Trong năm 2022, lượng đơn liên quan đến đất đai, giải phóng mặt bằng các dự án, tranh chấp dân sự và các vấn đề khác về kinh tế - xã hội vẫn tiếp tục phổ biến. Người dân vẫn thường xuyên có đơn KNTC vượt cấp gửi tới nhiều lãnh đạo cao cấp của Đảng và nhà nước do chưa thỏa mãn với việc giải quyết của cấp có thẩm quyền hoặc hạn chế kiến thức hiểu biết về pháp luật, không xác định được thẩm quyền giải quyết đơn.

Đơn KNTC chủ yếu liên quan đến đất đai

Trong 9 tháng năm 2022, số lượng đơn tiếp nhận là 79 đơn, riêng Quý III/2022, tổng số lượng đơn tiếp nhận là 268 đơn (gồm 56 đơn khiếu nại, 23 đơn tố cáo và 189 đơn kiến nghị, phản ánh). Cụ thể, có 56 đơn khiếu nại chủ yếu liên quan đến quyền, lợi ích của các cá nhân bị thu hồi đất trong đền bù giải phóng mặt bằng, vấn đề pháp lý, nghĩa vụ tài chính đối với dự án đầu tư, lĩnh vực hành chính và tranh chấp dân sự về quyền và nghĩa vụ của các cá nhân có liên quan về sở hữu doanh nghiệp. Và 23 đơn tố cáo chủ yếu liên quan đến các hành vi vi phạm quy định pháp luật trong lĩnh vực đất đai, lĩnh vực tư pháp, hoạt động công vụ và tố cáo tham nhũng.

Tuy nhiên, các đơn KNTC tiếp nhận đa phần đều không thuộc thẩm quyền. Nguyên nhân chủ yếu là do người gửi đơn không xác định được cơ quan có thẩm quyền giải quyết do đó gửi đơn vượt cấp đến các cơ quan Trung ương; một số đơn do người gửi đơn đã gửi đơn đến cấp có thẩm quyền tại địa phương nhưng không được xem xét, giải quyết, từ đó dẫn đến gửi đơn vượt cấp đến cấp Trung ương. Hoặc người gửi đơn không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại của cấp có thẩm quyền và tiếp tục khiếu kiện.

Nhìn chung, trong Quý III và 9 tháng năm 2022, được sự quan tâm lãnh đạo của Ban cán sự đảng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sự quan tâm chỉ đạo, lãnh đạo sát sao của Lãnh đạo Bộ, Lãnh đạo Thanh tra Bộ cùng sự phối hợp hỗ trợ của các đơn vị thuộc Bộ, công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC đã được thực hiện tốt và đạt kết quả tích cực. Bộ Kế hoạch và Đầu tư luôn chú trọng việc xây dựng và kiện toàn đội ngũ cán bộ tiếp công dân, giải quyết KNTC, tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ, công chức tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ do Thanh tra Chính phủ tổ chức.

Vẫn còn nhiều hạn chế trong công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC

Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực đạt được trong công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC, tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế. Cụ thể, một số quy định về tiếp nhận, xử lý đơn thư chưa có hướng dẫn cụ thể như: xử lý các kiến nghị, phản ánh đã được gửi nhiều lần cho nhiều cơ quan nhưng có cùng một nội dung; các kiến nghị, phản ánh với quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực hoặc đã quá thời gian khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính; đơn kiến nghị, phản ánh về cùng một nội dung được cá nhân, tổ chức, công dân gửi lại nhiều lần dù đã có văn bản hướng dẫn của cơ quan chức năng. Do vậy, công tác xử lý đơn, quản lý và lưu trữ đối với các trường hợp nêu trên tiêu tốn nhiều thời gian, nguồn lực và cơ sở vật chất.

Ngoài ra, kết quả tiếp nhận, giải quyết KNTC chưa được liên thông giữa các cơ quan nhà nước dẫn đến cơ quan tiếp nhận, xử lý đơn không có đầy đủ thông tin để phối hợp xử lý một cách phù hợp, chính xác. Đồng thời, chưa biên chế đủ cán bộ làm công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC, ngoài công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư, các cán bộ này còn kiêm nhiệm các công việc khác, do đó việc tiếp công dân, giải quyết KNTC có khó khăn trong trường hợp khối lượng công việc nhiều, tần suất báo cáo liên tiếp và trường hợp có cán bộ ốm đau, nghỉ phép.

Nhiều giải pháp trong thời gian tới

Trong năm nay, lượng đơn liên quan đến đất đai, giải phóng mặt bằng các dự án, tranh chấp dân sự vẫn tiếp tục phổ biến. Người dân vẫn tiếp tục có đơn KNTC vượt cấp gửi tới nhiều lãnh đạo cao cấp của Đảng và nhà nước do chưa thỏa mãn với việc giải quyết của cấp có thẩm quyền hoặc hạn chế kiến thức hiểu biết về pháp luật, không xác định được thẩm quyền giải quyết đơn. Theo đó, Bộ Kế hoạch và đầu tư đã đưa ra những phương hướng nhiệm vụ cụ thể trong thời gian tới như sau:

Một là, tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về tiếp công dân, giải quyết KNTC; xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp, có phẩm chất đạo đức; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tiếp công dân, KNTC cho đội ngũ công chức; bồi dưỡng nghiệp vụ công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC cho đội ngũ lãnh đạo các cấp, đội ngũ công chức thanh tra chuyên ngành.

Hai là, đẩy mạnh việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho công chức, viên chức và người lao động hiểu rõ và chấp hành đúng chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về tiếp công dân, giải quyết KNTC;

Ba là, ở các cấp địa phương phải thực hiện tốt công tác giải quyết KNTC thuộc thẩm quyền tránh đơn thư gửi vượt cấp. Các cơ quan hành pháp phải thực thi đúng pháp luật, thực hiện tốt công tác phối hợp giữa các cơ quan trung ương, địa phương để tránh tình trạng chồng chéo, trùng lặp, khiếu kiện vượt cấp, kéo dài;

Bốn là, các đơn vị trong Bộ cần phối hợp tốt để thực hiện công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC đạt hiệu quả. Tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, chế độ cho đội ngũ tiếp công dân, giải quyết KNTC yên tâm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Năm là, thực hiện thanh tra, kiểm tra công vụ để phát hiện các tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, điều hành của các đơn vị trực thuộc, kịp thời chấn chỉnh để tránh phát sinh đơn, thư. Tiếp tục thực hiện tiếp công dân, giải quyết KNTC theo quy định của pháp luật. Đồng thời, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu bổ sung quy định để công tác xử lý đơn có nội dung trùng với đơn đã tiếp nhận trước đó được thuận lợi, nhanh chóng./.