Tình hình khiếu kiện của công dân vẫn còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp

Theo Ban Tiếp công dân Trung ương (TCDTW), trong thời gian từ 01/8/2022 đến 31/7/2023 là thời điểm diễn ra các Hội Nghị Trung ương 6, Trung ương 7 và các Kỳ họp thứ 4, thứ 5 Quốc hội khóa XV. Trụ sở TCDTW đã thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Tổng Thanh tra Chính phủ; đảm bảo các hoạt động tại Trụ sở diễn ra thường xuyên, liên tục, an toàn. Phối hợp tốt với các cơ quan Trung ương tham gia tiếp công dân tại Trụ sở tổ chức tiếp công dân phục vụ kỳ họp Kỳ họp thứ 4, kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV. Chủ động phối hợp với lực lượng chức năng tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục các công dân khiếu kiện không kéo đến các khu vực mục tiêu bảo vệ và khu vực trung tâm Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.

Tình hình khiếu kiện của công dân phát sinh nhiều yếu tố phức tạp, nhiều nhóm công dân khiếu kiện của các địa phương, đặc biệt là các tỉnh, thành phố phía Nam, Tây Nguyên và các nhóm công dân khiếu kiện lưu trú dài ngày tại Thủ đô Hà Nội thường xuyên tập trung tại khu vực trung tâm hành chính Ba Đình, khu vực Trụ sở TCDTW, một số cơ quan Trung ương và nhà riêng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước… la hét, căng băng rôn, khẩu hiệu; có trường hợp kích động các công dân khiếu kiện khác có những hành vi thô tục, phản cảm, thiếu văn hoá; gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự của Thủ đô nói chung và hoạt động của Trụ sở nói riêng.

Về nhiệm vụ thường xuyên, trong giai đoạn này, Ban TCDTW đã thực hiện tốt các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Tổng Thanh tra Chính phủ; chủ động sớm ban hành, triển khai Kế hoạch số 2029/KH-TSTCDTW ngày 07/12/2022 của Trụ sở TCDTW về việc phối hợp tổ chức tiếp công dân phục vụ Tết Dương lịch 2023 và Tết Nguyên đán Quý Mão. Chủ động phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an, an ninh và các địa phương để vận động và thuyết phục công dân trở về địa phương, phân công cán bộ, công chức trực đảm bảo an ninh, trật tự tại Trụ sở.

Cũng như thực hiện báo cáo tình hình khiếu kiện hàng ngày trong thời gian diễn ra các kỳ họp, hàng tuần, tháng, quý cho lãnh đạo Thanh tra Chính phủ và các cơ quan Trung ương; tổng hợp, báo cáo tình hình các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp tại Trụ sở TCDTW xin ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Thanh tra Chính phủ. Cùng với đó, tổ chức tốt công tác phối hợp tiếp công dân, xử lý đơn thư, đảm bảo tình hình an ninh, trật tự, an toàn tại Trụ sở và trên địa bàn TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Kết quả cụ thể, trong 1 năm Trụ sở TCDTW đã tiếp thường xuyên 3.773 lượt với 11.338 lượt công dân đến trình bày 3.710 vụ việc. Trong tổng số vụ việc đã tiếp: khiếu nại 1.802 vụ việc, chiếm 48,6%; tố cáo 469 vụ việc, chiếm 12,6%; phản ánh, kiến nghị 1.439 vụ việc, chiếm 38,8%. Qua tiếp công dân đã báo cáo lãnh đạo Thanh tra Chính phủ 23 việc phức tạp. Có 352 lượt đoàn đông người của 38 địa phương với 235 vụ việc tập trung khiếu kiện tại Trụ sở TCDTW, tăng 14,4% so với cùng kỳ năm 2022 (107 lượt đoàn).

Trưởng Ban TCDTW Nguyễn Hồng Điệp trao đổi với công dân tại hội nghị đối thoại. Ảnh: LA

Trụ sở cũng đã triển khai mô hình đăng ký tiếp công dân trên Cổng thông tin điện tử của Thanh tra Chính phủ; nghiên cứu xây dựng mô hình tiếp công dân trực tuyến nhằm đảm bảo điều kiện thuận lợi nhất cho công dân trong quá trình thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo của mình theo luật định.

Đáng chú ý, Ban TCDTW đã tham mưu và chuẩn bị để lãnh đạo Thanh tra Chính phủ thực hiện tiếp công dân định kỳ 16 lượt với 12 vụ việc với công dân ở các địa phương: Sóc Trăng, Bình Định, Hải Phòng, Hà Nội, Quảng Ninh, Hưng Yên, trong đó Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong đã tiếp công dân định kỳ tháng 03/2023 đối với 02 vụ việc khiếu nại của công dân tại huyện Thanh Trì, Thành phố Hà Nội.

Cũng trong thời gian này, Ban TCDTW - Thanh tra Chính phủ đã tiếp nhận 11.442 đơn, đã xử lý 10.867 đơn gồm khiếu nại 6.728 đơn, tố cáo 169 đơn, kiến nghị và phản ánh 3.970 đơn. So với cùng kỳ năm 2022, số đơn đã xử lý tăng 13,3% (10.867/8.183), số đơn đủ điều kiện xử lý tăng 1,2% (4.498/3.747). Trong tổng đơn đã xử lý, đã phát hành 3.007 văn bản hướng dẫn, 278 văn bản chuyển đơn, 60 báo cáo đề xuất lãnh đạo Thanh tra Chính phủ chuyển vụ việc đến các cục, vụ, đơn vị để kiểm tra, xem xét theo địa bàn được phân công và 1.153 đơn xử lý khác.

Nêu cao tinh thần, trách nhiệm người đứng trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo

Theo đại diện Ban TCDTW, dự báo trong thời gian tới, sẽ còn nhiều đoàn khiếu kiện đông người, phức tạp tập trung tại Hà Nội; một số đoàn đông người kết hợp với công dân đơn lẻ lưu trú dài ngày tại Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục khiếu kiện, phát sinh các khiếu kiện mới trong quá trình các địa phương triển khai thực hiện các dự án để đầu tư, chủ yếu tập trung vào lĩnh vực đất đai, đặc biệt là đền bù giải phóng mặt bằng khi thực hiện các dự án ở Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh, thành phố lớn khác như: Đà Nẵng, Đắk Lắk, Lâm Đồng, Lào Cai, Ninh Bình, An Giang, Bình Định…

Đặc biệt lưu ý tình hình khiếu kiện đông người, phức tạp liên quan đến việc giao khoán đất nông, lâm trường tại một số tỉnh, thành phố phía Nam và khu vực Tây Nguyên. Đây là những vụ việc tiềm ẩn nhiều nguy cơ, diễn biến phức tạp, dần hình thành những đoàn công dân khiếu kiện đông người, phức tạp, kéo dài, vượt cấp lên Trung ương.

Ngoài ra, các vụ việc công dân khiếu kiện vượt cấp lên Trung ương sẽ là những vụ việc phức tạp, đã được các cấp, các ngành giải quyết và kiểm tra, rà soát, nhiều vụ việc Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo giải quyết. Đồng thời, tình trạng công dân không đồng ý nội dung giải quyết đơn khiếu nại chuyển sang tố cáo người có thẩm quyền giải quyết trong thời gian tới sẽ tăng.

Ban TCDTW nhấn mạnh, để thực hiện tốt công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo góp phần đảm bảo ổn định tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn thủ đô Hà Nội và cả nước, đặc biệt trong thời gian diễn ra các sự kiện chính trị quan trọng và các ngày lễ, Tết của đất nước, các cấp, các ngành và địa phương cần tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26 tháng 5 năm 2014, Quy định số 11-QĐi/TW ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 39/2012/QH13 ngày 23 tháng 11 năm 2012 của Quốc hội Khóa XIII và Chỉ thị số 14/CT-TTg ngày 18 tháng 5 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ.

Triển khai có hiệu quả các ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về xử lý tình trạng khiếu kiện đông người tại các cơ quan trung ương, trong đó lưu ý đến tình hình tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai liên quan đến các công ty nông, lâm nghiệp trên toàn quốc cũng như các vụ việc khiếu kiện phức tạp, tồn đọng, kéo dài và đấu tranh, xử lý các đối tượng lợi dụng khiếu kiện vi phạm pháp luật.

Bộ, ngành, địa phương cần tăng cường công tác chỉ đạo, phối hợp, nêu cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các cấp, các ngành đối với công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trách nhiệm Thủ trưởng các ngành, các cấp trong việc chấp hành pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân. Thực hiện nghiêm túc công tác tiếp công dân định kỳ, đột xuất, thường xuyên theo quy định.

Đồng thời, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về khiếu nại, tố cáo; triển khai các văn bản sửa đổi, hướng dẫn thi hành Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo khi có hiệu lực; tăng cường công tác bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ công tác tiếp công dân, xử lý đơn cho cán bộ làm công tác tiếp công dân ở các cấp./.