Với nhiệm vụ trực tiếp tiếp công dân, đồng thời, phải thường xuyên nắm tình hình công tác TCD trong toàn quân để kịp thời tham mưu giúp Thủ trưởng Thanh tra Bộ Quốc phòng chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường biện pháp kiểm tra, đôn đốc, xem xét, giải quyết vụ việc, hoặc chấn chỉnh đối với các cơ quan, đơn vị chưa thực hiện nghiêm túc việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh còn để xảy ra tình trạng khiếu kiện phức tạp đông người, kéo dài, hiện tại, với biên chế chỉ có 4 người nên công việc của các anh gặp không ít khó khăn.

Biết lắng nghe để thấu hiểu

Trò chuyện, trao đổi với Đại tá Nguyễn Quang Ảnh – Trưởng phòng TCD, Thanh tra Bộ Quốc phòng, anh bảo: “Tôi luôn nằm lòng lời căn dặn của Bác, công dân có oan ức thì mới khiếu nại, hoặc vì chưa hiểu rõ những chính sách của Đảng và Chính phủ mà khiếu nại. Mình phải giải quyết nhanh, tốt thì công dân mới thấy rõ quyền lợi của họ được quan tâm. Trong nghề này, không được thiên lệch, nghe một bên, phải cực kỳ khách quan và công tâm”.

Đại tá Nguyễn Quang Ảnh – Trưởng phòng TCD, Thanh tra Bộ Quốc phòng. Ảnh: L.A 

Có lẽ bất cứ một ai ngồi nghe Đại tá Nguyễn Quang Ảnh chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong TCD cũng đồng suy nghĩ, anh như một bậc thầy tâm lý, anh linh hoạt, nhạy bén, nắm bắt chính xác tâm lý của công dân để cùng họ tháo gỡ khó khăn. Anh nói, “Khi TCD, phải cố gắng phán đoán, đánh giá qua tác phong, đặc điểm bề ngoài, hành vi biểu cảm, ngôn ngữ của công dân khi hai bên tiếp xúc với nhau”. Đấy là nói về công dân, còn bản thân những cán bộ TCD cũng cần tạo ấn tượng tốt trong quá trình tiếp, phải thực hiện đúng quy định về trang phục, phải ứng xử có văn hóa, lắng nghe, tôn trọng công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh và thực hiện đúng quy định của pháp luật, có phong cách giao tiếp tốt phù hợp với từng đối tượng. 

Không chỉ vậy, các anh còn tự nhắc nhở bản thân, nhắc nhở đồng nghiệp, cấp dưới hoàn thiện kỹ năng nghe, kỹ năng hỏi, kỹ năng thuyết phục... khi gặp gỡ, tiếp xúc với công dân. Thấy ánh mắt đầy “dấu chấm hỏi” của tôi, Trưởng Phòng TCD ôn tồn nói tiếp, khi TCD phải chăm chú nghe, nhìn vào người nói, tập trung đón nhận từng lời; nghe hết lời công dân trình bày mà không sốt ruột, nôn nóng, không ngắt lời họ. Sau đó, tổng hợp và xử lý thông tin công dân cung cấp, phân tích nhanh, đối chiếu với thông tin đã biết để tiếp tục vận dụng kỹ năng hỏi, chất vấn rồi mới tới kỹ năng hướng dẫn, thuyết phục để công dân hiểu rõ đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước từ đó hiểu đúng quyền và lợi ích hợp pháp của mình đi đến sự thống nhất với giải pháp giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Phòng TCD, Thanh tra Bộ Quốc phòng. Ảnh: L.A 

Một điều nữa, trong quá trình tiếp, kỹ năng ghi chép vào sổ nhật ký TCD cũng vô cùng quan trọng, ghi chép phải đầy đủ, kịp thời, số liệu phải chính xác cụ thể, trung thực, có trọng tâm, trọng điểm để khi đọc lại cho công dân nghe họ đồng tình và ký xác nhận, Đại tá Nguyễn Quang Ảnh chia sẻ thêm.

Trong quá trình TCD tại trụ sở TCD Bộ Quốc phòng, cán bộ TCD gặp phải vô vàn những khó khăn, nguy hiểm. Nhiều công dân có thái độ bất cần, coi thường, đe dọa cán bộ TCD. Mặc dù đã được cán bộ giải thích, hướng dẫn nhiều lần nhưng công dân vẫn không nghe còn quát tháo, lăng mạ, chửi bới, đe dọa cán bộ và không ký vào nhật ký TCD. Bên cạnh đó, trên thực tế, một số ít cơ quan, đơn vị chưa tổng hợp báo cáo kịp thời tình hình công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh ở cơ sở để lập danh mục những nơi có đoàn đông người, có nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài và vụ việc mới phát sinh để tham mưu, đề xuất báo cáo Thủ trưởng Bộ Quốc phòng xem xét, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị giải quyết theo thẩm quyền.

Đại tá Nguyễn Quang Ảnh kể cho tôi nghe một kỷ niệm, có lần TCD, khi đề nghị công dân tuân thủ các quy định của pháp luật, chấm dứt các hành vi vi phạm, quá khích thì bất ngờ công dân tự xé Chứng minh thư và hô to “Tại sao chúng mxx xé chứng minh thư của txx…” để ghi âm tạo chứng cứ vu khống cho các cán bộ TCD tại phòng tiếp ban đầu. Đó chỉ là một trong vô vàn các sự việc diễn ra rất phức tạp mà các anh đã và đang trải qua.

Đại tá Nguyễn Quang Ảnh cùng đồng nghiệp say sưa đọc Tạp chí Thanh tra. Ảnh: L.A 

Khó khăn là thế, nhưng hiện nay, chế tài để xử lý những vụ việc tương tự như trên còn chưa rõ ràng, sự phối hợp với cơ quan công an còn chưa được sâu dẫn đến có những vụ việc không được giải quyết dứt điểm và lặp lại nhiều lần.

Tuy nhiên, Phòng TCD, Thanh tra Bộ Quốc phòng luôn quán triệt cán bộ tiếp dân phải nghiêm túc thực hiện theo đúng quy định của Luật TCD và Thông tư số 59/2016/TT-BQP ngày 21/4/2016 của Bộ Quốc phòng về Quy định tiếp công dân trong Bộ Quốc phòng. “Cán bộ TCD ở đây thường xuyên phải làm việc quá giờ quy định, xuyên trưa, ngoài giải quyết công việc tại trụ sở, còn phải cử các cán bộ ra tận nơi công dân tụ tập để vận động, giải thích các quy định pháp luật. Đó cũng là cách kéo người dân về phía mình không để kẻ xấu lợi dụng lôi kéo kích động”, Đại tá Nguyễn Quang Ảnh chia sẻ.

Nói về công tác phối hợp tổ chức TCD trong Bộ Quốc phòng phục vụ Đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Đại tá Nguyễn Quang Ảnh cho biết, thực hiện Kế hoạch số 1248/KH-TTCP ngày 26 tháng 7 năm 2019 của Thanh tra Chính phủ, Bộ Quốc phòng đã ban hành Kế hoạch tổ chức TCD trong Bộ Quốc phòng nhằm nâng cao hiệu quả công tác TCD và đảm bảo quyền khiếu nại, tố cáo của công dân theo đúng quy định của pháp luật, hạn chế tối đa các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp đến cơ quan Trung ương, Bộ Quốc phòng và các cơ quan, đơn vị trước, trong và sau thời điểm diễn ra Đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội đại toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Các anh cũng đã kịp thời nắm tình hình khiếu nại, tố cáo. Sau đó, có phương án TCD và phối hợp tuyên truyền, vận động, thuyết phục công dân trở về địa phương, không để tạo thành điểm nóng. Đồng thời, chủ động đề ra phương án xử lý các tình huống phức tạp có thể xảy ra, nhằm bảo đảm an toàn trong dịp diễn ra Đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, đảm bảo trật tự an toàn xã hội.

Trong quá trình Thanh tra Bộ Quốc phòng đi thanh tra, kiểm tra tại các cơ quan, đơn vị, địa phương trong toàn quốc đã kịp thời chấn chỉnh những cơ quan, đơn vị, địa phương chưa thực hiện tốt công tác TCD. Để làm tốt hơn nữa, theo Đại tá Nguyễn Quang Ảnh, thời gian tới, cần quan tâm, bố trí, đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ TCD, giải quyết khiếu nại, tố cáo có tâm, có bản lĩnh, giỏi chuyên môn, nghiệp vụ và phải yêu nghề. Bên cạnh đó, phối hợp với các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương có biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật, đối với những người lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo có hành vi vượt quá giới hạn, gây rối trật tự công cộng, vi phạm pháp luật, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, của Quân đội làm ảnh hưởng đến công tác và hoạt động bình thường của các cơ quan, đơn vị trong Quân đội. Đặc biệt, cần nghiên cứu ban hành văn bản quy định rõ việc phối hợp trong bảo vệ, giữ gìn an ninh chính trị tại Trụ sở TCD các cấp.

Đảm bảo hoạt động tiếp công dân công khai, minh bạch

Đại tá Lê Văn Lương, Phó Chánh Thanh tra Bộ Quốc phòng cho biết, những năm qua Đảng, Nhà nước, Chính phủ đã ban hành nhiều các văn bản quy phạm pháp luật về công tác TCD, cùng với đó Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã ban hành nhiều văn bản nhằm lãnh đạo, chỉ đạo công tác TCD một cách có hiệu quả như: Chỉ thị số 612-CT/TVQUTU ngày 10/9/2014 của Quân ủy Trung ương về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác TCD và giải quyết KN, TC trong Quân đội; Chỉ thị số 84/CT-BQP ngày 18/7/2014 của Bộ Quốc phòng về tăng cường công tác TCD, đôn đốc, kiểm tra giải quyết các vụ việc KN, TC phức tạp, tồn đọng, kéo dài trong Quân đội; Chỉ thị số 90/CT-BQP ngày 24/8/2015 của Bộ Quốc phòng về tăng cường công tác TCD, giải quyết KN, TC trong Quân đội... đã tạo hành lang pháp lý trong công tác TCD; giải quyết KN, TC.

Mặt khác, nhằm tạo thuận lợi cho công dân cũng như các cơ quan, đơn vị trong việc tiếp công dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; lãnh đạo, chỉ huy Thanh tra Bộ chỉ đạo các cơ quan, đơn vị niêm yết công khai thông tin về trụ sở, nơi tiếp công dân, lịch tiếp công dân, thời gian tiếp công dân thường xuyên, định kỳ của Thủ trưởng cơ quan, đơn vị theo quy định; đảm bảo cho hoạt động tiếp công dân mang tính công khai, minh bạch, tạo điều kiện cho công dân tiếp cận các thông tin liên quan đến hoạt động tiếp công dân; đồng thời nâng cao trách nhiệm tiếp công dân của các cơ quan, đơn vị và cán bộ tiếp công dân; nội dung khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh được ghi vào sổ nhật ký tiếp công dân, việc tiếp nhận thông tin, tài liệu, chứng cứ chặt chẽ, được chuyển đến cơ quan có thẩm quyền xem xét, thụ lý giải quyết theo quy định của pháp luật. “Lịch TCD được công khai trên Cổng thông tin điện tử Bộ Quốc phòng để mọi người dân biết và liên hệ. Hiện nay, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã thực hiện nghiêm túc việc tổng hợp tình hình, báo cáo kết quả công tác TCD đảm bảo kịp thời, chính xác, đúng quy định.”, Đại tá Lê Văn Lương cho biết.

Đại tá Lê Văn Lương, Phó Chánh Thanh tra Bộ Quốc phòng. Ảnh: L.A 

Đề cập tới điểm nổi bật trong mô hình TCD của Bộ, theo Phó Chánh Thanh tra Bộ Quốc phòng Lê Văn Lương, căn cứ vào Đề án đổi mới công tác TCD của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Quốc phòng đã xây dựng Kế hoạch thực hiện trong Quân đội, theo đó Bộ Quốc phòng triển khai xây dựng Trụ sở TCD và đưa vào hoạt động từ năm 2015. Để duy trì và thực hiện tốt chế độ, quy định TCD trong Quân đội, cùng với việc ban hành các văn bản pháp lý, Chánh Thanh tra Bộ Quốc phòng cũng đã ban hành Nội quy Trụ sở TCD Bộ Quốc phòng nhằm quy định cụ thể trách nhiệm của tập thể, cá nhân và quy trình TCD tại Trụ sở TCD Bộ Quốc phòng.

Bên cạnh đó, trụ sở TCD Bộ Quốc phòng bố trí phòng TCD của Thanh tra Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu, các Tổng cục (Chính trị, Hậu cần, Kỹ thuật, Công nghiệp Quốc phòng); Thanh tra Bộ Quốc phòng biên chế sĩ quan thường trực và nhân viên phục vụ; trong đó có sĩ quan chỉ huy điều hành chung. Bộ Tổng tham mưu, Ủy ban Kiểm tra Quân ủy Trung ương, các Tổng cục thường xuyên bố trí sĩ quan chuyên trách trực tiếp TCD theo phân công của Thủ trưởng Cục và theo quy chế TCD; Thủ trưởng Thanh tra Bộ giao Phòng TCD theo dõi duy trì, điều hành mọi hoạt động của Trụ sở.

Cũng theo Đại tá Lê Văn Lương, để nắm chắc tình hình hoạt động và chỉ đạo kịp thời mọi mặt về công tác TCD đối với các cơ quan, đơn vị trong toàn quân; Bộ Quốc phòng quy định rất cụ thể chế độ báo cáo, trao đổi cung cấp thông tin về TCD, giải quyết khiếu nại, tố cáo; quy định nền nếp, chế độ báo cáo công tác TCD; báo cáo định kỳ (hàng ngày, tháng, quý, 6 tháng, 9 tháng, năm); báo cáo chuyên đề theo yêu cầu, báo cáo đột xuất, báo cáo TCD trong thời gian diễn ra các kỳ họp của Trung ương Đảng và họp Quốc hội; cung cấp thông tin, địa chỉ trụ sở, nơi TCD, số điện thoại liên lạc của cán bộ phụ trách trụ sở, nơi TCD, cán bộ TCD, đường dây nóng khi cần thiết, khi có thay đổi. 

Trong thời gian tới, toàn Ngành Thanh tra Quốc phòng sẽ không ngừng chấn chỉnh và nâng cao hiệu quả công tác TCD, giải quyết khiếu nại, tố cáo; đề ra các giải pháp, biện pháp cụ thể, thiết thực, nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế để tạo sự chuyển biến tích cực và nâng cao hiệu quả trong công tác TCD, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đại tá Lê Văn Lương nhấn mạnh./.

Lan Anh