Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Với chiều dài lịch sử hơn 100 năm, cây cầu Long Biên đã chứng kiến bao thăng trầm biến động của đất nước, chứa đựng trong nó bao nhiêu tình cảm của bao lớp người. Trong chiến tranh, cầu Long Biên hứng chịu bao nhiêu bom đạn chiến tranh, sự quên mình chiến đấu để bảo vệ cầu của các lực lượng bộ đội Việt Nam,… để ngày nay cây cầu vẫn bền bỉ đưa người qua sông.

Cùng với sự phát triển của Thủ đô, nhiều cây cầu mới đã được bắc ngang qua sông Hồng, “chia sẻ” sứ mệnh giao thông cho cây cầu trăm năm tuổi. Lúc này, người ta bắt đầu quan tâm đến việc, nên đối xử với cầu Long Biên như thế nào?

Cầu Long BiênÝ tưởng táo bạo

Ý tưởng khai thác cầu Long Biên trở thành Bảo tàng lịch sử cận đại dài nhất thế giới do kiến trúc sư (KTS) Nguyễn Nga khởi xướng với mong muốn đem lại hình ảnh trường tồn bằng vai trò, sứ mệnh mới, góp phần tôn vinh thêm giá trị biểu tượng của cầu Long Biên được nhiều nhà nghiên cứu, nhà khoa học cho rằng đây là một ý tưởng quá tuyệt vời, rất táo bạo và cần được sự đồng tình ủng hộ.

Nhiệt thành ủng hộ cho ý tưởng này, Giáo sư Hoàng Chương, Tổng Giám đốc Trung tâm nghiên cứu bảo tồn và phát huy văn hoá dân tộc Việt Nam cho rằng, đây là một sáng kiến, một ý tưởng hay của nữ kiến trúc sư Việt kiều Nguyễn Nga mà qua nhiều cuộc toạ đàm có tính chất thăm dò đã thấy được sự đồng thuận của đa số nhà nghiên cứu. Giáo sư Hoàng Chương cũng nhấn mạnh: Vấn đề là chúng ta có dám nghĩ và dám làm, tức là làm cho bộ mặt văn hoá của Thăng Long - Hà Nội cổ kính được khang trang hơn, đời sống văn hoá của người Hà Nội thêm phong phú hơn, để người dân cả nước cũng như khách thập phương đến Hà Nội không chỉ vào Lăng viếng Bác Hồ, thăm di tích Văn Miếu hoặc dạo quanh hồ Hoàn Kiếm… mà phải cần có những địa chỉ văn hoá khác, đặc biệt như Bảo tàng cầu Long Biên trong tương lai.

Giáo sư Hoàng Chương, Tổng Giám đốc Trung tâm nghiên cứu bảo tồn và phát huy văn hoá dân tộc Việt Nam So sánh ý tưởng của KTS Nguyễn Nga với 14 cây cầu nổi tiếng thế giới như: cầu Banpo Fountain (Seoul, Hàn Quốc), cầu Aiola Island Bridge (Graz, Áo), cầu Python (Amsterdam, Hà Lan)… PGS.TS Vũ Thị Vinh, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội các đô thị Việt Nam khẳng định: Nếu những đề xuất của KTS Nguyễn Nga trở thành hiện thực thì Thủ đô Hà Nội sẽ có một cây cầu nổi tiếng thứ 15 trên thế giới và sẽ là một điểm du lịch rất hấp dẫn.

Cho rằng những đề xuất của KTS Nguyễn Nga chỉ là những ý tưởng ban đầu, thể hiện cách tiếp cận hiện đại đối với một di sản quý hiếm và vạch ra hướng phát huy tác dụng, khai thác phù hợp, GS.TS.KTS Hoàng Đạo Kính cũng đồng ý cho rằng những ý tưởng về bảo tàng hoá và sinh động hoá bản thân cây cầu, tổ chức vườn treo trên đường dẫn lên cầu, tổ chức các gian hàng trong các không gian vòm dưới đường dẫn, bảo tàng mỹ thuật đương đại… là những ý tưởng táo bạo, có triển vọng phát huy tốt. Tuy nhiên, GS.TS.KTS Hoàng Đạo Kính cũng lưu ý: Hãy coi đây chỉ là một phác thảo và nó chỉ trở thành dự án khi có sự ủng hộ của chính quyền thành phố và khi tìm được tiếng nói chung.

Nhưng có khả thi?

Xung quanh ý tưởng của KTS Nguyễn Nga, nhiều nhà khoa học, nghiên cứu, nhà quản lý và công chúng đều cho rằng, rất tuyệt vời! Nhưng liệu có khả thi?

Vấn đề được nhiều người đặt ra, đó là kinh phí thực hiện nếu dự án được phê duyệt? Mặc dù KTS Nguyễn Nga đã khẳng định: Chính phủ Pháp sẽ tài trợ 80 triệu euro (50% kinh phí của dự án) cho việc cải tạo cầu Long Biên nếu Việt Nam đưa ra một phương án cải tạo hợp lý. Tuy nhiên, số tiền 4.860 tỷ đồng cũng không phải là một con số dễ dàng chấp nhận. Vì vậy, cần xem xét kỹ rồi hãy thực hiện để tránh rơi vào tình trạng lãng phí.

KTS Nguyễn Nga, chủ ý tưởng dự án cải tạo cầu Long BiênBên cạnh đó, nhiều nhà khoa học cũng hoài nghi về tính khả thi của dự án vì nội dung của nó khó thuyết phục được giới chuyên môn ở nhiều khía cạnh. Cầu Long Biên, bản thân nó đã là hiện vật gắn với lịch sử thăng trầm của Thủ đô Hà Nội, vì thế có cần phải “bảo tàng hoá”, biến nơi đây thành chỗ chứa đựng những hiện vật, thậm chí biến thành một đại siêu thị.

Cho rằng bản chất của việc cải tạo cầu Long Biên là chuyển đổi mục đích sử dụng từ lĩnh vực giao thông sang lĩnh vực văn hoá, TS Vũ Mạnh Hà, Phó Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Việt Nam khẳng định: Nếu coi cầu Long Biên là di tích, trước hết chúng ta phải lập hồ sơ đề nghị các cơ quan chức năng xếp hạng công nhận di tích, trên cơ sở đó sẽ có những ứng xử phù hợp theo quy định của Luật Di sản Văn hoá.

Không tán thành việc nâng cầu lên cao hơn hiện nay 3m, PGS.TS Lưu Đức Hải, nguyên Cục trưởng Phát triển đô thị (Bộ Xây dựng) cho rằng, như thế là biến cầu Long biên thành “cây cầu chết”. PGS.TS Lưu Đức Hải cũng không nhất trí với việc lấy tháp nước Hàng Đậu làm bảo tàng cổ vật vì đây vốn là một công trình cấp nước và đang là một trong hai tháp nước đáng giữ gìn nên cũng cần xem lại phương án nâng cao thêm.

Quy hoạch, cải tạo, phát triển cầu Long Biên và khu vực xung quanh mang lại cho cầu vai trò mới trong tương lai, gắn kết các không gian công cộng trong lõi trung tâm Thủ đô, đó là điều cần thiết. Ý tưởng mới, nhất là ý tưởng liên quan đến một công trình “nhạy cảm” như cầu Long Biên cần được đưa ra bàn thảo một cách kỹ càng trước khi đưa vào triển khai thực hiện, để cầu Long Biên thực sự trở thành một công trình văn hoá tiêu biểu, không chỉ của Hà Nội mà còn của cả nước. Cũng cần nhắc lại, khi mới chỉ là ý tưởng, chớ nên quá đi sớm vào các vấn đề kiến trúc và kỹ thuật. Hãy ủng hộ cho tâm huyết và năng lực sáng tạo của một người phụ nữ - kiến trúc sư từ Paris về với Thủ đô, để dấn thân vào những việc làm và những khởi xướng mà mấy ai có đủ gan và chí để dám làm!

Hà Tuấn