Thứ nhất, về việc ban hành quyết định cho thuê đất, ký hợp đồng thuê đất, việc cấp GCNQSD đất và việc ghi nhận tài sản trên GCNQSD đất, UBND huyện Lâm Hà chưa ban hành quyết định cho thuê đất đối với 25/40 trường hợp thuê đất ban đầu, 16/67 trường hợp thuê lại đất (lần 1), 19/21 trường hợp thuê lại đất (lần 2); chưa ký hợp đồng thuê đất đối với 26/40 trường hợp thuê đất ban đầu, 51/67 trường hợp thuê lại đất (lần 1), 19/21 trường hợp thuê lại đất (lần 2); chưa cấp GCNQSD đất cho 14/82 trường hợp đang thuê.

Đây là không thực hiện đúng trình tự, thủ tục về hồ sơ giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất được quy định tại Thông tư số 14/2009/TT-BTNMT ngày 01/10/2009 và Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT ngày 02/6/2014 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Thứ hai, về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với đất thuê, UBND huyện chưa thực sự quan tâm đến việc đôn đốc, thu tiền thuê đất của các hộ gia đình, cá nhân trong thời gian dài, tương ứng số tiền phải thu nhưng chưa thu được là hơn 377 triệu đồng là không thực hiện đúng quy định tại Điều 6 Luật Ngân sách Nhà nước năm 2002 và không thực hiện đúng quy định tại khoản 2 và khoản 3, Điều 8 Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015, quy định về nguyên tắc quản lý ngân sách Nhà nước.

Thứ ba, về việc thực hiện tách thửa đối với đất thuê, việc UBND huyện cho phép tách thửa để các ông Nguyễn Thanh Trúc, Lê Đình Thuận cho thuê lại khi chưa ký hợp đồng thuê đất là chưa thực hiện đúng quy định tại điểm c khoản 1 Điều 98 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về thi hành Luật Đất đai.

Nhận diện những tồn tại, hạn chế trong quản lý đất đai tại huyện Lâm Hà

Việc Phòng Tài nguyên và Môi trường và hộ ông Nguyễn Thanh Trúc tiếp tục không lập Hợp đồng thuê đất khi tách thửa số 02 và thửa số 59 là thực hiện không đúng quy định tại điểm c, khoản 2, Điều 1 Nghị định số 38/2011/NĐ-CP ngày 26/5/2011 của Chính phủ.

Việc UBND huyện cho phép tách thửa số 486, tờ bản đồ số 36, thị trấn Nam Ban thành thửa số 542, 543, sau đó tiếp tục tách thửa 543 thành các thửa số 600, 601 là không thực hiện đúng quy định tại khoản 3 Điều 2 Quyết định số 08/2008/QĐ-UBND ngày 14/3/2008 của UBND tỉnh.

Thứ tư, về việc chuyển mục đích sử dụng đất, việc UBND huyện chuyển mục đích sử dụng 200m² đất cho ông (bà) Nguyễn Hoài Văn - Đào Thị Kim Thoa thuê để sản xuất kinh doanh (đang có quy hoạch là đất sản xuất kinh doanh) sang đất ở nhưng không căn cứ Quy hoạch sử dụng đất là vi phạm hành vi bị nghiêm cấm được quy định tại khoản 2 Điều 12 Luật Đất đai năm 2013.

Việc thực hiện tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất không đúng quy định đối với trường hợp trên đã làm Nhà nước mất đi quyền sử dụng đối với diện tích 200m² đất có vị trí mặt tiền đường Tỉnh lộ 725 đoạn đi qua trung tâm thị trấn Nam Ban là vi phạm vào“Tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai” được quy định tại Bộ luật hình sự.

Việc UBND huyện Lâm Hà ban hành Quyết định số 5664/QĐ-UBND ngày 14/11/2022 về việc thu hồi quyết định chuyển mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất kinh doanh sang đất ở đô thị (hình thức được Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm, đã được cấp GCNQSD đất năm 2014) là thực hiện không đúng quy định tại khoản 5 Điều 87 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/6/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều, khoản của Luật Đất đai được được điều chỉnh, bổ sung tại điểm 5 khoản 26 Điều 1 Nghị định số 148/2020/NĐ-CP ngày 18/12/2020 của Chính phủ.

Thứ năm, việc chuyển nhượng tài sản trên đất, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện thực hiện xác nhận chuyển nhượng tài sản trên đất thuê trả tiền hàng năm tại Trang 4 GCNQSD đất cho nhiều hộ gia đình, cá nhân là chưa bảo đảm về trình tự, thủ tục về đăng ký thay đổi tài sản gắn liền với đất vào GCNQSD đất đã cấp, vì: các tài sản này chưa được UBND huyện Lâm Hà chứng nhận quyền sở hữu tài sản trong GCNQSD đất.

Thứ sáu, về hiện trạng sử dụng đất thuê, một số trường hợp thuê đất đã sử dụng đất không đúng mục đích nhưng UBND huyện, UBND cấp xã không kiểm tra, xử lý, gây khó khăn trong công tác quản lý đất đai của địa phương, cụ thể như trường hợp ông Võ Minh Trứ thuê đất để sản xuất nông, lâm kết hợp tại xã Phú Sơn, đã xây dựng nhiều công trình (nhà ở, nhà hàng kinh doanh ăn uống …); các trường hợp nhận chuyển nhượng tài sản của ông Nguyễn Thanh Trúc và thuê lại đất sản xuất nông nghiệp tại xã Hoài Đức đã xây dựng nhiều công trình nhà ở kiên cố.

Tại xã Mê Linh, có một số trường hợp là đoàn viên Công đoàn Văn phòng Tỉnh ủy được UBND huyện cho thuê đất từ năm 2002 nhưng chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính, đã chuyển nhượng tài sản trên đất và đã xây dựng nhiều công trình nhà ở kiên cố trên đất sản xuất nông nghiệp. Tại thị trấn Nam Ban,  ông Nguyễn Hoài Văn năm 2009 xây dựng không phép nhà ở cấp 4 (2 tầng) trên diện tích đất thuê thuộc thửa số 600, tờ bản đồ số 36, đã được UBND thị trấn Nam Ban và Phòng Tài nguyên và Môi trường, Phòng Kinh tế - Hạ tầng phát hiện, lập biên bản ghi nhận nhưng đã không kiến nghị xử lý theo quy định.  

Tại xã Gia Lâm, bà Lê Thị Như Hoa thuê diện tích 5.161m² thuộc thửa số 515, tờ bản đồ số 01 để sản xuất kinh doanh từ năm 2014 nhưng đến nay vẫn chưa đưa đất vào sử dụng là không thực hiện đúng nguyên tắc sử dụng đất được quy định tại khoản 2 Điều 6 Luật Đất đai.

Thứ bảy, việc cho thuê đất, cho mượn đất của UBND cấp xã và các đơn vị trực thuộc UBND huyện, việc UBND các xã Đông Thanh, Tân Hà và thị trấn Đinh Văn cho thuê, cho mượn đất trụ sở để kinh doanh là vi phạm trường hợp bị nghiêm cấm được quy định tại khoản 4 Điều 147 Luật Đất đai năm 2013.

Việc UBND thị trấn Đinh Văn cho thuê đất mặt nước chuyên dùng; UBND xã Nam Hà cho thuê và cho mượn diện tích 7.936m² đất sản xuất nông nghiệp; UBND Mê Linh cho thuê diện tích 14.937m² đất sản xuất nông nghiệp nhưng không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất là không thực hiện đúng quy định tại khoản 3 Điều 132 Luật Đất đai năm 2013.

Việc UBND thị trấn Đinh Văn không kịp thời nộp số tiền 120 triệu đồng thu được từ việc cho thuê đất, thuê mặt nước vào ngân sách Nhà nước là không thực hiện đúng quy định tại khoản 2, Điều 8 Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015. 

(Còn tiếp)