Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh vừa có thông báo Kết luận Thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng đất được thu hồi tại Dự án Tạo quỹ đất đô thị cho Thành phố, dọc đường Nguyễn Hữu Thọ (huyện Nhà Bè). Qua đó đã chỉ ra nhiều sai sót, cụ thể:

Chậm tiến độ trong việc thực hiện Dự án

Theo Kết luận Thanh tra, Dự án Tạo quỹ đất đô thị cho Thành phố là dự án tạo quỹ đất sạch đầu tiên với mục đích đấu giá quyền sử dụng đất, giao quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư có năng lực thực hiện nhanh các dự án đầu tư của thành phố theo quy hoạch đã được phê duyệt.

Dự án này kỳ vọng tạo động lực thúc đẩy đô thị hóa, hình thành khu nhà ở, khu thương mại dịch vụ, công trình công ích, công trình công cộng hiện đại góp phần vào tăng trưởng kinh tế của huyện Nhà Bè nói riêng và Thành phố Hồ Chí Minh nói chung.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã xuất hiện vướng mắc, thiếu sót, vi phạm liên quan đến việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân và trong việc quản lý, sử dụng đất dự án.

Theo đó, dự án đã thực hiện chậm tiến độ so với được phê duyệt (tiến độ đầu tư là giai đoạn 1999 - 2000), đến nay chưa hoàn thành việc bồi thường, hỗ trợ, thu hồi đất.

Còn 38 trường hợp không đồng ý nhận tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Trong đó, có 22/38 trường hợp chưa đồng ý bàn giao mặt bằng nhưng UBND huyện Nhà Bè chưa thực hiện cưỡng chế thu hồi đất theo quy định. Các đơn vị thực hiện cũng chưa thực hiện đầy đủ khối lượng các hạng mục đầu tư được UBND Thành phố Hồ Chí Minh phê duyệt. Kết luận thanh tra cũng chĩ rõ, các sai sót nói trên đã ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý, sử dụng đất, tiến độ đầu tư xây dựng tại các dự án được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận đầu tư.

Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh chỉ ra việc thực hiện chính sách hỗ trợ bổ sung mua căn hộ chung cư đã kéo dài chưa thực hiện được do chủ đầu tư được giao đầu tư xây dựng chung cư là Công ty Đông Mê Kông chậm hoàn thành việc đầu tư xây dựng làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân bị thu hồi đất (nay đã hơn 20 năm), cần sớm có giải pháp căn cơ, khả thi để giải quyết dứt điểm. Trách nhiệm thuộc về Sở Giao thông vận tải, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông và các tổ chức, cá nhân liên quan khác.

Khu đất thuộc Dự án (Ảnh: BCL)

Nhiều sai phạm trong quản lý sử dụng đất

Theo kết luận của Thanh tra TP.HCM, hầu như toàn bộ các khu đất được thu hồi tại dự án Tạo quỹ đất đô thị cho TP.HCM đều được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên, đến nay vẫn còn một số khu đất chưa hoàn tất giải phóng mặt bằng, thu hồi đất, chưa hoàn thành việc chỉnh lý hoặc thu hồi các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các hộ dân bị giải toả. 

Việc quản lý đất của UBND huyện Nhà Bè và các chủ đầu tư còn lỏng lẻo, dẫn đến tình trạng người dân, đơn vị khác chưa bàn giao đất thu hồi hoặc lấn chiếm đất để sử dụng vào mục đích cá nhân, kinh doanh thu lợi. Như việc sử dụng đất để kết nối vào gara xe Anh Đức tại phân khu 17-19 do Công ty Cổ phần Đầu tư Phước Kiển làm chủ đầu tư. 

Các phần đất có quy hoạch 1/2000 là đường dự kiến, nằm giữa các phân khu của khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ, đến nay không rõ đơn vị chịu trách nhiệm quản lý, đầu tư xây dựng, dẫn đến việc đầu tư không đồng bộ, “da beo” ảnh hưởng đến kiến trúc cảnh quan toàn tuyến đường, không đúng theo quy hoạch 1/2000 đã được phê duyệt.

Tại khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ, cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan và các chủ đầu tư dự án, gồm: Công ty Cổ phần Phú Hoàng Anh, Công ty Cổ phần An Tây, Công ty Cổ phần Kinh doanh bất động sản Phát triển nhà Thành phố - HD REAL… có nhiều thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm trong quá trình quản lý, sử dụng đất. 

Cụ thể, các doanh nghiệp nêu trên đã chia nhỏ phân khu chức năng không đúng theo quy hoạch 1/2000 đã được phê duyệt, cấp phép xây dựng không đúng quy hoạch đã duyệt; không cắm ranh mốc đất thuộc dự án ngoài thực địa để quản lý; đầu tư xây dựng chậm tiến độ, xây dựng không đúng với quy hoạch được duyệt; xây dựng lấn chiếm rạch, vi phạm hành lang bảo vệ thủy giới, an toàn điện; xây dựng không có giấy phép, sử dụng đất sai mục đích; dự án sử dụng trạm xử lý nước thải xây dựng không phép, sai quy hoạch nhưng có giấy phép xả thải của Sở Tài nguyên – Môi trường.

Tại khu đất phía bên phải đường Nguyễn Hữu Thọ cũng xảy ra một số thiếu sót, vi phạm tương tự như: đầu tư xây dựng chậm tiến độ, xây dựng không đúng quy hoạch, không phép, sai phép…  

Kết luận của Thanh tra TP.HCM còn chỉ rõ, Văn phòng Đăng ký đất đai Thành phố cập nhật biến động chuyển quyền sử dụng đất 2,55ha thuộc một phần dự án Khu dân cư Phước Nguyên Hưng, từ Công ty Tài Nguyên sang Công ty Hoàng Nguyên vào năm 2008, trước khi UBND TP.HCM có quyết định cho phép chuyển nhượng một phần dự án, là chưa đúng quy định tại khoản 8, điều 2, Nghị định số 17/2006/NĐ-CP của Chính phủ.

Ngoài ra, quá trình thanh tra, các chủ đầu tư có dự án kinh doanh bất động sản tại Khu đất thuộc Quỹ đất dự trữ cho Thành phố chưa cung cấp tài liệu thể hiện việc kê khai, nộp thuế liên quan tới hoạt động góp vốn bằng quyền sử dụng đất, nên cần chuyển giao cho cơ quan thuế kiểm tra, xử lý vi phạm (nếu có) theo đúng quy định.

Trước những vi phạm, thiếu sót nêu trên, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã chỉ đạo giao ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông chủ trì phối hợp UBND huyện Nhà Bè và cơ quan có liên quan lập kế hoạch, khẩn trương thực hiện khắc phục vi phạm, thiếu sót liên quan đến dự án trên, để đẩy nhanh tiến độ hoàn thành và thực hiện thanh, quyết toán đúng quy định, không để kéo dài.

UBND huyện Nhà Bè nghiên cứu, đề xuất trình UBND Thành phố Hồ Chí Minh có giải pháp căn cơ, khả thi để giải quyết quyền lợi cho người dân có đất nông nghiệp bị thu hồi tại Dự án Tạo quỹ đất đô thị cho Thành phố Hồ Chí Minh mà không được mua căn hộ do chậm trễ.

Rà soát việc ban hành quyết định bố trí 42 nền tái định cư cho các hộ dân phân khu 6 để xử lý theo quy định; phối hợp Cục thuế Thành phố kiểm tra, xử lý, không để thất thu ngân sách.

Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát, truy lục, phục hồi và lưu trữ hồ sơ đấu giá khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ; thực hiện rà soát, đối chiếu về thời điểm thu tiền, thời hạn thu tiền, số tiền đã thu từ bán đấu giá khu đất bên trái của Liên danh 3 đơn vị trúng đấu giá được chuyển giao quyền, nghĩa vụ để báo cáo, đề xuất, trình UBND Thành phố Hồ Chí Minh xem xét, chỉ đạo, xử lý theo quy định./.