Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Tự ý ký hợp đồng và chuyển đổi công năng trái phép

Theo kết luận thanh tra số 5074/KL-TTTP-P3 ngày 16/10/2024 của thanh tra thành phố Hà Nội, Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội đã tự ý ký hợp đồng cho các tổ chức, cá nhân thuê đối với diện tích tầng 1 lên đến 10.123,41m² trong tổng số 12.434,79m² được giao quản lý. Trong đó, công ty không chỉ cho thuê phần diện tích kinh doanh dịch vụ theo thiết kế (4.977,48/5.032,8m²) mà còn tự ý chuyển đổi công năng 5.145,93m² diện tích nhà để xe, phòng kỹ thuật điện, nước, sảnh chính sang diện tích kinh doanh dịch vụ để cho thuê.

Đáng chú ý, từ năm 2009 đến 2019, công ty đã ký tổng cộng 64 hợp đồng cho thuê tầng 1, trong đó chỉ có 8 điểm được ký theo quy định (theo Quyết định số 33/2012/QĐ-UBND và theo chỉ đạo của UBND Thành phố). 56 điểm còn lại, công ty tự ký hợp đồng theo Quyết định số 96/2007/QĐ-UBND ngày 28/8/2007 của UBND Thành phố với đơn giá 33.000đ/m²/tháng, không điều chỉnh theo chu kỳ 3 năm.

"Từ năm 2009 - 2016, Công ty đã tự ý ký hợp đồng cho các tổ chức, cá nhân thuê đối với diện tích tầng 1... Công ty không báo cáo UBND Thành phố phương án quản lý, bố trí sử dụng đối với diện tích này mà tự ý chuyển đổi công năng sang diện tích kinh doanh dịch vụ để cho thuê," kết luận thanh tra nêu rõ. 

Bên cạnh đó, từ sau ngày 20/11/2012 đến ngày 15/9/2016, Công ty đã tự ý ký hợp đồng cho thuê phần diện tích kinh doanh dịch vụ (20 điểm) mà không báo cáo UBND Thành phố để tổ chức đấu giá quyền thuê theo quy định tại Quyết định số 33/2012/QĐ-UBND ngày 20/11/2012.

Việc không thực hiện đấu giá quyền thuê đã gây thất thu ngân sách nhà nước với số tiền tạm tính lên tới hơn 25,2 tỷ đồng. Con số này được tính dựa trên sự chênh lệch giữa giá đã ký hợp đồng cho thuê và giá quy định tại Quyết định số 1796/QĐ-STC ngày 20/3/2019 của Sở Tài chính.

Theo kết luận thanh tra, hành vi này có dấu hiệu vi phạm Luật hình sự quy định tại Điều 144 Bộ luật Hình sự năm 1999 về "Tội thiếu trách nhiệm gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của Nhà nước" và Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015 về "Tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí".

Từ năm 2017 đến 30/4/2024, Công ty không có biện pháp thu hồi số tiền nợ trong thời hạn hợp đồng là 290.448.490 đồng (trong đó có một điểm: ông Nguyễn Vũ Trung sử dụng theo kết quả trúng đấu giá đã trả nhà từ ngày 15/10/2022 nhưng không trả nợ).

Đặc biệt, công ty cũng không có biện pháp thu hồi lại diện tích đã cho thuê, vẫn để bên thuê sử dụng (không có hợp đồng thuê), dẫn đến việc nợ phát sinh ngoài hợp đồng thuê số tiền tạm tính là 8.276.776.000 đồng (27 điểm). Tổng số tiền tạm tính là 8.510.597.150 đồng, có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.

Tính đến thời điểm tháng 10/2022, trong tổng số 64 điểm công ty đã ký hợp đồng cho thuê, có 33 điểm bên thuê đã bàn giao lại diện tích, còn 31 điểm phải thu hồi. Sau khi UBND Thành phố ban hành 31 quyết định thu hồi và 28 quyết định cưỡng chế thu hồi, đến nay vẫn còn 20 điểm chưa bàn giao lại cho công ty.

Kết luận thanh tra còn chỉ ra những sai phạm trong quản lý tài sản công. Công ty đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, không kiểm tra, không ngăn chặn để các tổ chức, cá nhân thuê diện tích tầng 1 lấn chiếm vỉa hè, hạ tầng trong khuôn viên khu nhà công nhân để xây dựng công trình, cho thuê lại.

Đáng chú ý, có 6 đơn vị sử dụng các phần diện tích theo thiết kế là sảnh chính, phòng để xe đạp, phòng bảo vệ, phòng chờ, hành lang, phòng bưu điện tại tầng 1 của 12 điểm thuộc khối nhà 5 tầng mà công ty không cung cấp được hợp đồng cho thuê. Các diện tích này được sử dụng làm phòng ăn, phòng lễ tân, phòng chờ, phòng họp, kho chứa đồ, phòng tổ chức sự kiện, phòng quản sinh, phòng làm việc.

Trách nhiệm của các bên liên quan

Kết luận thanh tra đã chỉ rõ trách nhiệm của nhiều bên liên quan. Theo đó, công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội, công ty đã thiếu trách nhiệm trong việc quản lý, khai thác, vận hành diện tích tầng 1 khu nhà công nhân. Các sai phạm bao gồm: tự ý ký hợp đồng cho thuê khi chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt, tự chuyển đổi công năng, không tổ chức đấu giá theo quy định, không thu hồi nợ và diện tích đã cho thuê, buông lỏng quản lý để xảy ra lấn chiếm, xây dựng trái phép. Trách nhiệm thuộc về Tổng Giám đốc Công ty, Giám đốc Xí nghiệp quản lý và Phát triển nhà ở Xã hội và cán bộ được giao quản lý quỹ nhà ở công nhân (giai đoạn 2010 đến nay).

Sở Xây dựng Hà Nội cũng bị chỉ ra nhiều thiếu sót, gồm: đề xuất UBND Thành phố cho thuê không thông qua đấu giá khi Quyết định số 33/2012/QĐ-UBND đã có hiệu lực; chậm trễ trong việc xem xét, đề xuất phương án giá thuê; thiếu kiểm tra, giám sát, để xảy ra vi phạm về quản lý, cho thuê và sử dụng các diện tích tầng 1 trong thời gian dài.

Đối với UBND huyện Đông Anh, UBND huyện đã không thực hiện chỉ đạo của UBND Thành phố về kiểm tra, giải tỏa, xử lý các vi phạm trong quản lý, sử dụng các diện tích ngoài nhà. Đặc biệt, sau khi có quyết định cưỡng chế thu hồi, UBND huyện chậm trễ trong việc xây dựng và phê duyệt kế hoạch tổ chức cưỡng chế, vi phạm quy định tại khoản 5, Điều 46 Nghị định số 99/2015 ngày 20/10/2015 của Chính phủ.

Ngoài các kiến nghị biện pháp xử lý, ngày 14/8/2024, Thanh tra Thành phố đã chuyển thông tin về hành vi vi phạm của Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội đến Cơ quan An ninh điều tra, Công an Thành phố.