Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Nào ngờ bây giờ ra chợ mua hàng vẫn cứ còn gặp cảnh nếu không xem xét, chọn lựa cẩn thận sẽ bị gian thương lừa dối. Giữa thời buổi công nghiệp, nông nghiệp đều rất phát triển, thị trường bên cạnh sự phong phú các mặt hàng, cũng luôn kèm theo mặt trái là quá nhiều hàng giả, hàng nhái. Mặc dù các cấp chính quyền, bộ chức trách công thương, cơ quan an ninh, quản lý thị trường đã rất quyết tâm và cùng nhau mạnh tay hành động để dẹp sự gian lận thương mại, song hàng giả vẫn không giảm bớt, thậm chí nhiều lúc còn gia tăng. Nhiều thủ đoạn tinh vi, lợi dụng khoa học công nghệ, dùng cả hoá chất độc hại, đã được những kẻ sản xuất, chế biến, kinh doanh hàng giả, hàng nhái rất vô lương tâm, kiếm bộn tiền bằng mọi cách sử dụng để dễ lừa người tiêu dùng vốn dĩ chỉ có thể chọn hàng mua qua mắt nhìn. Rất khó cho người tiêu dùng trong việc phân biệt hàng hoá thực, giả, phải chịu nhiều lo lắng, không an tâm, thường bị thiệt hại khi lầm mua giá quá đắt những thứ hàng tưởng là hàng cao cấp, song thực chất là hàng rẻ tiền giả nhãn mác hàng hiệu của những nhà sản xuất lừng danh, hay tệ hơn là mua phải những thức ăn ôi thiu bị kẻ gian thương dùng hoá chất tẩm ướp cho thành hàng còn tươi, ăn vào nguy hại lớn đến sức khoẻ, tính mạng. Sự phát hiện, xử lý các vụ gian thương làm và bán hàng giả so với thị trường hàng giả thì chỉ như phần nổi của tảng băng chìm, song số liệu công bố cũng đã khiến cho người tiêu dùng phải giật mình lo lắng, như năm 2013 Cục quản lý thị trường đã xử lý 14.008 vụ làm, bán hàng giả, hàng nhái với số tiền phạt là 62,01 tỷ đồng. Riêng Chi cục quản lý thị trường thành phố Hồ Chí Minh, cũng trong năm 2013, đã phát hiện, xử lý 228 vụ giả mạo nhãn hiệu và xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp, tịch thu 226.484 đơn vị sản phẩm, phạt tiền 10,8 tỷ đồng và tiêu huỷ hàng giả trị giá 2,6 tỷ đồng. Chỉ số hàng giả bị phát hiện đã nhiều thế, thì hàng giả, hàng nhái trôi nổi trên thì trường cả nước còn nhiều gấp bao nhiêu? Mối nguy hại cho xã hội thực khôn lường. Theo ông Lê Thái Bảo, Chủ tịch Hiệp hội chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu Việt Nam, các vụ việc xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng giả diễn ra ở hầu hết các loại sản phẩm, dưới dạng sao chép nhãn hiệu, kiểu dáng, chỉ dẫn địa lý giả mạo, xâm phạm sáng chế. Thủ đoạn làm hàng giả ngày càng tinh vi, tiến hành  sản xuất nhỏ lẻ, né tránh ở ven đô, ngõ hẻm, phân ra nhiều nơi với từng bộ phận, sau đó mới tập trung lại lắp ráp và chuyển đi, địa chỉ ghi trên sản phẩm qua xác minh là không có thật. Cùng với hàng giả, hàng nhái làm trong nước, một lượng lớn hàng giả còn được gian thương đặt mẫu, thuê làm ở nước ngoài, giá thường rất rẻ, sau đó nhập lậu về Việt Nam bán theo giá cao gần bằng giá hàng thật, có cơ sở kinh doanh nhập hàng giả  từ nước ngoài về chiếm đến 90% hàng họ đang bán.

Ảnh minh họa. Nguồn Internet

Hàng giả làm thiệt hại, gây nguy cho người tiêu dùng. Hàng giả, hàng nhái còn gây thiệt hại không nhỏ cho các doanh nghiệp kinh doanh chân chính vì khiến người tiêu dùng đễ bị lừa, hiểu sai sản phẩm hàng hoá thực của họ, hoặc khó cạnh tranh vì hàng giả đội danh nhãn mác, gian thương thường bán rẻ hơn giá hàng thực. Cả hai loại hình nạn nhân của hàng giả, là doanh nghiệp và người tiêu dùng đều kêu ca, phàn nàn, thậm chí chê trách các cấp phụ trách kinh tế, quản lý thị trường, lời kêu trách của họ không phải là không thấu tới các cơ quan chức năng. Song hiệu quả của công tác chống hàng giả không cao vì đây là một việc không hề dễ dàng, đơn giản, gian thương thì tinh vi, xảo quyệt, trong khi  phương thức chống hàng giả còn nhiều điều bất cập, cơ chế thực thi nhiều chỗ chồng chéo, chưa đồng bộ, sự hợp tác giữa các cơ quan chuyên môn chưa chặt chẽ. Nhất là nhận thức của cộng đồng về mối nguy hại của hàng giả, hàng nhái cũng như việc cần thiết phải phòng chống sự gian manh trong sản xuất, kinh doanh hàng hoá tiêu dùng lại chưa cao, chưa có sự phối hợp tốt giữa các doanh nghiệp, người tiêu dùng và các cơ quan quản lý thị trường trong phát hiện, tố cáo, xử lý người làm và bán hàng giả. Nhiều doanh nghiệp kêu thì cứ kêu, nhưng lại ngại phối hợp cùng các cơ quan chức năng xử lý việc và người sai phạm cho đến nơi đến chốn. Phần do sợ làm to, khơi rộng vụ việc sẽ ảnh hưởng đến uy tín sản phẩm của mình, khiến đông người tiêu dùng biết chuyện đâm sinh hoài nghi cả hàng thực của chính hãng, do khó phân biệt hàng giả, hàng thực, nên họ thấy tốt nhất là đi mua hàng khác. Phần nữa, khi trình bày chỗ thực chỗ hay của hãng mình so với hàng giả, sẽ khiến kẻ sản xuất hàng giả nắm được cách thức làm hàng thực, dễ sao chép chế biến làm hàng giả. Một nguyên nhân chung làm cả người tiêu dùng lẫn các doanh nghiệp chân chính ngại phối hợp với các cơ quan  chức năng chống hàng giả là các thủ tục hành chính yêu cầu xử lý kẻ sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái, vi phạm quyền sử hữu trí tuệ còn rườm rà, chế tài xử lý vi phạm lại chưa đủ mạnh, hiệu quả chưa cao. Thế nên cả nước có tới 33,5 triệu doanh nghiệp, thực tế vi phạm hàng giả, hàng nhái thì lớn, song năm 2013 chỉ có 106 doanh nghiệp đề nghị bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Cuộc hội thảo “Doanh nghiệp đồng hành cùng quản lý thị trường trong công tác chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ” do Cục quản lý thị trường Bộ công thương Việt Nam và Dự án của châu Âu giúp nước ta về hỗ trợ chính sách thương mại và đầu tư, cùng phối hợp tổ chức mới đây, đã kêu gọi sự hợp tác trong công việc chống hàng giả, hàng nhái, một sự kêu gọi chân thành, hữu ích, các doanh nghiệp và người tiêu dùng nên tích cực hưởng ứng vì lợi ích chung và quyền lợi của chính mình. Còn các cơ quan chức năng thì cần khắc phục những yếu kém, bất cập để năng động, hiệu quả hơn trong công tác chống hàng giả, hàng nhái.

Trung Vũ