Tại Hội nghị này, ông Ngô Nguyên Long, Chánh Thanh tra Sở TTTT tỉnh Thái Bình đã có bài tham luận tập trung vào một số nhóm vấn đề chính đó là tổ chức, biên chế của Thanh tra các sở Thông tin và Truyền thông hiện nay; công tác quản lý nhà nước về báo chí tại Thái Bình và những vấn đề hiện đang còn nhiều vướng mắc trong thực hiện nhiệm vụ thanh tra và xử lý vi phạm đối với hoạt động báo chí.   

Ông Ngô Nguyên Long, Chánh Thanh tra Sở Thông tin và truyền thông Thái Bình tham luận tại Hội nghị (Ảnh: NNL)

Theo ông Long chia sẻ, Thái Bình hiện có 4 cơ quan báo chí địa phương được cấp phép hoạt động và 14 văn phòng đại diện cùng hàng chục phóng viên theo dõi. Hàng qúy, hàng năm Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Ban Tuyên giáo, Sở Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo tỉnh thường xuyên gặp mặt các các phóng viên trên địa bàn thực hiện công tác giao ban báo chí và định hướng hoạt động tuyên truyền, phản ánh các hoạt động của tỉnh. Ngoài ra, Sở và Thanh tra Sở cũng tổ chức gặp mặt giao lưu cùng đội ngũ những người làm báo trên địa bàn tỉnh.

Đối với các cơ quan, doanh nghiệp và tổ chức trên địa bàn, ngoài việc thường xuyên ban hành các văn bản hướng dẫn việc tiếp xúc, quan hệ báo chí đối với lãnh đạo, người phát ngôn của cơ quan, doanh nghiệp và tổ chức trên địa bàn và trực tiếp Thanh tra sở đã nói chuyện, hướng dẫn hàng chục buổi, số lượng hàng trăm lượt người về trong quan hệ, ứng xử khi tiếp xúc với các cơ quan báo chí, do đó cơ bản các cơ quan báo chí đã có nhiều bài viết đóng góp, phản ảnh về địa phương, góp phần không nhỏ trong sự phát triển của tỉnh.

Với các thông tin trên mạng xã hội, Facebook, Tiktok, Zalo, từ tháng 8/2021, Thanh tra Sở đã trực tiếp làm việc với 1 Công ty giải pháp phần mềm xây dựng thử nghiệm có hiệu quả đối với 1 ứng dụng theo dõi trên mạng xã hội, báo chí từ đó có sự tổng hợp tình hình hoạt động báo chí, mạng xã hội nói về Thái Bình một cách nhanh chóng và kịp thời. Với các thông tin liên quan đến bài viết trên báo, tạp chí qua tổng hợp theo dõi báo chí viết về Thái Bình, Sở đã tiến hành chuyển ngay trong ngày đến cơ quan liên quan xử lý và yêu cầu phản hồi thông tin về Sở và cơ quan báo chí đã thông tin. Nhưng cũng có vấn đề đặt ra là với thông tin có cơ sở xác định đúng nhưng không đúng tôn chỉ mục đích hoạt động của báo chí thì yêu cầu cơ quan được báo chí phản ánh có phản hồi thông tin theo quy định, đồng thời cũng có văn bản nhắc nhở đề nghị cơ quan báo chí tuân thủ tôn chỉ, mục đích hoạt động được cấp, đồng thời thông báo cơ quan chủ quản báo chí được biết, thông tin có cơ sở khẳng định sai (qua phản hồi thông tin) thì ban hành văn bản mời Tổng Biên tập, Phóng viên về cùng đơn vị phản ảnh làm rõ, từ đó có căn cứ xử lý và yêu cầu cải chính thông tin theo quy định của Luật Báo chí. Việc làm này đã được cơ quan báo chí ủng hộ và khắc phục kịp thời. Nhưng hiện nay, Sở luôn nhận được thông tin, phản ánh về việc có một số Tạp chí, Trang thông tin điện tử tổng hợp thuộc các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, lợi dụng danh nghĩa hoạt động báo chí cử phóng viên, cộng tác viên có hành vi vượt quá chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, với nhiều cách thức gây phiền hà như: Gửi e-mail yêu cầu giải trình, cung cấp thông tin; cấp giấy giới thiệu đến nhiều nơi, cử phóng viên làm việc về những vấn đề không đúng tôn chỉ, mục đích; sử dụng thẻ không phải là thẻ Nhà báo để liên hệ làm việc theo các căn cứ như: Theo bạn đọc, phản ánh của bạn đọc hay có hiện tượng, dấu hiệu liên quan đến việc thực hiện dự án, đấu thầu, thi công liên quan đến môi trường, giá thầu, chất lượng công trình để yêu cầu cung cấp các hồ sơ, tài liệu liên quan để làm rõ trả lời bạn đọc, vi phạm quy định của Bộ Thông tin và Truyền thông tại các văn bản số 3366/BTTTT-CBC ngày 28/9/2016 về việc sử dụng các loại giấy tờ, thẻ gây nhầm lẫn với Thẻ Nhà báo, văn bản số 2595/BTTTT-CBC ngày 14/7/2020 về phối hợp triển khai quy hoạch báo chí; thể hiện việc vượt thẩm quyền trong việc xử lý đơn, thư, phản ánh, khiếu nại tố cáo của bạn đọc (công dân) quy định của Luật Báo chí và Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo... coi mình như một cơ quan điều tra.

Để tăng cường công tác quản lý hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh, Sở thường xuyên ban hành văn bản hướng dẫn các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trong tỉnh chỉ cung cấp, minh bạch thông tin đối với những yêu cầu cung cấp thông tin đúng quy định, đúng tôn chỉ, mục đích, bảo đảm quyền được thông tin của cơ quan báo chí, bảo đảm các cơ quan báo chí hoạt động đúng pháp luật; kiên quyết không thực hiện hợp đồng truyền thông, quảng cáo khi có dấu hiệu lợi dụng danh nghĩa báo chí để sách nhiễu, trục lợi. Nếu phát hiện dấu hiệu lợi dụng danh nghĩa báo chí để hoạt động trái pháp luật hoặc có hiện tượng sách nhiễu, các cơ quan, đơn vị, địa phương lưu lại bằng chứng, kịp thời thông báo cho Công an tỉnh, Sở Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo tỉnh để có biện pháp xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Việc cấp giấy phép hoạt động cho cơ quan báo chí cũng có những vấn đề chưa rõ như đối với cụm từ "môi trường" có 25 cơ quan báo, tạp chí được được hoạt động; Việc cấp phép hoạt động chuyên trang có tạp chí được cấp đến 5 chuyên trang để hoạt động, việc công khai tôn chỉ mục đích của báo chí được cấp phép hoạt động không kịp thời... Từ những thực trạng trên và một số vướng mắc trong hoạt động thanh tra, Thanh tra sở Thông tin và Truyền thông Thái Bình đã đề nghị:

Đối với Cục Báo chí, cần cung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin về tôn chỉ mục đích của các báo, tạp chí trên Cổng thông tin điện tử của Bộ; Với những tạp chí đã có nhiều hành vi vi phạm, khiếu nại, nội bộ mất đoàn kết nên xử lý nghiêm túc, cần thiết đình bản, thu hồi giấy phép hoạt động, không nên chờ xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra; Bổ sung quy định hoạt động báo chí đầy đủ hơn quy định hiện hành; Xử lý nghiêm hành vi Trang thông tin điện tử tổng hợp cử phóng viên đi làm bài tuyên truyền...

Hội nghị được tổ chức bằng hình thức trực tuyến (Ảnh: NNL)

Để nâng cao chất lượng đội ngũ thanh tra và vai trò của Thanh tra Sở, Thanh tra Sở đề nghị Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông: Tham mưu, đề xuất và báo cáo lãnh đạo Bộ trình Chính phủ sửa đổi Nghị định số 140/2013/NĐ-CP ngày 22/10/2013 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của Thanh tra Thông tin và Truyền thông để đáp ứng tình hình thực tế phát triển và phối hợp Bộ Nội vụ ban hành Thông tư liên bộ quy định rõ về tổ chức, bộ máy, số lượng biên chế của Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông đủ, đảm bảo sự ổn định và tính kế thừa, tránh tình trạng như các tỉnh Nam Định, Bắc Ninh, Yên Bái đã sát nhập, ghép Thanh tra sở vào với Văn phòng Sở không đúng quy định của Luật Thanh tra. Đề nghị Bộ ban hành Thông tư quy định trang thiết bị phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực thông tin và truyền thông, trong đó nêu rõ mức tối thiểu và mức độ khuyến cáo nên có. Thường xuyên bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ cho Thanh tra viên chuyên ngành Thông tin và Truyền thông nhất là kỹ năng: Viết Biên bản vi phạm hành chính, Quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Tổ chức các cụm, khu vực thi đua để trao đổi chuyên môn nghiệp vụ được thuận tiện và thường xuyên, tổ chức bình xét thi đua, khen thưởng cho các tổ chức thanh tra có thành tích qua hoạt động hàng năm... Ngoài ý kiến của Thanh tra sở Thông tin và Truyền thông Thái Bình, hội nghị còn nhận được ý kiến của Thanh tra sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh Hà Tĩnh, Nghệ An, Lâm Đồng, Đắc Lắc... tập trung vào các nội dung làm lành mạnh hoạt động báo chí, chống các hành vi làm ảnh hưởng uy tín của đội ngũ người làm báo chân chính.

Kết luận hội nghị, đồng chí Bùi Hoàng Phương nhất trí các ý kiến tham gia thảo luận và sẽ giải quyết dứt điểm các vấn đề hiện đang còn tranh luận, đội ngũ người làm công tác thanh tra thông tin và truyền thông ngày càng mạnh, càng tinh đúng như lới Bác Hồ căn dặn: "Thanh tra là tai mắt của trên, là người bạn của dưới”./.