Việt Nam - một điểm đến tốt cho các du khách trong khu vực
Tuy nhiên, lựa chọn tới Việt Nam của các nhóm khách du lịch tương đối khác nhau. Để đánh giá và so sánh sự tiến bộ về phát triển du lịch của các quốc gia trong khu vực ASEAN, báo cáo ACPMS 2012 đã chia khách quốc tế ra làm 2 nhóm ASEAN và ngoài ASEAN. Giống các quốc gia khác trong khu vực, lượng khách ngoài ngoài khối ASEAN tới Việt Nam chiếm đa số, khoảng 88% tổng số khách du lịch, trong khi khách du lịch đến từ các nước thành viên ASEAN chỉ chiếm khoảng 12%. Tuy nhiên, tốc độ tăng của khách du lịch trong khu vực ASEAN nhìn chung cao hơn khách du lịch ngoài khu vực ASEAN và xu hướng này tiếp tục tăng trong những năm gần đây.
Chỉ đứng sau Thái Lan, Singapo, Malaysia, Việt Nam là điểm đến thứ tư của khách du lịch ngoài khối ASEAN. Sau 12 năm (2000-2011), Việt Nam đã vượt qua In-đô-nê-xia về lượng khách du lịch từ ngoài khu vực ASEAN năm 2011 là 4,7 triệu khách. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa thu hút được nhiều khách du lịch từ ngay trong khối ASEAN. Số lượt khách trong khối ASEAN đến Việt Nam năm 2011 chỉ đứng thứ 6 mặc dù tốc độ tăng bình quân của Việt Nam khá cao (6,4%/năm).
Theo ASEAN stats, xu thế đối lập giữa hai nhóm khách du lịch này sẽ thay đổi trong tương lai do tốc độ tăng của khách du lịch trong khối ASEAN ngày càng tăng so với nhóm còn lại. Việt Nam trong tương lai sẽ là một điểm đến tốt cho các du khách trong khu vực.
Doanh thu từ du lịch tăng nhanh
Về mặt kinh tế, nguồn ngoại tệ thu được từ du lịch trong những năm gần đây tăng lên đáng kể và là một trong những thành phần quan trọng của cán cân thanh toán. Ngày càng nhiều dự án đầu tư nước ngoài đổ vào ngành du lịch. Du lịch đã đem về nguồn thu nhập lớn, trở thành ngành xuất khẩu hàng đầu, tạo ra nhiều công ăn việc làm.
Theo tổ chức du lịch thế giới (UNWTO), chi tiêu của khách du lịch của Việt Nam năm 2011 chiếm 4,5% GDP và 63,3% doanh thu xuất khẩu dịch vụ. Xuất khẩu du lịch chiếm 65,7% tổng giá trị xuất khẩu dịch vụ.
Trong giai đoạn 2005-2011, ngành du lịch luôn xuất siêu, đạt đỉnh vào năm 2011 với 4 triệu USD. So với các nước trong khu vực, xuất khẩu du lịch Việt Nam đứng ở nhóm trung bình cùng với In-đô-nê-xia và Phi-lip-pin. Tuy nhiên, doanh thu của du lịch Việt Nam bị ảnh hưởng nhiều do Việt Nam còn phải thuê mướn phương tiện vận tải của nước ngoài. Điều này thể hiện ở mức độ nhập siêu của ngành vận tải.
Hấp dẫn về giá
Theo đánh giá của ASEAN stats, kết quả khả quan của ngành du lịch Việt Nam có được nhờ vào những thế mạnh như phong cảnh thiên nhiên phong phú, văn hóa đa dạng, an toàn và giá cả hấp dẫn. Theo kết quả điều tra của WEF3, chỉ số cạnh tranh ngành du lịch Việt Nam trên thế giới đứng thứ 89/133, có thể so sánh với In-đô-nê-xia và Phil-lip-pin.
Trong số 14 hạng mục để đánh giá ngành du lịch, WEF đánh giá cao về giá cả dịch vụ du lịch của Việt Nam, đứng thứ 11/133. Còn theo báo cáo ACPMS, giá tiêu dùng của Việt Nam theo sức mua tương đương thuộc nhóm thấp nhất trong khu vực (năm 2011 giá tiêu dùng ở Việt Nam thấp nhất trong 10 nước ASEAN). Điều này có nghĩa là với một đơn vị tiền tệ chung (USD) thì ở Việt Nam sẽ mua được khối lượng hàng hóa và dịch vụ nhiều hơn các nước trong khu vực ASEAN. Đây là nhân tố quan trọng thu hút khách du lịch đến với Việt Nam. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn còn một số yếu kém về cơ sở vật chất và hạ tầng du lịch, chất lượng dịch vụ và quản lý dịch vụ còn kém và chưa chuyên nghiệp. ASEAN stats nhấn mạnh khi nắm được rõ những ưu và nhược điểm của mình trong tổng thể của ngành du lịch khu vực và thế giới, Việt Nam cần rất nhiều nỗ lực và thời gian để có thể thu ngắn khoảng cách phát triển ngành du lịch với các quốc gia trong khu vực như Malaysia và Thái Lan và để ngành du lịch Việt Nam thật sự trở thành ngành kinh tế trọng điểm.
Dương Nguyễn