Vi phạm, không phù hợp về quy hoạch xây dựng

Về quy hoạch Dự án cầu Đồng Sơn và đường dẫn lên cầu, tại thời điểm phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi, Dự án không phù hợp với quy hoạch chung thành phố (TP) Bắc Giang được duyệt tại Quyết định số 652/QĐ-UBND ngày 06/12/2013; không phù hợp với Quy hoạch phát triển giao thông vận tải tỉnh Bắc Giang được duyệt tại Quyết định số 308/QĐ-UBND ngày 28/7/2015; chưa đáp ứng được mục tiêu đầu tư kết nối các khu vực đô thị của thành phố, các khu và cụm công nghiệp hai bên tuyến do mới đầu tư 4,3km/9km (còn 4,7km từ điểm giao với quốc lộ (QL) 17 đến QL37 qua khu công nghiệp Vân Trung).

Việc UBND tỉnh Bắc Giang chưa thực hiện điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung TP Bắc Giang và Quy hoạch phát triển giao thông vận tải tỉnh Bắc Giang liên quan đến Dự án, trong đó có thể hiện phân kỳ đầu tư để đảm bảo quy mô dự án theo quy hoạch, vi phạm Điều 45 Luật Xây dựng 2014.

Đồng thời, quy hoạch chi tiết xây dựng khu số 6, 7 thuộc Khu đô thị phía Nam TP Bắc Giang (dự án đối ứng), tỷ lệ 1/500 được duyệt tại Quyết định số 1969/QĐ-UBND ngày 12/12/2016 có một phần không thuộc phạm vi quy hoạch của Khu đô thị phía Nam TP Bắc Giang; quy hoạch mật độ xây dựng 100% đối với lô đất liền kề 100-200m²/lô là không phù hợp với Quy chuẩn xây dựng Việt Nam 2008.  

UBND tỉnh Bắc Giang có Quyết định số 109/QĐ-UBND ngày 05/01/2018 điều chỉnh tăng 1,2ha (từ 47,44ha thành 48,65ha) phù hợp với quy hoạch chi tiết được điều chỉnh tại Quyết định số 1469/QĐ-UBND ngày 25/08/2017, tuy nhiên chưa phù hợp với quy hoạch phân khu Khu số 2, TP Bắc Giang là không đúng quy định tại Khoản 2 Điều 19 Luật Quy hoạch đô thị 2009.

Hơn nữa, trước khi phê duyệt dự án có công trình cầu Đồng Sơn nằm trên tuyến đường đô thị, UBND tỉnh Bắc Giang không thực hiện thi tuyển kiến trúc, vi phạm Khoản 1 Điều 15 Nghị định 59/2015/NĐ-CP. Tổng mức đầu tư Dự án xác định có chi phí lãi vay và chi phí dự phòng trượt giá chưa đúng quy định làm tăng giá trị tổng mức đầu tư, phải giảm trừ trên 17,6 tỷ đồng.

Về công tác lựa chọn nhà đầu tư, TTCP chỉ rõ, hồ sơ mời sơ tuyển nhà đầu tư còn thiếu một số tiêu chí, gồm: Không nêu giá trị hợp đồng tương tự đã thực hiện; chưa yêu cầu năng lực tài chính về nguồn vốn chủ sở hữu của hà đầu tư để thực hiện dự án khác tạo nguồn vốn thu hồi để thực hiện dự án BT, vi phạm Khoản 4 Điều 10 Nghị định 15/2015/NĐ-CP. Công tác đánh giá hồ sơ đề xuất, thẩm định kết quả lựa chọn nhà đầu tư chưa được thực hiện nghiêm túc, còn bỏ qua một số yêu cầu của hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu; chưa làm rõ mức độ đáp ứng về năng lực của nhà đầu tư theo yêu cầu của hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu.

 Cầu Đồng Sơn nhìn từ trên cao. Ảnh internet

Dự án Khu số 6, 7 thuộc Khu đô thị phía Nam TP Bắc Giang có nguồn vốn ngân sách nhà nước, do nhà đầu tư ứng trước để xây dựng cơ sở hạ tầng và được trừ vào tiền sử dụng đất khi Nhà đầu tư được giao đất để thanh toán dự án BT. Tuy nhiên, việc giao cho chủ đầu tư dự án không qua đấu thầu là vi phạm Điều 1 Luật Đấu thầu 2013.

Tại hai dự án nêu trên, TTCP còn chỉ rõ vi phạm về công tác tổ chức thực hiện dự án, quản lý hợp đồng. Trong đó, việc thực hiện đầu tư dự án đối ứng khi chưa được giao đất là không đúng quy định tại điểm b Khoản 1 Điều 6 Nghị định 59/2015/NĐ-CP. Nhà đầu tư trực tiếp thực hiện dự án nhưng không tổ chức quản lý và hạch toán độc lập nguồn vốn đầu tư với các hoạt động của dự án, vi phạm Khoản 2 Điều 42 Nghị định 15/2015/NĐ-CP.

Ban Quản lý dự án (QLDA) Đầu tư xây dựng các công trình giao thông được giao quản lý hợp đồng nhưng không thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ được quy định trong hợp đồng. Nhiều nội dung của hợp đồng đã không đôn đốc Nhà đầu tư thực hiện, như: Điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư; lập kế hoạch triển khai chi tiết (bao gồm cả tiến độ huy động vốn) trình Cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét chấp thuận làm cơ sở triển khai, theo dõi, đôn đốc nhà đầu tư trong quá trình thực hiện dự án; không xử lý các tồn tại được đưa ra trong kết luận của báo cáo kết quả quan trắc môi trường… Ngoài ra, Sở Kế hoạch và Đầu tư không kiểm tra, giám sát việc lựa chọn nhà thầu của Nhà đầu tư theo quy định tại Khoản 12.2 Điều 12 của Hợp đồng đã ký.

Có sự “buông lỏng” trong quản lý chất lượng, chi phí, giải phóng mặt bằng?

Tại công trình cầu Văn Sơn, công tác khảo sát địa chất không tuân thủ theo tiêu chuẩn khảo sát đường ô tô TCN 263:2000 dẫn đến phải điều chỉnh thiết kế kết cấu phần dưới. Ngoài ra, chưa tính toán để tận dụng được trạm biến áp tạm phục vụ thi công cầu Đồng Sơn làm trạm biến áp cho hệ thống chiếu sáng, gây lãng phí.

Công tác quản lý chất lượng chưa được quan tâm, thực hiện đầy đủ theo quy định. Việc xây dựng hệ thống quản lý chất lượng không đầy đủ dẫn đến các khâu kiểm tra, đánh giá để chấp thuận được không thực hiện đầy đủ theo quy định, đặc biệt là công tác chấp thuận nguồn vật liệu, phòng thí nghiệm và các trạm trộn bê tông xi măng, bê tông nhựa. Ngoài ra, tại dự án cầu Đồng Sơn và đường dẫn lên cầu, một số hạng mục còn thực hiện không đúng hồ sơ yêu cầu kỹ thuật của dự án, tiềm ẩn nguy cơ không đảm bảo chất lượng khai thác sau này.

Qua thanh tra, TTCP đề nghị thực hiện giảm trừ dự toán, quyết toán 11.732,404 triệu đồng do các dự án này chưa thực hiện quyết toán. Trong đó, Dự án cầu Đồng Sơn và đường dẫn lên cầu, giảm trừ khi quyết toán  7.934,172 triệu đồng (ngoài ra, giảm trừ tổng mức đầu tư 17.641,055 triệu đồng); Dự án Khu số 6, 7 thuộc khu đô thị phía Nam thành phố Bắc Giang, giảm trừ dự toán 3.798,232 triệu đồng.

Đối với công tác giải phóng mặt bằng, UBND TP Bắc Giang, huyện Yên Dũng, Lạng Giang không xử lý, ngăn chặn theo quy định đối với 107 hộ ở Dự án cầu Đồng Sơn và 40 hộ ở Dự án Khu số 6,7, tự ý chuyển đổi mục đích từ đất trồng lúa, đất trồng cây hàng năm sang trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, xây dựng các công trình, vi phạm theo quy định tại Điều 57, Điều 208 Luật Đất đai và Khoản 1 Điều 6, Điều 31 và Điều 34 Nghị định 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính phủ. Trách nhiệm thuộc UBND tỉnh Bắc Giang, UBND TP Bắc Giang, UBND huyện Yên Dũng, UBND huyện Lạng Giang, Sở Tài nguyên và Môi trường.

Trên cơ sở đó, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang có biện pháp khắc phục, chấn chỉnh những tồn tại, thiếu sót, vi phạm trong thực hiện đầu tư xây dựng Dự án cầu Đồng Sơn và đường dẫn lên cầu, Dự án Khu số 6,7 thuộc Khu đô thị phía Nam TP Bắc Giang.

Đồng thời, thực hiện đầu tư Dự án Xây dựng đường nối từ QL17 đến QL37 qua Khu công nghiệp Vân Trung để nâng cao hiệu quả khai thác, đáp ứng được mục tiêu đầu tư dự án cầu Đồng Sơn và đường dẫn lên cầu đã được phê duyệt; thực hiện giao đất thanh toán hợp đồng BT xây dựng cầu Đồng Sơn và đường dẫn lên cầu theo đúng quy định của pháp luật; xem xét nâng thời gian bảo hành phần đường thuộc Dự án cầu Đồng Sơn và đường dẫn nên cầu do việc thay đổi giải pháp xử lý nền đất yếu chưa phù hợp…/.

Ninh Nguyệt