Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm phát biểu chỉ đạo tại buổi công bố Quyết định thanh tra. (ảnh: Minh Nguyệt)

Ngày 15/4/2022 Văn phòng Chính phủ ban hành số 1112/VPCP-V.I truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái.

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm đã ký văn bản Thông báo kết luận thanh tra Công tác quản lý tài chính, tài sản công, thực hiện các dự án đầu tư; tổ chức hợp tác nghiên cứu, đào tạo, liên kết đào tạo, cấp bằng thạc sĩ, tiến sĩ giai đoạn 2015 - 2019 của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, trong đó TTCP đã chỉ ra hàng loạt khuyết điểm, sai phạm.

Đồng thời, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Viện Hàn lâm kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể lãnh đạo qua các thời kỳ trong giai đoạn 2015 - 2019 đối với những hạn chế, khuyết điểm trong công tác quản lý tài chính, tài sản công; công tác nghiên cứu khoa học; phê duyệt, thực hiện các dự án đầu tư và tổ chức đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ.

Cùng với đó, yêu cầu Viện Hàn lâm chỉ đạo và xây dựng chiến lược, quy hoạch phát triển của Viện Hàn lâm và các đơn vị trực thuộc báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo quy định; Ban hành Quy chế Quản lý khoa học đảm bảo toàn diện, thống nhất, hiệu quả, tiết kiệm, trên cơ sở khoa học và phù hợp với tình hình thực tế; ban hành Quy chế Tổ chức và Hoạt động của các tạp chí trong Viện Hàn lâm đầy đủ nội dung, tiết kiệm ngân sách Nhà nước (NSNN); ban hành định mức phân bổ dự toán chi ngân sách cho các đơn vị trực thuộc, bảo đảm khớp đúng về tổng mức, phù hợp với đặc điểm thực tế và nguồn thu của từng đơn vị trực thuộc, thực hiện công khai, minh bạch theo đúng quy định.

Xây dựng Đề án vị trí việc làm và Đề án tinh giảm biên chế báo cáo Bộ Nội vụ; đảm bảo tinh gọn, tránh chồng chéo chức năng, nhiệm vụ; giảm tối đa cấp phòng, các tạp chí, thư viện, đảm bảo tiết kiệm NSNN. Chủ động, đề xuất Bộ GD&ĐT và các cơ quan chức năng trong việc xác định đặc thù đội ngũ giảng viên cơ hữu của các đơn vị trực thuộc, huy động tối đa nguồn nhân lực chất lượng của Viện Hàn lâm, đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ kết hợp giữa nghiên cứu và đào tạo trong lĩnh vực khoa học xã hội...

Về xử lý trách nhiệm, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập thể lãnh đạo Viện Hàn lâm với trách nhiệm trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, phê duyệt về công tác quản lý tài chính, tài sản công, thực hiện các dự án đầu tư, nghiên cứu khoa học và tổ chức đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ trong giai đoạn 2015 - 2019.

Căn cứ kết luận thanh tra, kiểm điểm theo từng giai đoạn, thời điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý đúng quy định của pháp luật đối với cá nhân, tổ chức thuộc các đơn vị tham mưu gồm Ban Quản lý Khoa học, Ban Kế hoạch - Tài chính, Văn phòng, Ban Tổ chức cán bộ và các đơn vị trực thuộc có hạn chế, khuyết điểm trong giai đoạn 2015-2019.

Về xử lý kinh tế, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Viện Hàn lâm chấm dứt việc giao dự toán các nội dung chưa có trong quy định của Nhà nước. Thu hồi hơn 5,9 tỷ đồng của 10 đơn vị trực thuộc đã chi không có trong quy định; hơn 750 triệu đồng chi phụ cấp; hơn 1,2 tỷ đồng chi lương lao động hợp đồng từ NSNN; hơn 655 triệu đồng chi trả lương của Viện Kinh tế và số tiền đã chi cho 7 nhiệm vụ thuộc chức năng, nhiệm vụ thường xuyên được phê duyệt dưới dạng đề tài khoa học, 37 đề tài cấp bộ, do chưa tổ chức nghiệm thu nhưng vẫn thanh toán.

Yêu cầu tổ chức chủ trì có trách nhiệm nộp NSNN phần kinh phí đã được cấp nhưng chưa sử dụng của 18 đề tài cấp bộ (không được nghiệm thu, đánh giá) theo quy định; giảm trừ giá trị thanh toán số tiền hơn 738,715 triệu đồng tại dự án khối các viện nghiên cứu quốc tế); hơn 303 triệu đồng tại dự án xây dựng Học viện Khoa học xã hội (KHXH).

Chỉ đạo Viện KHXH vùng Trung Bộ yêu cầu các nhà thầu nộp hơn 455 triệu đồng (theo Kiểm toán Nhà nước); Bảo tàng nộp các khoản thuế còn nợ đọng số tiền hơn 1,1 tỷ đồng; xử lý dứt điểm số tiền còn dư 5.371 USD của Dự án “Tác động của ti vi đối với sự thay đổi gia đình của người Thái ở Việt Nam”.

Chỉ đạo Học viện KHXH nộp NSNN số tiền thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 1,9 tỷ đồng; điều chỉnh sang nguồn thu sự nghiệp số tiền hơn 1,1 tỷ đồng (lãi tiền gửi ngân hàng); trích bổ sung quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp số tiền hơn 7,7 tỷ đồng.

Đối với việc xử lý về tài sản công, Viện Hàn lâm yêu cầu các đơn vị trực thuộc xây dựng ngay Quy chế Quản lý tài sản công và thực hiện công tác quản lý tài sản công theo đúng quy định của Luật Quản lý sử dụng tài sản công. Chấm dứt việc cho thuê tài sản công không đúng quy định; giải quyết dứt điểm các cơ sở nhà, đất có tranh chấp; kiểm tra, làm rõ, thu hồi nộp NSNN số tiền vi phạm và có biện pháp xử lý theo đúng quy định của pháp luật trong việc cho doanh nghiệp (Công ty Hoa Sen Việt) sử dụng đất trái quy định; yêu cầu Viện KHXH vùng Trung Bộ chấm dứt ngay việc cho doanh nghiệp sử dụng đất trái quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; chấn chỉnh toàn diện việc quản lý nhà, đất tại các đơn vị thuộc Viện Hàn lâm…

Bảo tàng Dân tộc học thực hiện nghiêm việc đấu giá, thông báo công khai giá cho thuê các cơ sở nhà, đất được cho thuê theo đúng quy định của pháp luật và Đề án đã phê duyệt.

Bên cạnh đó, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Viện Hàn lâm có trách nhiệm tổ chức kiện toàn Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành theo đúng quy định của Luật Xây dựng; chỉ đạo Viện Khảo cổ học thực hiện quyết toán dự án theo quy định tại Thông tư số 10/2020/TT-BTC ngày 20/02/2020 của Bộ Tài chính đối với Dự án “Xây dựng Trung tâm Nghiên cứu Khảo cổ học dưới nước tại khu vực Miền Trung”, sắp xếp, sử dụng hiệu quả diện tích làm việc tại Viện KHXH vùng Tây Nguyên; sử dụng đúng mục đích nhà ký túc xá tại Viện KHXH vùng Trung Bộ…

Chỉ đạo Ban Tổ chức cán bộ, Ban Kế hoạch - Tài chính tổng kết, đánh giá hiệu quả của các tạp chí; chấm dứt tình trạng để tồn kho nhiều tạp chí; chỉ đạo Trưởng Ban Quản lý Khoa học, yêu cầu Chủ nhiệm đề tài hoàn thành ngay Đề tài cấp Bộ “Phát triển dựa trên quyền văn hóa ở nước ta hiện nay”. Rà soát những đề tài, nhiệm vụ khoa học có sử dụng lại nội dung đã nghiên cứu trước đó, nếu phát hiện trùng lặp về thanh, quyết toán đề nghị thu hồi theo quy định và chấm dứt việc tham mưu phê duyệt, bố trí kinh phí thực hiện đối với các nhiệm vụ thường xuyên theo chức năng, nhiệm vụ được giao; phê duyệt các đề tài, nhiệm vụ chưa mang tính khoa học…

Yêu cầu Học viện KHXH bổ sung đầy đủ quy trình đào tạo; kiểm tra, làm rõ những trường hợp tẩy xoá, sửa chữa trên sổ cấp phát văn bằng, xử lý theo quy định nếu có sai phạm./.