Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã có hướng dẫn áp dụng Điều 214, 215, 216 về tội gian lận, trốn đóng bảo hiểm (ảnh minh họa, nguồn internet)
Bộ Luật Hình sự năm 2015 bổ sung 03 tội danh là tội gian lận BHXH, BHTN; tội gian lận BHYT; tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động. Việc bổ sung này đã tạo ra cơ sở pháp lý cho việc xử lý trách nhiệm hình sự các hành vi vi phạm, phần nào đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn và công tác đấu tranh phòng, chống các tội phạm trong lĩnh vực bảo hiểm. Tuy nhiên, Bộ luật Hình sự năm 2015 vẫn còn có nhiều quy định định tính, chung chung và có cách hiểu khác nhau, cần có sự hướng dẫn để bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật.
Thực hiện Kế hoạch triển khai thi hành Bộ luật Hình sự năm 2015 và Nghị quyết số 41 của Quốc hội trong Tòa án nhân dân, để kịp thời đáp ứng yêu cầu của công tác phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực bảo hiểm, khắc phục những bất cập, hạn chế trong thực tiễn xét xử, Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã ban hành Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP ngày 15/8/2019 hướng dẫn áp dụng Điều 214 về tội gian lận BHXH, BHTN, Điều 215 về tội gian lận BHYT và Điều 216 về tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động của Bộ luật Hình sự.
Nghị quyết đã giải thích rõ một số thuật ngữ được sử dụng trong hướng dẫn áp dụng các Điều 214, 215 và 216 của Bộ luật Hình sự, như: Lập hồ sơ giả; lập hồ sơ bệnh ấn khống; kê đơn thuốc khống; kê tăng số lượng hoặc thêm loại thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật; giả mạo hồ sơ, thẻ BHYT; thẻ đã bị thu hồi, thẻ bị sửa chữa; trốn đóng bảo hiểm; gian dối để không đóng, không đóng đầy đủ tiền BHXH, BHYT, BHTN; 06 tháng trở lên…
Đồng thời, Nghị quyết cũng quy định về một số tình tiết định khung hình phạt, gồm: Có tính chất chuyên nghiệp; dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt; phạm tội 02 lần trở lên; không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động.
Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP còn quy định cụ thể về truy cứu trách nhiệm hình sự trong một số trường hợp cụ thể; xử lý hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động thực hiện trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018; xác định tư cách tố tụng của cơ quan BHXH.
Nghị quyết này đã được Hội đồng Thẩm phán TANDTC thông qua ngày 25/6/2019 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/9/2019./.
Minh Nguyệt