Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Trước đó, ngày 30 tháng 8 năm 2011, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tạm dừng cấp phép thăm dò và khai thác khoáng sản. Song rồi sự chỉ đạo đó nhiều nơi đã chưa thực hiện nghiêm, trong thực tế, nơi thì lợi dụng giấy phép còn hạn, nơi bất chấp, nhiều nơi đã khai thác khoáng sản bừa bãi và xuất khẩu lậu qua biên giới quặng chưa tinh chế, mặc dù nhà nước quy định xuất khẩu phải có phép và quặng phải qua tinh chế. Hàng chục loại hình khoáng sản, với số lượng hàng nghìn tấn đã bị xuất lậu, bán rẻ qua biên giới. Báo chí, truyền hình, phát thanh liên tục phản ảnh tình trạng khai thác không phép và xuất lậu quặng quý dưới dạng thô tại Bình Thuận, Khánh Hoà, Thanh Hoá, Quảng Nam, Bắc Kạn, Tuyên Quang,…Các cơ quan chức năng thường xuyên bắt được những xe chở gia súc, gia cầm chưa qua kiểm dịch, rồi thịt thối, nội tạng ôi thiu.Còn theo Tổng cục Hải quan, việc xuất lậu và gian lận thương mại trong xuất khẩu khoáng sản trong những tháng cuối năm tiếp tục gia tăng và tinh vi, phức tạp về cách thức khai thác, vận chuyển, khai gian giấy tờ, trốn thuế. Chỉ tính số vụ bị bắt giữ tại biên giới phía bắc đã là không ít, như trong tháng 9/2011, tại Cao Bằng, cục Hải quan đã phát hiện, bắt giữ 5 vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép 400 kg quặng thiếc và 928kg quặng Vonfram. Còn ở Quảng Ninh các vụ khai thác và xuất lậu than, quặng đã diễn ra khá phổ biến qua đường biển, riêng số vụ Hải quan bắt giữ được đã là gần 400 vụ, với trên 5 nghìn tấn. Tại biên giới Lào Cai, khoảng một năm nay, Hải quan, Công an và Quản lý thị trường đã kiểm tra, xử lý 18 vụ mua bán trái phép khoáng sản, với hàng nghìn tấn quặng thô. Các khoáng sản xuất lậu ấy hoặc được khai thác trái phép ngay tại Lào Cai, hoặc tại các tỉnh tiếp giáp, rồi theo đường bộ, đường sắt, bọn buôn lậu khoáng sản chở quặng chì, kẽm, sắt ngược lên biên giới, vượt biên bán cho người nước ngoài. Một số doanh nghiệp được phép xuất khẩu đã lợi dụng sơ hở trong việc kiểm  soát của Hải quan để khai gian lận số lượng khoáng sản xuất khẩu, tuồn gian hàng lậu lẫn vào hàng được phép.

Quặng quý thì bị xuất lậu, bán rẻ đi như thế, trong khi cũng thời gian này, những thứ bỏ đi của các nước quanh vùng như thịt thiu thối, rác thải thì lại bị đám con buôn vô lương tâm, chỉ vì hám lợi mà bất chấp tất cả, nhập lậu qua biên giới, hoặc lợi dụng, trá hình lẫn vào hàng được phép nhập khẩu chính quy để nhập lậu vào Việt Nam. Các cơ quan chức năng thường xuyên bắt được những xe chở gia súc, gia cầm chưa qua kiểm dịch, rồi thịt thối, nội tạng ôi thiu. Vừa qua, cơ quan chức năng bắt được tại cảng Hải Phòng một trăm tấn thịt thối, đang chờ xử lý, bỗng cả trăm tấn thịt thối đó, bay hơi, biến mất, nhưng sau đó thì lại phát hiện thịt thối tiêu thụ ồ ạt tại nhiều thành phố lớn, nhiều hơn cả là tại thành phố Hồ Chí Minh, bán cho các nhà hàng, cơ sở chế biến, xào nấu thức ăn, phù phép thêm hoá chất, ướp tẩm gia vị vào làm thành đồ nhắm ngon, thức ăn đặc sản, miễn sao thu được nhiều tiền của khách ăn nhậu, bất chấp sức khoẻ, bệnh tật gây ra cho người tiêu dùng.

Một số cơ sở sản xuất đã và vẫn đang tiếp tục yêu cầu nhập rác thải về để có nguyên liệu cho nhà máy chế biến rác thải, nhập tàu cũ về để phá dỡ lấy nguyên liệu chế biến thép.

Một câu hỏi đặt ra là tại sao không giữ lại quặng trong nước mà tinh chế thành nguyên liệu cho các cơ sở sản xuất công nghiệp, lại xuất lậu, xuất rẻ đi, rồi nhập khẩu đắt quặng từ nước ngoài? Hay nhập phế liệu, rác thải về làm nguyên liệu, mà tại sao không thu gom rác trong nước để có nguyên liệu cho các nhà máy chế biến rác? Đó đều là vì tham lợi riêng? Với khoáng sản thì việc quản lý khai thác, sử dụng, xuất khẩu phải là sự trách nhiệm cao từ trung ương đến địa phương, nhất là các tỉnh biên giới, phải thực hiện nghiêm sự chỉ đạo của Chính phủ.

Được biết ngành Hải quan đang đẩy mạnh các biện pháp nghiệp vụ tuần tra, kiểm soát để ngăn chặn việc buôn lậu khoáng sản. Bộ Công Thương khẩn trương rà soát, điều chỉnh Thông tư số 08 ngày 18/8/2008, hướng dẫn xuất khẩu khoáng sản, theo đó tạm dừng cấp phép khai thác mới, không gia hạn giấy phép hết hạn và xem xét thu hồi giấy phép của các doanh nghiệp không tuân thủ quy định của nhà nước, đề xuất bộ Tài chính tăng thuế xuất một số loại khoáng sản lên mức tối đa của khung thuế suất, các bộ liên đới có biện pháp phối hợp, hữu hiệu chấn chỉnh việc gian lận thương mại trong xuất khẩu khoáng sản. Riêng với thực phẩm nhập lậu, rất cần sự phối hợp ra tay mạnh mẽ hơn nữa của các bộ ngành, cơ quan quản lý thị trường, từ theo dõi, kiểm tra, phát hiện kịp thời, đến xử lý nghiêm các vụ việc nhập lậu thực phẩm, nhất là nhập lậu thịt thiu, thối, không chỉ huỷ bỏ thực phẩm nhập lậu, mà còn phải phạt cho nặng, xử tội cho nghiêm những chủ hàng vô lương tâm này.

Bên cạnh đó, bản thân những người tiêu dùng cũng cần tỉnh táo phối hợp phát hiện với các cơ quan chức năng và cương quyết tố cáo, tẩy chay thực phẩm nhập khẩu mà chất lượng đe doạ sự an toàn sức khoẻ của người ăn uống chúng, nhất là trong những ngày cuối năm áp tết đang đến, hàng hóa tràn ngập khắp chợ cùng quê, song thực, giả, tốt, xấu, ngon, thiu, thực không đễ phân biệt, khó nhận biết.

                                                                                                        Trung Vũ