Tất cả chuyên mục

Trách nhiệm giải trình trong thực thi công vụ ở Việt Nam

Thứ hai, 17/12/2018 - 15:55 (GMT+7)

(ThanhtraVietNam) - Trách nhiệm giải trình là một chủ đề được thảo luận khá rộng rãi ở Việt Nam trong thời gian gần đây. Về cơ bản, trách nhiệm giải trình được hiểu là việc cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước cung cấp các thông tin liên quan đến việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và chịu trách nhiệm đối với kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ đó trước người dân, xã hội và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Trách nhiệm giải trình là một trong các giá trị cơ bản của nền công vụ ở hầu hết các quốc gia phát triển bên cạnh các giá trị khác như hiệu lực, hiệu quả, liêm chính…

Là một quốc gia đang phát triển, Việt Nam cũng đang trong quá trình hoàn thiện các điều kiện cần thiết để thiết lập giá trị này cho nền công vụ. Tuy nhiên, quá trình này chịu tác động bởi nhiều yếu tố khách quan mà bản thân nền công vụ buộc phải thích ứng. Bốn yếu tố cơ bản được xác định đó là: Sự phát triển của nền kinh tế, sự phát triển của nền dân chủ, văn hóa cá nhân và trình độ dân trí. Trong phạm vi bài viết, tác giả sẽ đi phân tích làm rõ các yếu tố này, những sức ép, cản trở hay thuận lợi mà nó mang đến cho quá trình thiết lập trách nhiệm giải trình ở Việt Nam cũng như một vài biện pháp để thúc đẩy sự phát triển của các nhân tố này.

Thứ nhất, nói về sự phát triển của nền kinh tế
Kinh tế là yếu tố của cơ sở hạ tầng, sự phát triển của nó quyết định, ảnh hưởng đến các yếu tố của kiến trúc thượng tầng trong đó có Nhà nước, khuôn khổ thể chế cũng như hoạt động của nó. Sự phát triển của nền kinh tế làm gia tăng các đòi hỏi lên quản lý, quản lý của nhà nước phải liên tục đổi mới, cải cách, cập nhật các xu hướng mới để phù hợp với đòi hỏi đó thì mới có thể thúc đẩy kinh tế phát triển. Đòi hỏi thực hiện trách nhiệm giải trình trong thực thi công vụ của Nhà nước chịu ảnh hưởng quyết định bởi sự phát triển kinh tế của đất nước. 
Nước ta đang trên con đường phát triển kinh tế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước, nền kinh tế liên tục phát triển và hội nhập với quốc tế. Sự phát triển của nền kinh tế được biểu hiện thông qua nhiều chỉ số trong đó chỉ số quan trọng nhất là tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đầu người. Bộ mặt kinh tế của đất nước so với cách đây 50 năm đã hoàn toàn thay đổi, từ một nền kinh tế bao cấp, nghèo đói, chậm phát triển chúng ta đã vươn lên trở thành nước đang phát triển, thu nhập bình quân từ mức nghèo vươn lên mức trung bình của thế giới. Đó là một bước tiến bộ vượt bậc nhờ có công cuộc đổi mới toàn diện về kinh tế và chính trị. Chúng ta đã xóa bỏ cách thức quản lý quan liêu, mệnh lệnh tập trung sang quản lý vĩ mô, điều tiết nền kinh tế, thúc đẩy kinh tế thị trường phát triển. Công cuộc đổi mới này được tiến hành trước thực tế nền kinh tế lâm vào khủng hoảng trầm trọng do chính sách quản lý tập trung, quan liêu bao cấp gây nên.

Ảnh minh họa

Nguyễn Thị Thu Nga
Nghiên cứu viên, Viện Chiến lược và Khoa học Thanh tra

Tài liệu tham khảo:
1. Giáo dục ở Việt Nam: Phân tích các chỉ số chủ yếu, Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, Tổng Cục thống kê.
2. http://data.uis.unesco.org/#.
3. http://ihs.vass.gov.vn/noidung/tintuc/Lists/ChiSoPhatTrienConNguoi/View_Detail.aspx?ItemID=24.
4. http://geert-hofstede.com/vietnam.html (dịch lại từ Bản Tiếng Anh).



Từ khóa:

Ý kiến bình luận:

Ý kiến của bạn sẽ được xét duyệt khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu.

Hiện chưa có bình luận nào, hãy trở thành người đầu tiên bình luận cho bài biết này!

Hội thảo góp ý sửa đổi Luật thi hành án dân sự

(ThanhtraVietNam) - Ngày 14/5, tại Thành phố Hồ Chí Minh. (TP.HCM), Báo Pháp Luật TPHCM tổ chức hội thảo “Góp ý sửa đổi Luật Thi hành án dân sự - Giải pháp xử lý tài sản trong thi hành án các vụ án kinh tế”.

Hữu Anh - Thanh Thủy

Ứng dụng mô hình giảng dạy hiện đại trong đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức ngành thanh tra

(ThanhtraVietNam) - Mô hình tổ chức các khoá đào tạo, bồi dưỡng trực tiếp phối hợp cùng trực tuyến đã đưa Trường Cán bộ Thanh tra trở thành một trong những đơn vị đi đầu trong việc đổi mới phương thức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, với sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ, việc áp dụng mô hình dạy học hiện đại trong tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng sẽ khắc phục được những điểm hạn chế trong đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức ngành thanh tra.

Thạc sĩ Đặng Thuỳ Trâm Phó Trưởng phòng Hành chính - Tổ chức, Trường Cán bộ Thanh tra

Không lợi dụng việc kiểm tra, xử lý văn bản vì mục đích vụ lợi

(ThanhtraVietNam) - Đó là một trong những nguyên tắc trong việc kiểm tra, xử lý văn bản được quy định tại Nghị định số 79/2025/NĐ-CP ngày 01/4/2025 về kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa và xử lý văn bản quy phạm pháp luật.

M. Phương (TH)

Dự thảo Luật Thanh tra 2025: Cải tiến quy trình, tăng cường trách nhiệm thanh tra

(ThanhtraVietNam) - Dự thảo Luật Thanh tra năm 2025 đang trong giai đoạn hoàn thiện để trình Quốc hội xem xét, với nhiều thay đổi quan trọng. Những sửa đổi này tập trung vào việc kiện toàn tổ chức thanh tra, cải tiến quy trình hoạt động và nâng cao trách nhiệm của các bên liên quan, nhằm khắc phục những vướng mắc phát sinh trong thực tiễn thi hành.

Dương Nguyễn

Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí hướng tới nền hành chính liêm chính, kiến tạo và phục vụ

(ThanhtraVietNam) - Việc ban hành Chương trình tổng thể về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2025 của UBND tỉnh Vĩnh Phúc thể hiện quyết tâm cao của tỉnh trong việc thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về công tác này. Chương trình được kỳ vọng là bước đi quan trọng trong việc xây dựng một bộ máy hành chính liêm chính, kiến tạo và phục vụ người dân, doanh nghiệp.

BS

Bài học kinh nghiệm thực hiện dự án phục vụ giải đua F1 Hà Nội - Nhìn từ kết luận thanh tra

(ThanhtraVietNam) - Thanh tra Thành phố Hà Nội chỉ ra nhiều thiếu sót trong thủ tục quy hoạch, đất đai của dự án Công viên cây xanh kết hợp công trình phụ trợ phục vụ giải đua xe Công thức 1, đặc biệt là việc phê duyệt quy hoạch chi tiết khi chưa đủ thời gian lấy ý kiến cộng đồng dân cư theo quy định.

BS

Cơ sở pháp lý để hoạt động thanh tra ngày càng hiệu lực, hiệu quả và chuyên nghiệp

(ThanhtraVietNam) - Việc chuẩn hóa trình tự, thủ tục và mẫu các văn bản sẽ góp phần nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả các cuộc thanh tra, kết luận thanh tra sẽ khắc phục được việc ban hành chậm và quá trình thanh tra người tiến hành thanh tra, người thực hiện giám sát, người thực hiện thẩm định phải thực hiện nghiêm các quy định, từ đó đưa hoạt động thanh tra theo hướng chuyên nghiệp và hiệu quả

ThS. Lê Ngọc Thiều Trưởng khoa Nghiệp vụ Thanh tra Trường Cán bộ Thanh tra

Sứ mệnh thanh tra qua xử lý sau thanh tra (tiếp theo và hết)

(ThanhtraVietNam) - Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Thanh tra Chính phủ, nhận thức sâu sắc chủ trương của Trung ương Đảng về việc cần thiết phải giải quyết các “điểm nghẽn”, “nút thắt” trong cơ chế, lãnh đạo Cục Giám sát, Thẩm định và Xử lý sau thanh tra đã chủ động, sáng tạo trong việc tham mưu cho lãnh đạo Thanh tra Chính phủ đưa hoạt động xử lý sau thanh tra mang lại hiệu quả thiết thực.

Nguyễn Mạnh Cường Cục trưởng Cục V, Thanh tra Chính phủ

Sứ mệnh thanh tra qua xử lý sau thanh tra

(ThanhtraVietNam) - Hoạt động thanh tra khó có thể đảm bảo đủ các nguyên tắc “tuân theo pháp luật, dân chủ, công khai, khách quan, kịp thời, chính xác” nếu thiếu vắng công tác giám sát, thẩm định và xử lý sau thanh tra.

Nguyễn Mạnh Cường Cục trưởng Cục V, Thanh tra Chính phủ

Khi tài nguyên chiến lược "đất hiếm" bị đối xử như hàng chợ đen

(ThanhtraVietNam) - Đất hiếm là loại khoáng sản có giá trị chiến lược, được ví như "vàng trắng" trong công nghệ cao, từ sản xuất xe điện, điện thoại thông minh đến vũ khí quân sự. Nhưng ở Việt Nam, tài nguyên quý giá này không được bảo vệ như một kho báu quốc gia mà lại bị buôn bán như một món hàng chợ đen, tuồn lậu qua biên giới với những chiêu trò hết sức tinh vi.

Lan Anh

Khi “con dấu” biết… kiếm tiền

(ThanhtraVietNam) - Nếu có một thứ có thể biến giấy trắng thành vàng, thì đó chính là con dấu. Và trong vụ án vừa bị Công an TP. Hà Nội phanh phui, con dấu đã thực sự trở thành một “cỗ máy in tiền” cho một nhóm cán bộ tại Phòng Quản lý hành nghề y dược tư nhân, Sở Y tế Hà Nội.

Lan Anh

Xác minh tài sản, thu nhập của người giữ chức vụ, quyền hạn hiện đang là khâu yếu nhất (tiếp theo và hết)

(ThanhtraVietNam) - Ngoài bốn nội dung bất cập trong xác minh tài sản, thu nhập của người giữ chức vụ, quyền hạn đã phân tích ở bài trước còn có ba nội dung khác cũng là rào cản của công tác kiểm soát tài sản, thu nhập ở Việt Nam.

K. Dung (tổng hợp)

Xem thêm