Cùng với hệ thống Thanh tra Nhà nước được thiết lập trên các tỉnh thành phía Nam, Ủy ban Thanh tra tỉnh Đắk Lắk đã được thành lập vào tháng 10/1976 với 5 cán bộ từ khu V và miền Bắc vào, đánh dấu sự ra đời của ngành Thanh tra Đắk Lắk. Sau khi được thành lập, Ủy ban Thanh tra tỉnh Đắk Lắk tập trung thực hiện nhiệm vụ chống tiêu cực, chống quan liêu, cửa quyền nhằm phát hiện và xử lý các tiêu cực trong quản lý kinh tế và xã hội.

Hoạt động của ngành Thanh tra Đắk Lắk trong những năm qua luôn bám sát, phục vụ thiết thực những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của Ngành, địa phương. Mỗi năm, ngành Thanh tra tỉnh thực hiện hàng trăm cuộc thanh tra, tập trung vào các lĩnh vực kinh tế - xã hội nhạy cảm, dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, vi phạm chính sách, pháp luật như: Quản lý, sử dụng đất đai; đầu tư, xây dựng cơ bản; tài chính - ngân sách, thực hiện các chính sách bảo đảm an sinh xã hội. 

Trong 5 năm qua, ngành Thanh tra Đắk Lắk không ngừng nỗ lực phấn đấu vươn lên, đã đạt nhiều kết quả khá tích cực, toàn diện trên các mặt công tác, với một số kết quả cụ thể như sau:

Bám sát vào định hướng, chương trình, kế hoạch thanh tra đã được phê duyệt, ngành Thanh tra Đắk Lắk đã triển khai gần 850 cuộc thanh tra hành chính và hơn 1.800 cuộc thanh, kiểm tra chuyên ngành; phát hiện vi phạm về kinh tế 180,3 tỷ đồng, 22,2 ha đất; đã kiến nghị thu hồi trên 106 tỷ đồng, 3,7 ha đất; xử lý khác hơn 74,2 tỷ đồng, 18,5 ha đất; kiến nghị xử lý hành chính gần 200 tập thể, gần 600 cá nhân, chuyển cơ quan điều tra 07 vụ việc có dấu hiệu tội phạm; ban hành gần 1.900 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền trên 25 tỷ đồng.

Qua đó, ngành Thanh tra tỉnh Đắk Lắk cũng đề xuất nhiều kiến nghị, góp phần hoàn thiện chính sách, pháp luật, cơ chế quản lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên các lĩnh vực được thanh tra. Đồng thời, chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, hạn chế, tăng cường trách nhiệm của Thủ trưởng các cấp trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng.

Thanh tra tỉnh Đắk Lắk họp giao ban công tác định kỳ. Ảnh: Báo Đắk Lắk

Trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, ngành Thanh tra Đắk Lắk chủ động tham mưu và triển khai thực hiện các nhiệm vụ công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại tố cáo; tăng cường thanh tra, kiểm tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo. Đáng chú ý, trong 5 năm, các cơ quan có chức năng đã tiếp gần 20 nghìn lượt công dân (có hơn 1.000 lượt/67 đoàn đông người); tiếp nhận, xử lý hơn 25 nghìn đơn khiếu nại, tố cáo.

Bên cạnh đó, ngành Thanh tra Đắk Lắk thường xuyên chú trọng tham mưu và thực hiện công tác kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc đông người, phức tạp, kéo dài, cùng với sự tham gia của nhiều cơ quan trong hệ thống chính trị.

Do đó, tình hình khiếu nại, tố cáo đã có những chuyển biến tích cực. Số vụ việc khiếu nại, tố cáo giảm. Nhiều vụ việc được tập trung giải quyết tại địa phương, tránh tình trạng công dân khiếu kiện vượt cấp lên Trung ương, góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phát triển kinh tế của đất nước.

Về công tác phòng, chống tham nhũng, ngành Thanh tra Đắk Lắk đã quan tâm hoạt động quản lý nhà nước, hướng dẫn, đôn đốc các ngành, các cấp thực hiện các giải pháp phòng ngừa tham nhũng. Cụ thể, trong 5 năm, 14 thanh tra các sở, huyện đã tiến hành kiểm tra tại 100 cơ quan, tổ chức, đơn vị về công khai, minh bạch; ban hành mới 237 văn bản, hủy bỏ hoặc sửa đổi, bổ sung 32 văn bản về chế độ, định mức, tiêu chuẩn.

Các đơn vị chức năng đã tiến hành kiểm tra tại 100 đơn vị về việc thực hiện các chế độ, định mức, tiêu chuẩn, phát hiện, kiến nghị 04 đơn vị chấn chỉnh, khắc phục một số sai sót, xử lý bằng biện pháp hành chính đối với 02 người có vi phạm; kiểm tra việc thực hiện quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức tại 71 cơ quan, tổ chức, đơn vị; chuyển đổi vị trí công tác đối với gần 1.600 cán bộ, công chức, viên chức.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng tỉnh Đắk Lắk và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị tại địa phương, công tác phòng, chống tham nhũng có sự chuyển biến rõ nét.

Các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, xử lý tham nhũng, thu hồi tài sản được triển khai quyết liệt, đồng bộ, nghiêm minh, ngày càng phát huy hiệu quả, góp phần làm cho tình trạng tham nhũng được kiềm chế, từng bước được ngăn chặn và có chiều hướng thuyên giảm.

Qua công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (giai đoạn 2020-2024), các cơ quan chức năng đã phát hiện, đấu tranh và khởi tố một số vụ án liên quan đến hành vi tham nhũng.

Cụ thể như: Vụ án Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Sở Y tế tỉnh Đắk Lắk; Vụ án: Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiệm trọng xảy ra năm 2021 tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Đắk Lắk; Vụ án: Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, xảy ra tại Trường Cao đẳng sư phạm Đắk Lắk; Vụ án: Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng, xảy ra tại Dự án công trình xử nước thải Cụm Công nghiệp Tân An 1 và 2, phường Tân An, thành phố Buôn Ma Thuột...

Có thể khẳng định, ngành Thanh tra tỉnh Đắk Lắk đã có những đóng góp thiết thực đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương trên các phương diện:

Thanh tra tỉnh phát huy vai trò giám sát, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, góp phần tăng cường tính minh bạch và công khai trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức; đồng thời, phát huy vai trò là lực lượng nòng cốt trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng một xã hội công bằng, văn minh.

Qua các hoạt động thanh tra, kiểm tra, Thanh tra tỉnh cũng góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; tiếp nhận và giải quyết các khiếu nại, tố cáo của công dân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Trong suốt quá trình xây dựng và phát triển, ngành Thanh tra Đắk Lắk luôn xứng đáng với lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Thanh tra là tai mắt của trên, là người bạn của dưới”. Các cán bộ thanh tra luôn ý thức được rằng tổ chức thanh tra phải trong sạch, vững mạnh. Do vậy, đội ngũ cán bộ công chức luôn phấn đấu giữ vững truyền thống đoàn kết, trau dồi đạo đức cách mạng, nâng cao trình độ và khả năng công tác để xứng đáng với lời dạy của Bác “Cán bộ thanh tra như cái gương cho người ta soi mặt, gương mờ thì không soi được”.

Chặng đường xây dựng và trưởng thành của Thanh tra tỉnh Đắk Lắk trong 48 năm qua rất đáng tự hào. Thanh tra tỉnh Đắk Lắk luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Thanh tra Chính phủ, Tỉnh ủy,  UBND tỉnh, sự phối hợp giúp đỡ của các ngành, các cấp, sự nỗ lực phấn đấu của các thế hệ cán bộ, công chức và người lao động thuộc Thanh tra tỉnh, đặc biệt là sự tin tưởng và ủng hộ của các tầng lớp Nhân dân.

Ghi nhận thành tích và những đóng góp quan trọng của Ngành, nhiều tập thể và cá nhân cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Đắk Lắk đã được Thủ tướng Chính phủ, Tổng Thanh tra Chính phủ và Chủ tịch UBND tỉnh tặng thưởng nhiều danh hiệu thi đua và phần thưởng cao quý.

Trong đó, ngành Thanh tra tỉnh đã ba lần được Thủ tướng Chính phủ tặng Cờ đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua (1999, 2004, 2022), Thanh tra Chính phủ tặng 12 Cờ đơn vị thi đua xuất sắc, UBND tỉnh tặng 5 Cờ đơn vị thi đua xuất sắc và nhiều Bằng khen cho tập thể và cá nhân xuất sắc.

Đặc biệt trong năm 2005, Ngành vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen; năm 2007, được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba.

Nhưng phần thưởng đặc biệt ý nghĩa mà ngành Thanh tra Đắk Lắk có được đó chính là sự tin tưởng của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh dành cho cán bộ, công chức của Ngành trong suốt những năm qua./.