Cụ thể, trong nửa đầu năm 2023, Thanh tra Bộ Xây dựng đã ban hành 17 kết luận thanh tra. Kết luận thanh tra đã nêu ra một số vi phạm, thiếu sót và yêu cầu chấn chỉnh khắc phục, kiếm điểm trách nhiệm và xử lý đối với tập thể, cá nhân có liên quan. Kiến nghị, yêu cầu xử lý về kinh tế với tống số tiền trên 5,18 tỷ đồng; xử lý hành chính đối với 53 tập thể và 12 cá nhân.

Các kết luận của Thanh tra Bộ Xây dựng đã yêu cầu đối với các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện rà soát văn bản quản lý, điều chỉnh bổ sung nội dung để đảm bảo công tác công bố, công khai đồ án quy hoạch xây dựng đã phê duyệt, tổng mặt bằng, phương án kỹ thuật được chấp thuận để tổ chức, cá nhân có trách nhiệm biết, quản lý, giám sát quá trình thực hiện; rà soát toàn bộ các đồ án đã đến kỳ rà soát theo quy định để xem xét, đánh giá quá trình thực hiện, kịp thời điều chỉnh phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn.

Cùng với đó, các kết luận thanh tra từ Bộ Xây dựng cũng chấn chỉnh công tác lập, thẩm định, trình phê duyệt các đồ án Quy hoạch xây dựng, chấp thuận tổng mặt bằng, phương án kiến trúc, nhất là đối với việc điều chỉnh chấp thuận tổng mặt bằng, phương án kiến trúc; chấn chỉnh công tác cấp giấy phép xây dựng, thực hiện đầy đủ việc kiểm tra xây dựng theo giấy phép xây dựng quy định tại Điều 104 Luật Xây dựng 2014; kiểm tra, rà soát, xử lý dứt điểm các vi phạm của chủ đầu tư xây dụng dự án, công trình trên địa bàn; kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của các tập thể, cá nhân có vi phạm.

Đối với các chủ đầu tư/nhà đầu tư, qua kết luận thanh tra, đã thực hiện nghĩa vụ dành quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội tại các khu nhà ở thương mại, khu đô thị, xác định rõ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội (NOXH) trong đồ án quy hoạch đô thị, cụ thể tại các các đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng phải bổ sung đối với diện tích đất dành cho phát triển NOXH.

Đồng thời, thực hiện việc đăng tải đầy đủ các thông tin về bất động sản đưa vào kinh doanh; khắc phục các vi phạm về quy hoạch chi tiết xây dựng và xin cấp giấy phép xây dựng theo quy định; lập hồ sơ quyết toán số liệu kinh phí bảo trì và chuyển kinh phí bảo trì theo quy định. Cụ thể, buộc 10/12 chủ đầu tư phải mở và gửi vào tài khoản kinh phí bảo trì số tiền 254,1 tỷ đồng (trung bình 25,4 tỷ đồng/chủ đầu tư); buộc 06 chủ đầu tư quyết toán và bàn giao kinh phí bảo trì cho 06 Ban quản trị số tiền 513,8 tỷ đồng, trung bình đã chuyến 85,6 tỷ đồng/ban quản trị (bao gồm cả % phần diện tích chủ đầu tư giữ lại); thực hiện phê duyệt lại dự toán, giảm trừ thanh, quyết toán theo kết luận thanh tra số tiền 1,11 tỷ đồng.

Nhiều kết luận thanh tra nhận được sự đồng thuận cao của dư luận xã hội. Ảnh: PV

Trong 6 tháng đầu năm 2023, Bộ Xây dựng đã triển khai 08 đoàn thanh tra theo kế hoạch và kiểm tra đột xuất. Trong đó, 06 đoàn thanh tra theo kế hoạch thanh tra công tác quản lý nhà nước ngành xây dựng tại 02 tỉnh Bắc Giang, Bình Phước; thanh tra chuyên đề về hoạt động kinh doanh bất động sản, thực hiện xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội tại 03 tỉnh: Thái Nguyên, Thái Bình, Vĩnh Long; thanh tra hoạt động đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý dự án 4 - Cục Đường bộ Việt Nam và 02 đoàn kiểm tra đột xuất tại 02 đơn vị thuộc Bộ.

Cùng với đó, Bộ Xây dựng đã tiếp tục chỉ đạo thực hiện nghiêm các quy định tại Thông tư số 06/2021/TT-TTCP quy định về tổ chức, hoạt động của Đoàn thanh tra và trình tự, thủ tục tiến hành một cuộc thanh tra; các quy định nội bộ của Thanh tra Bộ. Thực hiện giám sát đầy đủ đối với các Đoàn thanh tra, theo phản ánh của các đơn vị, quá trình làm việc, Đoàn thanh tra làm việc công khai, minh bạch, đúng theo quy định pháp luật và không có bất kỳ phát ngôn và hành vi nào trái pháp luật, không làm ảnh hưởng tới hoạt động bình thường của cơ quan, đơn vị được thanh tra. Trưởng đoàn và các thành viên Đoàn thanh tra tuân thủ chuẩn mực đạo đức, quy tắc ứng xử của cán bộ thanh tra trong quá trình làm việc, không có các hành vi sách nhiễu, gây khó khăn, phiền hà cho cơ quan, đơn vị được thanh tra nhằm mục đích vụ lợi, làm sai lệch kết quả thanh tra.

Qua công tác thanh tra, theo kiến nghị của Thanh tra Bộ, Bộ trưởng cũng đã giao các cục, vụ chức năng nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung 120 nội dung liên quan đến 05 lĩnh vực, gồm: Lĩnh vực quy hoạch - kiến trúc 09 nội dung; lĩnh vực hoạt động xây dựng 03 nội dung; lĩnh vực kinh tế xây dựng 03 nội dung; lĩnh vực quản lý nhà 09 nội dung; định mức chưa có, kiến nghị xây dựng mới 96 định mức.

Công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra tiếp tục được Bộ Xây dựng thực hiện theo quy định tại Nghị định số 33/2015/NĐ-CP của Chính phủ, Thanh tra Bộ thường xuyên đôn đốc chủ đầu tư và các tổ chức cá nhân liên quan trong việc thực hiện nghiêm túc kết luận thanh tra, một số trường hợp Thanh tra Bộ đã đề nghị cơ quan chủ quản, chỉ đạo chủ đầu tư thực hiện kết luận thanh tra. Nhiều đồ án quy hoạch đã được lập, thẩm định và phê duyệt lại; một số địa phương cũng đã điều chỉnh các quy định, ban hành các văn bản chấn chỉnh việc thực hiện để phù hợp với pháp luật và tình hình thực tế, thực hiện việc cung cấp thông tin về quy hoạch; các chủ đầu tư cũng đã chấn chỉnh việc đăng tải thông tin về bất động sản đưa vào kinh doanh, khắc phục các vi phạm về quy hoạch chi tiết xây dựng và xin cấp giấy phép xây dựng theo quy định, lập hồ sơ quyết toán số liệu kinh phí bảo trì và chuyển kinh phí bảo trì theo quy định, thực hiện phê duyệt lại dự toán, giảm trừ thanh, quyết toán theo kết luận thanh tra; các tổ chức, cá nhân đã tổ chức kiểm điểm trách nhiệm theo kết luận của Thanh tra Bộ). Trong 6 tháng, Thanh tra Bộ đã ban hành 06 văn bản đôn đốc thực hiện kết luận thanh tra. Kết quả: các đơn vị đã thực hiện khắc phục về kinh tế số tiền 21,87 tỷ đồng; xử lý về hành chính đối với 25 tổ chức và 26 cá nhân.

Có thế thấy, trong nửa đầu năm 2023, việc triển khai thực Kế hoạch thanh tra của Bộ được triển khai đúng tiến độ, đồng thời thực hiện có hiệu quả các cuộc thanh tra đột xuất theo yêu cầu; kết luận thanh tra được các đối tượng nghiêm túc chấp hành, đặc biệt là việc khắc phục các vi phạm, tồn tại, xem xét và kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân đế xảy ra vi phạm của các đơn vị được thanh tra, nhiều kết luận thanh tra nhận được sự đồng thuận cao của dư luận xã hội như: Thanh tra công tác quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung nhà chung cư; công tác quy hoạch. Cùng với đó, công tác giám sát các đoàn thanh tra được đẩy mạnh thực hiện, việc tổng hợp pháp luật qua công tác thanh tra được duy trì thường xuyên theo định kỳ đảm bảo cập nhật và đề xuất bổ sung chính sách pháp luật được kịp thời.

Trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục quán triệt, chỉ đạo công tác thanh tra thực hiện nghiêm các Công điện số 280/CĐ-TTg, Công điện số 470/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh, tăng cường trách nhiệm trong xử lý công việc của các bộ, cơ quan, địa phương và việc tiếp tục thực hiện quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp. Thực hiện nội quy, quy chế của Bộ Xây dựng, ngành Thanh tra và cơ quan Thanh tra Bộ, các quy định về văn hóa công sở, quy tắc ứng xử tại cơ quan cũng như tham gia Đoàn thanh tra; thực hiện nhiệm vụ được giao đảm bảo tiến độ. Triển khai các Đoàn thanh tra theo Kế hoạch thanh tra 2023 và các Đoàn thanh tra đột xuất theo yêu cầu đúng tiến độ; chú trọng, tăng cường thực hiện tổng hợp bất cập của pháp luật qua thanh tra; thành lập các đoàn kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện đối với các kết luận thanh tra đã có hiệu lực thi hành đến nay chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa triệt để.