Ngay từ đầu năm 2023, việc giải quyết KNTC đã được lãnh đạo Bộ Tư pháp thực hiện, ngày càng đi vào nền nếp, đúng quy định của pháp luật. Trong quá trình giải quyết KNTC, Bộ luôn bảo đảm các quyền của người KNTC theo quy định của Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và các văn bản pháp luật có liên quan. Đối với vụ việc phức tạp, liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, Bộ Tư pháp đã tổ chức các cuộc họp liên ngành để thống nhất trước khi giải quyết, bảo đảm thấu tình, đạt lý, đúng pháp luật. Do đó, công tác giải quyết KNTC tại Bộ đã có những bước chuyển biến tích cực, các vụ việc mới phát sinh được giải quyết tương đối kịp thời, tính chất gay gắt, bức xúc của các vụ việc cũng giảm đáng kể, các vụ việc phức tạp, kéo dài hầu hết đều được giải quyết. Tuy nhiên, việc giải quyết KNTC một số vụ việc vẫn còn chậm, vẫn xảy ra hiện tượng đùn đẩy trách nhiệm giải quyết KNTC tại địa phương, một số vụ việc xảy ra chưa được giải quyết dứt điểm ngay từ cơ sở, dẫn đến tình trạng khiếu kiện vượt cấp, kéo dài.

Bên cạnh đó, công tác tiếp công dân, tổ chức đối thoại để giải quyết các vụ việc KNTC thuộc thẩm quyền được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Việc tổ chức thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật đạt được kết quả nhất định. Trong 9 tháng đầu năm 2023, Bộ Tư pháp đã tiếp 498 lượt công dân đến KNTC, kiến nghị, phản ánh (KNPA). Trong đó có 344 lượt công dân đến KNTC, KNPA thuộc thẩm quyền, chiếm 69%; 154 lượt công dân đến KNTC, KNPA không thuộc thẩm quyền, chiếm 31%. Thực hiện quy định của Luật Tiếp công dân năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành, hàng tháng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đều trực tiếp tiếp công dân hoặc tùy theo nội dung, phân công 01 đồng chí Thứ trưởng tiếp công dân định kỳ tại địa điểm Tiếp công dân của Bộ.

Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục Thi hành án dân sự Nguyễn Thắng Lợi chủ trì buổi tiếp công dân định kỳ tháng 8/2023. Ảnh: baophapluat.vn

Bộ phận tiếp công dân đã tiếp nhận đầy đủ các thông tin, KNPA, ý kiến đóng góp về những vấn đề liên quan đến chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và công tác quản lý nhà nước trong các lĩnh vực thuộc phạm vi trách nhiệm của Bộ; tiếp nhận các KNTC thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ trưởng và Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ để xem xét, giải quyết và trả lời cho công dân theo đúng thời hạn quy định của pháp luật. Về giải quyết KNTC, KNPA, Bộ Tư pháp đã nhận được 5.631 đơn thư. Trong đó, số đơn thư thuộc thẩm quyền là 1.778 đơn, chiếm 32%; số đơn thư không thuộc thẩm quyền là 3.853 đon, chiếm 68%.

Qua công tác giải quyết đơn thư xác định, nguyên nhân chủ yếu của việc KNTC tại Bộ Tư pháp xuất phát từ ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận đương sự còn thấp, một số trường hợp hiểu rõ KNTC của mình là thiếu căn cứ pháp luật nhưng vẫn cố tình lợi dụng quyền KNTC để kéo dài việc thi hành án. Cùng với đó, năng lực của một số cán bộ, công chức đặc biệt trong lĩnh vực thi hành án dân sự chưa thực sự đồng đều, còn có những sai sót trong việc áp dụng pháp luật. Trong quá trình thực thi nhiệm vụ công vụ, cán bộ, công chức chưa quan tâm đúng mức tới việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân. Công tác giáo dục, thuyết phục để các bên đương sự hiểu và tự nguyện thực hiện các nghĩa vụ của mình trong việc thi hành bản án, chấp hành quyết định của Tòa án và các quyết định khác chưa được quan tâm đúng mức. Cùng với sự phát triển kinh tế của đất nước các giao dịch dân sự của người dân ngày càng tăng, trong đó, liên quan đến các lĩnh vực như công chứng, đấu giá, luật sư thuộc quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp; các KNTC trong lĩnh vực này ngày càng nhiều.

Để phát huy những kết quả đã đạt được cũng như khắc phục những nguyên nhân dẫn đến tình trạng KNTC, trong thời gian tới, Bộ Tư pháp cần tăng cường kiểm tra, đôn đốc việc tổ chức thực hiện các quyết định giải quyết KNTC; tập trung tuyên truyền, vận động, giải thích, thuyết phục công dân chấp hành quyết định giải quyết đối với những vụ việc đã được giải quyết đúng chính sách, pháp luật, hạn chế đến mức thấp nhất tình hình công dân khiếu kiện vượt cấp, kéo dài.

Duy trì thường xuyên, hiệu quả hoạt động tiếp công dân; thường xuyên kiểm tra, rà soát chỉ đạo xử lý dứt điểm các KNPA của công dân; tổ chức thực hiện tốt nội quy, quy chế tiếp công dân, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tổ chức thực hiện tốt các quy định về tiếp công dân theo Luật Tiếp công dân, phối hợp trong công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC với các cấp, các ngành có liên quan. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC; đầu tư trang thiết bị để nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân. Tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác giải quyết KNTC và trách nhiệm giải quyết KNTC trong toàn Ngành.

Nâng cao trách nhiệm người đứng đầu đơn vị trong công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC, thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở. Tập trung giải quyết dứt điểm các vụ việc khiếu kiện phức tạp, kéo dài. Giải quyết kịp thời, triệt để các đơn thư KNTC thuộc thẩm quyền phát sinh thực tế. Nâng cao trách nhiệm của các cơ quan thông tin đại chúng trong việc cung cấp thông tin, bảo đảm chính xác, kịp thời, trung thực, khách quan, góp phần định hướng dư luận xã hội và hỗ trợ công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC./.