Với lợi thế về chiều sâu văn hóa hàng nghìn năm, dấu tích để lại là cả hệ thống di sản đồ sộ, các danh thắng đặc sắc cùng nếp sinh hoạt riêng có của người dân, Hà Nội đang khai thác tiềm năng này để tạo sản phẩm du lịch đặc thù thu hút khách du lịch trong và ngoài nước. Nếu như trước đây, sản phẩm du lịch được phát triển mang tính đa dạng với mọi loại hình, những năm trở lại đây, các giá trị văn hóa, lịch sử, sinh thái của Hà Nội được tập trung khai thác, đặc biệt trong khu vực nội đô.
Có thể thấy, khu di sản Thăng Long gắn với quảng trường Ba Đình, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bảo tàng Hồ Chí Minh, Văn Miếu – Quốc Tử Giám đang khẳng định là chuỗi sản phẩm quan trọng của Hà Nội. Ngành Du lịch đã thực hiện kết nối chuỗi địa điểm trên với các di tích Thăng Long Tứ Trấn, khu vực hồ Tây, đặc biệt là khu vực phố cổ, phố cũ, khu vực hồ Hoàn Kiếm và vùng phụ cận. Tại nhiều tuyến điểm này, thành phố đầu tư, nâng cấp, tổ chức các hoạt động văn hóa tạo sức hút đối với du khách. Đáng kể nhất là việc tổ chức thành công không gian đi bộ khu vực hồ Hoàn Kiếm và vùng phụ cận tạo hiệu ứng lớn cho du lịch Thủ đô. Tiếp đến là phát triển các điểm đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch, như: “Không gian áo dài Việt Nam” Lanhuong Fashion House, hướng đến xây dựng Hà Nội trở thành trung tâm thời trang tương lai, tạo điểm đến chất lượng cao trong hành trình khám phá Hà Nội của du khách; “Không gian văn hóa Hà Nội” tại đình Đồng Lạc trưng bày và trình diễn các sản phẩm thủ công truyền thống. Hà Nội xây dựng 4 tour du lịch đi bộ khám phá phố cổ Hà Nội miễn phí và tour “Cảm xúc Hà Nội” nhằm mang đến những trải nghiệm cho khách khi tham quan di sản và khám phá cuộc sống thường nhật của người dân Thủ đô.
Khẳng định vị thế của du lịch Thủ đô qua khai thác và phát triển tiềm năng du lịch
Bà Dương Mai Lan, Giám đốc Công ty Cổ phần dịch vụ lữ hành Thuận An (Ascend Travel) cho rằng, bên cạnh việc đầu tư khai thác các giá trị văn hóa lịch sử, Hà Nội cần tập trung khai thác giá trị ẩm thực tạo sản phẩm thu hút khách du lịch. Bởi ẩm thực Hà Nội có nét đặc trưng riêng, rất đặc sắc mà không nơi nào cũng có được. Thực tế, nhiều khách du lịch đến Hà Nội đều tận hưởng những món ngon Hà Nội và dành sự thích thú đối với ẩm thực ở đây. Những năm qua, tiềm năng này hầu như chưa được khai thác, nay cần tập trung để phát triển thành sản phẩm du lịch.
Bên cạnh khai thác tiềm năng du lịch khu vực nội đô, ngành Du lịch thành phố Hà Nội còn khai thác các loại hình văn hóa nghệ thuật gắn với di sản như sản phẩm: múa rối nước Đào Thục gắn với di tích Cổ Loa (huyện Đông Anh), khu vực đền thờ Hai Bà Trưng gắn với làng hoa xã Tiền Phong (huyện Mê Linh). Một mặt, tiềm năng du lịch sinh thái được đưa vào khai thác bằng việc phát triển sản phẩm khu vực Ba Vì với hệ thống di tích lịch sử đền Hạ, đền Trung, đền Thượng; đền thờ Bác Hồ gắn với Khu di tích K9, Đá Chông và cảnh quan thiên nhiên rừng quốc gia Ba Vì…
Trong thời gian ngắn, thành phố có thêm nhiều điểm đến mới, nhiều sản phẩm mang tính đặc thù và không ngừng tạo ra các sản phẩm du lịch dựa trên cơ sở khai thác các giá trị văn hóa truyền thống một cách bền vững. Hà Nội tiếp tục được nhiều tổ chức có uy tín về hoạt động du lịch đánh giá tốt trong thời gian qua về giá trị điểm đến nổi trội so với các địa phương khác trong nước cũng như các thành phố trong khu vực và trên thế giới.
Bên cạnh việc tăng nguồn kinh phí chương trình xúc tiến du lịch, thành phố Hà Nội bố trí tập trung ngân sách ưu tiên cho dự án có ý nghĩa lớn đối với phát triển kinh tế xã hội như dự án phát triển cơ sở hạ tầng đô thị, đầu tư tu bổ, tôn tạo, phát huy giá trị các tài nguyên du lịch, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng phụ trợ phục vụ nhu cầu của nhân dân và khách du lịch đến tham quan Hà Nội. Đáng lưu ý, Hà Nội xác định hai công trình trọng điểm là dự án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị khu vực Thành Cổ Loa (thời gian thực hiện 2018 – 2025) với tổng mức đầu tư 7.400 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách và xã hội hóa; dự án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị văn hóa lịch sử khu di tích Hoàng thành Thăng Long (thời gian thực hiện 2017 – 2022) với tổng mức đầu tư 3.000 tỷ đồng cũng từ nguồn vốn ngân sách và xã hội hóa.
Hà Nội khuyến khích thu hút đa dạng hóa các loại hình đầu tư phát triển du lịch, có sự tham gia xã hội hóa của nhiều đơn vị, nhiều thành phần kinh tế. 50 dự án đầu tư xây dựng cơ sở lưu trú du lịch cao cấp giai đoạn 2017 – 2020 đang được triển khai, trong đó 20 dự án xây dựng khách sạn 4 – 5 sao, quy mô khoảng 20.000 buồng phòng. Các dự án này khi đi vào vận hành sẽ nâng cao chất lượng và quỹ buồng phòng lưu trú phục vụ khách du lịch, đáp ứng nhu cầu tăng trưởng cao về lượng khách trong thời gian tới, góp phần hoàn thiện hệ thống hạ tầng du lịch Thủ đô.
Ông Nguyễn Công Hoan, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần du lịch Hanoi Red Tours khẳng định, so với trước đây và so với các địa phương khác, đầu tư phát triển du lịch của Hà Nội tương đối tốt. Bên cạnh xây dựng nhiều sản phẩm mới, đẩy mạnh xúc tiến đầu tư quảng bá du lịch, Hà Nội chú trọng hoàn thiện, xây dựng nhiều hạ tầng du lịch. Đây là những yếu tố quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng du lịch, khẳng định vị thế của du lịch Thủ đô.
Một mặt, hệ thống cơ chế chính sách phát triển du lịch được hình thành và hoàn thiện từng bước. Các thủ tục được cải tiến, tạo thuận lợi cho khách du lịch, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư tham gia hoạt động du lịch. Thủ đô Hà Nội có vai trò là trung tâm kết nối các tour, tuyến du lịch quốc tế và tour, tuyến du lịch với các tỉnh, thành phố trong vùng đảm bảo chất lượng cao, có sức cạnh tranh để phân phối khách du lịch đến với các địa phương. Hàng năm, Sở Du lịch và cơ quan quản lý nhà nước về du lịch các tỉnh, thành phố có liên kết đã triển khai kế hoạch tổ chức cho các nhà đầu tư, đặc biệt là các doanh nghiệp du lịch, các nhà đầu tư lớn trên địa bàn tìm hiểu cơ hội, thực hiện các dự án phát triển du lịch các địa phương bạn, tập trung vào các dự án phát triển du lịch, khách sạn cao cấp, khu vui chơi giải trí… Tuy vậy, vẫn phải thẳng thắng nhìn nhận mức phát triển của du lịch Thủ đô chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế so sánh, hiệu quả kinh doanh du lịch còn thấp. Điều này Hà Nội vẫn cần có những giải pháp mang tính đột phá để xứng đáng là trung tâm du lịch hàng đầu của cả nước và khu vực./.
Dương Thái