan quản lý giá tại địa phương cũng như việc chưa có văn bản giải trình đối với nội dung yêu cầu tại công văn hồi tháng 2/2024 của BQLCKCN nhưng đã áp dụng giá 1.446 đồng/m²/tháng cho 19 doanh nghiệp trong KCN.

Giao Sở Nông nghiệp và Môi trường xử lý: việc nhà đầu tư sử dụng đất chưa hoàn thành thủ tục đất đai (thủ tục cho thuê đất); nhà đầu tư được Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm nhưng đã ký hợp đồng cho thuê lại đất theo hình thức thuê đất thu tiền một lần cho cả thời gian thuê…

Đối với nhà đầu tư, Thanh tra tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu kiến nghị công ty đăng ký kế hoạch sử dụng đất và liên hệ với BQL, TP Phú Mỹ thực hiện công tác thu hồi, bồi thường, GPMB và quyết toán chi phí bồi thường, GPMB với TP Phú Mỹ. Hoàn tất các thủ tục đất đai liên quan diện tích 1.205.807,3 m2 (120,5 ha) tại dự án KCN Mỹ Xuân A2 theo đúng quy định về đất đai.