Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Trong bối cảnh như vậy, Hội thảo Chính sách chỉnh trang phường, làng, ngõ xóm do Tổng Hội Xây dựng Việt Nam chủ trì đã thu hút được sự quan tâm, chia sẻ của nhiều chuyên gia trong lĩnh vực quy hoạch đô thị hay các kiến trúc sư về môi trường sống của người dân các khu đô thị cũ đang bị xuống cấp nghiêm trọng, cho thấy chính sách, cơ chế và yêu cầu quản lý thích hợp trong xây dựng các khu nhà ở cũ, các làng xóm trong nội đô cần phải được quan tâm thích đáng.

“Tình trạng đáng lo ngại là hàng triệu người dân sống trong các làng, ngõ xóm bị “đô thị” hóa một cách ồ ạt, lộn xộn tạo nên một vùng nhà ở ổ chuột kiểu mới, là các khu ngõ ngách… không ánh sáng mặt trời, đường xá chật hẹp, hạ tầng kỹ thuật yếu kém, ngập úng, điều kiện sống tồi tệ, trẻ em không có chỗ chơi, người già không có chỗ dạo, xảy ra sự cố, xe cứu hỏa không thể vào, xe cứu thương không kịp cấp cứu…” Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam Trần Ngọc Hùng nhận định và cho rằng, cần triển khai đề án tổng kiểm tra toàn bộ các khu vực phường làng – ngõ xóm để triển khai đồng bộ công tác lập quy hoạch chỉnh trang tái thiết khu đô thị cũ, đồng thời ban hành các quy định cụ thể trong quản lý xây dựng khu vực cũ cũng như các “làng xóm” sắp tới đây trở thành “phường” khi phát triển mở rộng, khu công nghiệp khu đô thị mới.

Tham dự hội thảo, các đại biểu cũng đặc biệt quan tâm đến tình trạng không gian công cộng trong các khu dân cư cũ, các khu tập thể đang dần dần “biến mất”, hoặc nếu có thì cũng hết sức đơn điệu, nhàm chán, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến những nhu cầu hàng ngày và hưởng thụ cuộc sống trong cộng đồng dân cư.

“Các không gian còn lại giữa các tòa nhà chung cư bị chiếm giữ chủ yếu là để tổ chức dịch vụ cho người dân như bãi đậu xe, bán hàng ăn v.v. Bên cạnh đó, rất nhiều không gian công cộng đã được lấp đầy với các tòa nhà tạm thời và kiên cố cho mục đích thương mại và nhà ở. Bằng cách này, các vườn hoa/sân chơi khu dân cư đã dần biến mất…. Cần khẩn trương phục hồi, tôn tạo, nâng cấp các không gian công cộng này, đồng thời tăng cường công tác quản lý, dẹp bỏ những lấn chiếm, sai phạm, sử dụng sai mục đích…” (KTS Nguyễn Thị Hiền, tổ chức HealthBridge)

Hội thảo còn có sự chia sẻ của nhiều đại diện đến từng các thành phố đang có tốc độ đô thị hóa lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ…, với những câu chuyện thực tế cho thấy những khó khăn, thách thức và cả những bài học thành công…

Điểm chung nổi bật có thể thấy trong các tham luận trình bày tại hội thảo, đó là các ý kiến đều cho rằng, trong khi chưa đủ điều kiện để tiến hành cải tạo triệt để hoặc đầu tư xây dựng một khu đô thị mới thì việc quản lý và vận hành có hiệu quả hoạt động đô thị tại các khu đô thị cũ là một việc làm cần thiết trước mắt. Trong khi đó, việc nâng cấp đường làng ngõ xóm được khẳng định là đem lại nhiều lợi ích trước mắt và cả lâu dài cho các hộ dân và cộng đồng.

Phân tích kinh nghiệm từ địa phương cũng như trên thế giới, các đại biểu đã đưa ra những đề xuất có tính thực tiễn cao, trong đó đặc biệt nhấn mạnh sự tham gia, giám sát của cộng đồng cũng như vai trò của chính quyền đô thị đối với công cuộc cải tạo, chỉnh trang, tái thiết phường, làng ngõ xóm.

“Chỉnh trang đô thị cần có sự tham gia của các bên, không thể có phương án chỉnh trang đô thị nhập khẩu từ “trên trời”, còn người dân sống ở đó lại không biết chỉnh trang vì lợi ích nào.” – (KTS Trần Huy Ánh).

TS. Dương Quốc Nghị. Cục Phát triển Đô thị Bộ Xây dựng thì nhấn mạnh, các khu dân cư cũ chiếm phần đáng kể trong quá trình phát triển đô thị. Hiện trạng thấp kém và chậm cải thiện của các khu dân cư này là do việc cải tạo, nâng cấp chưa được quan tâm đúng mức và còn thiếu các chính sách và giải pháp phù hợp để phát triển “đô thị ra đô thị” và bền vững thịnh vượng. Như vậy, Cần chuyển việc cải tạo hạ tầng từ chủ yếu Nhà nước làm theo kiểu giải quyết tình thế, sang mô hình Nhà nước chủ động chỉ đạo - tạo điều kiện, chính quyền và cộng đồng địa phương đề xuất, tổ chức, huy động nguồn lực, lập bộ máy quản lý chuyên nghiệp thực hiện và duy trì

Giải quyết mối quan hệ giữa khu đô thị mới với các khu dân cư cũ ở ngoại ô thành phố luôn là bài toán khó, nhưng lại đang vô cùng bức thiết. Hội thảo “Chính sách chỉnh trang phường, làng, ngõ xóm” hy vọng sẽ tìm ra những giải pháp hiệu quả, thiết thực để đảm bảo một môi trường sống tốt cho người dân đô thị cũ./.

Nhất Anh