Công khai, minh bạch trong các hoạt động chung của Bộ
Bộ KH&CN luôn xác định công tác PCTN, TC là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, thực hiện kiên trì, kiên quyết, có hiệu quả. Bộ KH&CN đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ thực hiện việc công khai, minh bạch trong hoạt động chung của Bộ theo quy định pháp luật về PCTN, TC; công khai, minh bạch trong việc lập, phân bổ dự toán ngân sách, phê duyệt quyết toán ngân sách, quản lý, sử dụng kinh phí, tài sản công; công khai, minh bạch trong việc quản lý, sử dụng ngân sách, tài sản của Nhà nước; thực hiện các quy định về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTKCLP).
Các thông tin liên quan đến hoạt động của Bộ và các đơn vị trực thuộc Bộ được đăng tải công khai trên Cổng thông tin điện tử của Bộ và Trang thông tin điện tử của một số đơn vị trực thuộc Bộ nhằm phục vụ các tổ chức, cá nhân có nhu cầu có thể truy cập, tra cứu thông tin trên mạng Internet, góp phần tích cực trong công tác phổ biến, tuyên truyền các kết quả hoạt động KH&CN.
Đồng thời, Bộ yêu cầu rà soát cơ chế, chính sách để sửa đổi, bổ sung, ban hành các quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn thuộc các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ; thực hiện nghiêm túc các chế độ, định mức tiêu chuẩn chi tiêu theo quy định hiện hành; tiếp tục triển khai thực hiện Chương trình THTKCLP hằng năm với các chỉ tiêu cụ thể, trong đó quán triệt các đơn vị xây dựng các chương trình THTKCLP của đơn vị mình thông qua việc kiểm soát chi tiêu hiệu quả, đúng chế độ, định mức, tiêu chuẩn, phù hợp với đặc thù hoạt động của từng đơn vị, không vượt quá chế độ, định mức, tiêu chuẩn chung của Nhà nước.
Bên cạnh đó, Bộ KH&CN đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ tập trung đẩy mạnh cải cách hành chính, đặc biệt là thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình và thủ tục, giảm thời gian và chi phí trong việc thực hiện các thủ tục hành chính; nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công, xây dựng nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp, năng động và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp khi đến liên hệ công tác.
Mặt khác, tiến hành đánh giá, xếp loại chất lượng đối với các đơn vị và công chức, viên chức thuộc Bộ theo Quy chế đánh giá, xếp loại chất lượng đối với đơn vị và công chức, viên chức của Bộ KH&CN; thực hiện quy định về văn hóa công vụ trong các cơ quan hành chính nhà nước của Bộ KH&CN; công bố, công khai thủ tục hành chính, tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của người dân và doanh nghiệp về quy định hành chính; và các cơ quan, đơn vị và công chức trực tiếp giải quyết các công việc liên quan đến người dân, doanh nghiệp đã thực hiện và có thái độ đúng mực trong thực hiện nhiệm vụ được giao.
Nhìn chung, nhờ nhận được sự quan tâm sát sao của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; sự phối hợp hiệu quả của các bộ, ngành, sự lãnh đạo thường xuyên của BCSĐ Bộ, Đảng ủy Bộ, công tác PCTN, TC năm 2022 đã đạt được quyết quả nhất định. Bộ KH&CN tiến hành rà soát toàn bộ hệ thống các quy định pháp luật về quản lý nhiệm vụ KH&CN; xử lý tài sản hình thành từ nhiệm vụ KH&CN có nguồn đầu tư từ ngân sách nhà nước; quy định định mức kinh tế - kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng, an toàn bức xạ và hạt nhân, sở hữu trí tuệ để ban hành theo thẩm quyền của Bộ KH&CN hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành mới, sửa đổi, bổ sung. Đồng thời, Bộ KH&CN đã rà soát các quy định hiện hành để hoàn thiện các quy trình, quy định nội bộ của Bộ.
Hạn chế phát sinh tiêu cực trong quản lý về KH&CN
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác PCTN, TC của Bộ còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế. Cụ thể, một số quy định pháp luật hiện hành về chế tài chính, quản lý tài sản công, xử lý tài sản được hình thành thông qua việc triển khai thực hiện nhiệm vụ KH&CN sử dụng ngân sách nhà nước chưa đồng bộ.
Công tác tuyên truyền, phổ biến quán triệt về PCTN tại một số đơn vị chưa cụ thể; nội dung, hình thức tuyên truyền chưa đa dạng, thiết thực. Việc thực hiện chế độ thông tin, báo cáo về công tác PCTN của một số đơn vị trực thuộc Bộ chưa kịp thời nên khó khăn cho công tác tổng hợp, đánh giá tình hình chung của Bộ.
Nguyên nhân của nhũng tồn tại, hạn chế trên được xác định là do một số đơn vị trực thuộc Bộ chưa nhận thức thức đầy đủ về trách nhiệm đấu tranh PCTN, TC. Công tác tham mưu giúp Bộ trong quá trình xây dựng cơ chế, chính sách về KH&CN trong một số trường hợp còn chưa đáp ứng được các yêu cầu nhiệm vụ, do đó làm hạn chế, ngăn ngừa tiêu cực có thể phát sinh trong quản lý về KH&CN.
Mặt khác, hệ thống pháp luật chưa thống nhất giữa các quy định về lĩnh vực KH&CN với các quy định về quản lý, sử dụng tài sản công; thiếu một số quy định quan trọng (trường hợp khẩn cấp, đặc biệt); một số quy định pháp luật còn chưa phù hợp với thực tiễn. Cơ chế quản lý nói chung cũng như cơ chế tài chính nói riêng cho KH&CN chưa hoàn thiện; cơ chế tiền lương nói chung chưa bảo đảm cho đời sống công chức, viên chức và người lao động...
Từng bước kiềm chế, ngăn chặn và đẩy lùi tham nhũng
Công tác PCTN, TC tiếp tục có sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của BCSĐ Bộ, Đảng ủy Bộ và Lãnh đạo Bộ đối với Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Bộ. Tuy vậy, tình trạng “tham nhũng vặt” có thể xảy ra, do vậy, Bộ KH&CN tiếp tục chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ thực hiện các giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn, phát hiện và xử lý.
Trong thời gian tới, khi doanh nghiệp và phát triển KH&CN trở thành trung tâm của đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, một số lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ ngày càng được xã hội quan tâm, có khả năng phát sinh tham nhũng (hoạt động cấp văn bằng bảo hộ quyền sở hữu hữu công nghiệp, xây dựng định mức tiêu chuẩn, bảo đảm chất lượng sản phẩm hàng hóa, cấp giấy phép trong lĩnh vực an toàn bức xạ hạt nhân).
Do đó, Bộ KH&CN luôn xác định PCTN, TC là nhiệm vụ trọng tâm trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Bộ, tuy nhiên, cần có trọng tâm, trọng điểm, trước hết tập trung những lĩnh vực nhạy cảm dễ phát sinh tham nhũng nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động PCTN, TC của Bộ./.