Tách thửa bằng cách cho tặng con trai

Vừa qua, UBND tỉnh Bắc Giang ban hành Kết luận nội dung tố cáo số 2721/KL-UBND đối với UBND huyện Việt Yên sau khi Thanh tra tỉnh tiến hành xác minh theo quyết định thụ lý tố cáo ban hành ngày 22/3/2023 và gia hạn giải quyết tố cáo ngày 11/4/2023.

Theo đó, công dân tố cáo UBND huyện Việt Yên cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng (CNQSD) đất cho bà Hoàng Thị Độ tại thửa số 46, tờ bản đồ số 14, diện tích 1.006,7m2, tại thôn Tĩnh Lộc, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, số seri BI 057291, số vào sổ cấp Giấy CNQSD đất CH00737, cấp ngày 30/12/2011 không đúng quy định (không đúng nguồn gốc, không đủ điều kiện cấp, trong diện tích đã cấp có một phần đất giao thông nông thôn).

Giải trình của UBND huyện Việt Yên cho biết, năm 2011, bà Hoàng Thị Độ kê khai cấp giấy CNQSD đất đối với thửa đất nêu trên; UBND xã Nghĩa Trung hướng dẫn lập hồ sơ, tổ chức lấy ý kiến khu dân cư về nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất; niêm yết công khai danh sách đủ điều kiện cấp giấy CNQSD đất. Không nhận được ý kiến, phản ánh về các nội dung liên quan nên UBND xã đã hoàn thiện hồ sơ, chuyển đến UBND huyện để cấp giấy CNQSD đất.

Ngày 30/12/2011, UBND huyện Việt Yên đã cấp Giấy CNQSD đất mang tên bà Hoàng Thị Độ.

Đến ngày 30/3/2012, UBND huyện Việt Yên cấp 3 giấy CNQSD đất cho bà Độ, ông Vũ Văn Huy, ông Vũ Văn Cương theo đề nghị tách thửa đất nói trên thành 3 thửa để bà Độ tặng cho 2 con trai.

Khoan đường để xác minh vị trí vi phạm

Làm việc với Tổ xác minh tố cáo của Thanh tra tỉnh Bắc Giang, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Việt Yên xác nhận, việc cấp giấy CNQSD đất cho bà Độ căn cứ theo quy định tại khoản 4 Điều 50 Luật Đất đai năm 2003 và hộ gia đình bà Độ thuộc trường hợp không có các loại giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều 50 Luật Đất đai 2003 nên phải lấy ý kiến của Khu dân cư về nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất.

Do ranh giới, diện tích hiện trạng sử dụng đất của bà Độ có thay đổi so với Bản đồ địa chính năm 2008 nên Văn phòng Đăng ký đất đai huyện và UBND xã đã lập Biên bản xác định ranh giới, mốc giới thửa đất theo hiện trạng sử dụng đất để lập thủ tục cấp GCN.

Để củng cố cơ sở xác định trong diện tích đất cấp Giấy CNQSD đất cho bà Độ năm 2011 có hay không có một phần diện tích đất đường giao thông như công dân nêu, Tổ xác minh làm việc với UBND xã Nghĩa Trung, thôn Tĩnh Lộc và ghi nhận: Năm 2007, Nhân dân xóm Cầu, thôn Tĩnh Lộc làm đường bê tông từ đường bờ sông đến khu dân cư Đồng Guộc.

Thời điểm đó thửa đất hộ bà Độ sử dụng và đoạn đường được ngăn cách bởi bờ rào cây, móng tường nhà bà Độ, khi làm đường bê tông cách bờ rào, móng tường khoảng 30cm.

Năm 2019, Nhân dân tiếp tục đổ lớp bê tông dày khoảng 10 -  15cm lên trên nền đường bê tông đã đổ năm 2007. Thửa đất bà Độ tặng cho ông Huy vào năm 2012 có vị trí giáp với đường giao thông nông thôn.

Khoan 2 lỗ tại vị trí góc giữa đường nhựa và đường bê tông, bên trong tường bao của thửa đất, Tổ xác minh nhận thấy, trong diện tích khoảng 9,2m2 có 2 lớp bê tông (1 lớp đổ sỏi cuội năm 2007 và 1 lớp đổ đá xanh năm 2019).

Từ đó, Tổ xác minh cho rằng, có cơ sở để xác định việc xác nhận hiện trạng sử dụng đất của bà Độ là không đúng, đã xác nhận vào một phần đường bê tông được Nhân dân xây dựng từ năm 2007.

Xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên có vị trí giáp với thành phố Bắc Giang. Ảnh: bacgiang.gov.vn

Cần có giải pháp trả lại đường giao thông

Căn cứ kết quả xác minh của Thanh tra tỉnh và các tài liệu liên quan, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang đã kết luận, nội dung tố cáo UBND huyện Việt Yên cấp giấy CNQSD đất cho bà Hoàng Thị Độ không đúng quy định (không đúng nguồn gốc, không đủ điều kiện cấp, trong diện tích đã cấp có một phần đất giao thông nông thôn) là tố cáo đúng.

Đồng thời, yêu cầu Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực, thời điểm năm 2011 nghiêm túc rút kinh nghiệm; Chủ tịch UBND huyện tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan để xảy ra sai phạm (Phòng Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Việt Yên; Chủ tịch UBND xã và cán bộ địa chính xã Nghĩa Trung, thời điểm năm 2011).

Kết luận khẳng định, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang quyết định “không thu hồi Giấy CNQSD đất UBND huyện Việt Yên cấp Giấy CNQSD đất cho bà Hoàng Thị Độ tại thửa đất số 46, tờ bản đồ số 14, diện tích 1.006,7m2, tại thôn Tĩnh Lộc, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, số seri BI 057291, số vào sổ cấp Giấy CNQSD đất CH00737, cấp ngày 30/12/2011 do bà Hoàng Thị Độ đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất”.

Trao đổi với Tạp chí Thanh tra, Luật sư Phạm Thanh Dạ Quỳnh - Trưởng Văn phòng Luật sư Vạn Bảo cho hay, theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, “sổ đỏ” đã cấp không đúng diện tích đất, không đúng mục đích sử dụng đất, không đúng nguồn gốc sử dụng đất sẽ bị Nhà nước sẽ thu hồi.

Luật sư Phạm Thanh Dạ Quỳnh - Trưởng Văn phòng Luật sư Vạn Bảo. Ảnh: NT

Điểm d khoản 2 Điều 106 Luật Đất đai năm 2013 quy định: “...Giấy chứng nhận đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai, trừ trường hợp người được cấp giấy chứng nhận đó đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật về đất đai”.

Thông tin về vụ việc cho thấy, năm 2012, bà Độ đã tiến hành tách thửa để cho tặng 2 con trai là ông Huy, ông Cương và thửa đất ông Vũ Văn Huy nhận cho tặng đã được cấp “sổ đỏ”.

Do đó, việc có thu hồi “sổ đỏ” hay không, cần căn cứ vào quy định tại Điểm d, Khoản 2, Điều 106 Luật Đất đai năm 2013 sau khi xem xét việc chuyển quyền sử dụng đất từ mẹ là bà Độ sang con trai là ông Huy có đúng quy định của pháp luật hay không.

Để khắc phục hậu quả của việc đất đường giao thông nông thôn là đất công nhưng lại ghi nhận vào Giấy CNQSD đất của cá nhân và tránh những xung đột trong Nhân dân, hạn chế khiếu kiện phức tạp, chính quyền huyện Việt Yên cần có biện pháp đảm bảo phần đường đi do nhân dân làm từ năm 2007 đúng mục đích, đủ diện tích. Đánh giá hậu quả có thể gây ra như ảnh hưởng tầm nhìn, mất an toàn giao thông, mỹ quan; giá trị đất nhà nước đã mất (do đã cấp cho cá nhân) có tạo sơ hở, tiêu cực, tham nhũng trong quá trình cấp sai giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hay không? ai, cơ quan tổ chức nào chịu trách nhiệm về giá trị tài sản nhà nước đã thất thoát này?