Năm 2022, Thanh tra tỉnh Yên Bái tiếp tục xác định nhiệm vụ cải cách hành chính và nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên, liên tục của ngành Thanh tra, trong đó đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan Thanh tra và những người trực tiếp tiếp xúc với người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc.

Đ/c Nguyễn Kiều Phương, Chánh Thanh tra tỉnh quán triệt một số nội dung liên quan đến công tác xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra và yêu cầu công chức thực hiện nghiêm các nội quy, quy chế làm việc, quy chế tiếp công dân tại cơ quan. Ảnh: CTV TT Yên Bái

Thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh, phấn đấu cải thiện điểm chỉ số thành phần “Chi phí thời gian” và “Chi phí không chính thức”; triển khai thực hiện tốt Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và bảo đảm trật tự an toàn xã hội trong bối cảnh đại dịch COVID-19; Nghị quyết số 105/NQ-CP ngày 09/9/2021 của Chính phủ về hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong bối cảnh dịch COVID-19; Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 17/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh hoạt động thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp; Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 04/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19 và các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh. Thanh tra tỉnh đã thực hiện xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra, kiểm tra của các sở, ngành, địa phương ngay từ khi xây dựng dự thảo kế hoạch thanh tra hằng năm, đồng thời thường xuyên rà soát kế hoạch thanh tra, kiểm tra, hạn chế, giảm tối đa các hoạt động thanh tra, kiểm tra trong thời kỳ dịch bệnh, không thanh tra ngoài kế hoạch, chuyển từ phương pháp tiền kiểm sang hậu kiểm. Trong 2 năm 2021-2022, trên cơ sở Dự thảo kế hoạch thanh tra, kiểm tra năm của các cơ quan, đơn vị, địa phương, Thanh tra tỉnh đã rà soát, phát hiện 127 đối tượng là doanh nghiệp có sự chồng chéo, trùng lặp trong dự thảo Kế hoạch thanh tra, kiểm tra của các sở, ngành, địa phương. Hằng năm tiếp tục chỉ đạo ngành Thanh tra tổ chức thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 17/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ, không thanh tra, kiểm tra quá 01 lần/năm đối với doanh nghiệp.

Bên cạnh những kết quả đạt được, còn có nội dung liên quan đến ngành Thanh tra trong chỉ số về “Chi phí thời gian” và “Chi phí không chính thức” của bộ Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) tỉnh Yên Bái có số điểm và thứ hạng chưa được đánh giá cao từ cộng đồng doanh nghiệp. Cụ thể, theo Báo cáo số 381/BC-SKHĐT ngày 25/5/2022 của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh về kết quả cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và đánh giá năng lực cạnh tranh cấp sở, ban, ngành, địa phương (DDCI) tỉnh Yên Bái năm 2021:

- Đối với chỉ số về Chi phí thời gian: Tỷ lệ doanh nghiệp cho biết nội dung làm việc của các đoàn thanh, kiểm tra bị trùng lặp năm 2020 là 11% xếp hạng 50/63, đến năm 2021 là 16% xếp hạng 55/63 (giảm 5 bậc so với năm 2020); tỷ lệ doanh nghiệp cho biết bị thanh, kiểm tra trên 3 lần một năm năm 2020 là 3% xếp hạng 34/63, đến năm 2021 là 22%, xếp hạng 61/63 (giảm 27 bậc so với năm 2020);...

Đối với nội dung này, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về thanh tra chuyên ngành (nhất là thanh tra về lĩnh vực thuế; bảo hiểm xã hội; tài nguyên, bảo vệ môi trường… phải thực hiện nhiều cuộc kiểm tra đối với doanh nghiệp trong năm) và trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng của các cơ quan, đơn vị địa phương phải tổ chức nhiều đoàn thanh tra đột xuất, thanh tra theo đơn tố cáo, khiếu nại và theo dấu hiệu vi phạm pháp luật. Mặt khác một số cuộc thanh tra, kiểm tra theo quy định của Pháp luật chuyên ngành như tại Luật Phòng cháy và Chữa cháy, Nghị định số 136/2020/NĐ-CP ngày 24/11/2020 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng cháy và Chữa cháy và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy và Chữa cháy thì một số cơ sở sẽ được cơ quan phòng cháy chữa cháy thực hiện kiểm tra định kỳ 06 tháng 01 lần trong năm. Như vậy, khi thực hiện chủ trương thanh tra, kiểm tra không quá 01 lần/năm đối với doanh nghiệp, thì có doanh nghiệp hiểu chưa đúng, chưa đầy đủ nội dung này, còn có biểu hiện gây khó khăn, cản trở trong hoạt động thanh tra, kiểm tra nhất là các hoạt động kiểm tra thường xuyên, đột xuất đối với một số lĩnh vực như: phòng cháy, chữa cháy; môi trường; lĩnh vực kinh doanh có điều kiện, nhạy cảm, phức tạp, dễ xảy ra các vi phạm, nguy cơ mất an ninh, trật tự an toàn xã hội...

- Đối với chỉ số về Chi phí không chính thức mà doanh nghiệp phải chi trả còn cao, dẫn đến xếp hạng chỉ số thấp, cụ thể: Năm 2020, tỉnh Yên Bái đứng thứ 7/63 tỉnh, năm 2021 đứng thứ 36/63 tỉnh, tụt 29 bậc; tỷ lệ DN chi trả Chi phí không chính thức cho cán bộ thanh, kiểm tra (đứng thứ 54/63 tỉnh); tỷ lệ DN trả Chi phí không chính thức khi thực hiện thủ tục đề nghị cấp giấy phép kinh doanh có điều kiện (đứng thứ 50/63 tỉnh); tỷ lệ DN trả Chi phí không chính thức cho cán bộ thanh, kiểm tra môi trường (đứng thứ 50/63 tỉnh); DN phải chi hơn 10% doanh thu cho các loại chi phí không chính thức (đứng thứ 43/63 tỉnh)…

Có thể thấy rằng, một số chỉ tiêu thành phần của chỉ số về Chi phí thời gian và chỉ số về Chi phí không chính thức có số điểm và thứ hạng thấp, chưa nhận được đánh giá cao từ cộng đồng doanh nghiệp, dẫn đến thứ hạng PCI của tỉnh bị tụt giảm, nguyên nhân chủ yếu là do công tác quản lý, điều hành cũng như trách nhiệm phục vụ người dân, doanh nghiệp của đội ngũ cán bộ, công chức trong các cơ quan quản lý Nhà nước có lúc, có nơi, có việc còn hạn chế. Các cơ quan, đơn vị cũng chưa thực sự quan tâm trong việc theo dõi, đánh giá, nâng cao các chỉ số thời gian và chỉ số chi phí không chính thức, xác định nguyên nhân và mạnh dạn đề xuất giải pháp cải thiện nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh còn chưa coi trọng công tác đánh giá các chỉ tiêu về năng lực cạnh tranh cấp tỉnh nói chung và về nội dung và các chỉ số thành phần về thời gian và chi phí không chính thức nói riêng, dẫn tới kết quả đánh giá còn chưa chính xác, chưa sát với thực tế.

Để khắc phục một số tồn tại, hạn chế nêu trên, góp phần nâng điểm chỉ số thành phần về “Chi phí thời gian” và “Chi phí không chính thức” của tỉnh Yên Bái trong thời gian tới, Thanh tra tỉnh đã đề xuất một số giải pháp và kiến nghị lãnh đạo các sở, ban, ngành, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh quan tâm, thực hiện một số nội dung sau:

Một là, chỉ đạo cơ quan Thanh tra cấp sở, cơ quan Kiểm tra - Thanh tra cấp huyện xây dựng kế hoạch thanh tra hằng năm theo đúng quy định tại Thông tư số 01/2014/TT-TTCP ngày 23/4/2014 của Thanh tra Chính phủ quy định việc xây dựng, phê duyệt định hướng chương trình thanh tra, kế hoạch thanh tra và hướng dẫn của Thanh tra tỉnh. Khi ban hành quyết định thanh tra, kiểm tra phải căn cứ vào Kế hoạch thanh tra, kiểm tra hằng năm đã thống nhất với Thanh tra tỉnh và được cấp có thẩm quyền phê duyệt, trừ các cuộc thanh tra, kiểm tra đột xuất khi phát hiện cơ quan, tổ chức, cá nhân có dấu hiệu vi phạm pháp luật hoặc theo yêu cầu của việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng do Thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền giao.

Hai là, Chánh Thanh tra sở, ban, ngành; Thủ trưởng Cơ quan Kiểm tra - Thanh tra, Chánh Thanh tra các huyện, thị xã, thành phố tăng cường theo dõi, đôn đốc, kiểm tra cấp dưới trong việc xây dựng thực hiện kế hoạch thanh tra; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động công vụ và kỷ luật, kỷ cương hành chính cho đội ngũ cán bộ, công chức; định kỳ sơ kết, tổng kết, đánh giá hoạt động thanh tra.

Công chức thực hiện tiếp công dân tại Thanh tra tỉnh. Ảnh: CTV TT Yên Bái

Ba là, định kỳ báo cáo việc thực hiện, điều chỉnh kế hoạch thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch, việc thanh tra, kiểm tra đột xuất về Thanh tra tỉnh để theo dõi, tổng hợp, xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra.

Bốn là, tăng cường kiểm tra, giám sát cán bộ, công chức trong quá trình thực thi công vụ để kịp thời phát hiện, xử lý, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà doanh nghiệp của một bộ phận cán bộ, công chức. Cho đến nay, Thanh tra tỉnh không nhận được đơn tố cáo, phản ánh liên quan đến tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho doanh nghiệp.

Năm là, tiếp tục thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng (như Chỉ thị số 11-CT/TU ngày 01/4/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh tra; Chỉ thị số 10/CT-TTG ngày 22/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường xử lý, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc..) đến cán bộ, công chức, người dân và doanh nghiệp, nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật; giúp doanh nghiệp nắm được các quy định của các văn bản pháp luật, quyền và nghĩa vụ của cơ quan nhà nước, của doanh nghiệp để ngoài việc kiến nghị, đề xuất cơ quan có thẩm quyền bảo vệ, doanh nghiệp còn tự bảo vệ mình trước các hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu.

Ngoài ra, Thanh tra tỉnh cũng đề nghị các doanh nghiệp thường xuyên nghiên cứu các quy định, các văn bản hướng dẫn mới để thống nhất nhận thức, kiên quyết không “lót tay” cho cán bộ, công chức, không chấp nhận chi những khoản chi phí “bôi trơn” để được hưởng những lợi ích, những “ưu tiên” ngoài quy định của pháp luật. Trong năm, khi có đoàn đến thực hiện thanh, kiểm tra tại doanh nghiệp (không phải đoàn thanh, kiểm tra đột xuất) mà trước đấy doanh nghiệp đã có đoàn đến thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch của năm đã được duyệt thì doanh nghiệp báo cáo, đề nghị cơ quan, đơn vị thực hiện thanh, kiểm tra báo cáo thủ trưởng cơ quan có thẩm quyền để xử lý chồng chéo theo quy định./.