Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Kể từ khi Việt Nam và Ấn Độ giành được độc lập vào các năm 1945 và 1947, mối quan hệ truyền thống giữa hai nước đã liên tục được vun đắp và nâng lên những tầm cao mới. Hiện nay, Ấn Độ là một trong ba đối tác chiến lược toàn diện của Việt Nam. Việt Nam rất coi trọng quan hệ với Ấn Độ. Ngược lại, Ấn Độ cũng đặc biệt coi trọng quan hệ với Việt Nam và xem Việt Nam là một trong những trụ cột quan trọng của chính sách “Hành động hướng Đông”.

Quan hệ hợp tác thương mại giữa Việt Nam và Ấn Độ luôn ở mức tăng trưởng cao. Từ mức 237 triệu USD giai đoạn 2001-2002 lên đến 10,135 tỷ USD giai đoạn 2016 -2017 (tăng 4000% trong vòng 15 năm). Theo báo cáo của HSBC, Việt Nam là thị trường xuất nhập khẩu tăng trưởng nhanh nhất của Ấn Độ giai đoạn 2016-2020 với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu ước tính là 16% còn nhập khẩu tăng trưởng khoảng 14%. Hai bên đang phấn đấu đạt mục tiêu kim ngạch thương mại 15 tỷ USD vào năm 2020.

Hai nước Việt Nam - Ấn Độ luôn đặc biệt coi trọng quan hệ hợp tác chiến lược.

Trong quan hệ thương mại, cơ cấu hàng hóa trao đổi giữa hai nước cũng được mở rộng nhiều. Trước đây, thương mại hai nước chỉ phụ thuộc vào 3 ngành hàng lớn là thức ăn chăn nuôi, ngô và dược phẩm, trong đó Việt Nam nhập khẩu là chủ yếu thì giờ đây bao trùm sang các sản phẩm nông nghiệp, thủy sản, thiết bị điện tử, điện thoại di động và linh kiện, máy móc thiết bị, dược phẩm, hóa chất, hàng dệt may…

Tuy nhiên, nếu so với quy mô nền kinh tế Việt Nam và Ấn Độ, quan hệ thương mại vẫn dưới mức tiềm năng của cả hai nước. Bởi lẽ mặc dù Ấn Độ và Việt Nam là hai nước trong khu vực châu Á nhưng có nhiều sự khác biệt là rất lớn. Sự khác biệt này cũng mang đến nhiều cản trở trong hợp tác thương mại hơn là thuận lợi.

Đại sứ Ấn Độ tại Việt Nam Parvathaneni Harish đã khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục là đối tác được ưu tiên nhất của Ấn Độ trên thế giới. Ấn Độ cũng cam kết sẽ đa dạng hóa thương mại và tìm kiếm những lĩnh vực hợp tác mới để đạt mục tiêu kim ngạch thương mại 15 tỉ USD vào năm 2020 đã được lãnh đạo 2 nước đề ra. Các dự án hạ tầng điển hình hiện đang được triển khai ở Việt Nam như Dự án Nhà máy Nhiệt điện Long Phú II của Công ty Điện lực Tata với mức đầu tư dự kiến 2,2 tỉ USD sẽ tăng cường đáng kể hoạt động đầu tư của Ấn Độ tại Việt Nam hiện đạt khoảng 1,3 tỉ USD.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Xuân Trung, Viện trưởng Viện nghiên cứu Ấn Độ và Tây Nam Á tại buổi tọa đàm với chủ đề “Việt Nam – Ấn Độ: Triển vọng cho sự thịnh vượng và quan hệ Đối tác” ngày 21/9 vừa qua cho rằng, hiện nay có 3 nhóm nguyên nhân khiến cho thương mại giữa Việt Nam-Ấn Độ còn nhiều hạn chế. Đầu tiên phải kể đến nhóm nguyên nhân đến từ các yếu tố văn hóa, tôn giáo, lề lối làm việc, phong cách làm việc, sự khác biệt thể chế, thực thi cam kết. Những nguyên nhân này gây khó khăn trong việc tiếp xúc giữa các doanh nghiệp hai bên và nguy cơ rủi ro trong hợp tác cũng như tâm lý e ngại của doanh nghiệp Việt Nam. Vì thế mà các doanh nghiệp hai bên vẫn còn rất ít thông tin về thị trường của nhau cũng như thông tin về các doanh nghiệp hai bên rất hạn chế.

Ấn Độ là nhà cung cấp hàng hóa lớn thứ 8 của Việt Nam trong nửa đầu năm 2017 với kim ngạch nhập khẩu đạt 1,98 tỷ USD. Hàng hóa xuất xứ Ấn Độ tăng mạnh chủ yếu do sự gia tăng của nhóm hàng: Sắt thép các loại tăng 13,3 lần; máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác tăng 62,6%; bông các loại tăng 67,2%. (Theo Tổng cục Hải quan)

Nhóm nguyên nhân thứ 2 được xác định là do cơ cấu kinh tế của hai nước khá tương đồng nên khả năng cạnh tranh của sản phẩm mỗi bên chưa cao. Những thế mạnh về sản phẩm của Ấn Độ, nhiều thứ cũng là thế mạnh của Việt Nam. Tính bổ sung giữa hai nền kinh tế không nhiều. Những cơ hội hợp tác nếu không tìm hiểu kỹ sẽ khó phát hiện ra. Thêm vào đó, khả năng cạnh tranh sản phẩm của Việt Nam tại thị trường Ấn và của Ấn tại Việt Nam còn hạn chế so với sản phẩm của nhiều nước như Trung Quốc, ASEAN.

Nguyên nhân thứ ba là do lực hút quá lớn của các đối tác trong khu vực như Trung Quốc, khiến nền kinh tế Việt Nam hướng vào đây mà hạn chế quan hệ với đối tác khác, trong đó có Ấn Độ.

Để đẩy mạnh hơn nữa quan hệ thương mại giữa hai nước trong thời gian tới, hai bên cần phải tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau. Ngoài ra cần mở rộng nền tảng pháp lý hơn nữa để thúc đẩy thương mại. Cần tăng cường quảng bá, giới thiệu thông tin của mỗi bên. Việc này vừa dựa vào vai trò của chính phủ vừa phải dựa vào sự chủ động của nhân dân hai nước, đặc biệt là vai trò của ngoại giao. Đồng thời, nâng cao hiệu quả xúc tiến thương mại, gia tăng các hoạt động xúc tiến thương mại ở cả hai bên. Đặc biệt cần đề xuất hai nước ký kết hiệp định thương mại tự do song phương./.

Quỳnh An