Nhiều vi phạm trong điều chỉnh quy hoạch
Theo Kết luận thanh tra, vào năm 1999, dự án Khu đô thị An Phú - An Khánh được Thủ tướng Chính phủ giao đất cho Công ty TNHH MTV Phát triển và Kinh doanh Nhà (nay là công ty HDTC) thực hiện. Quá trình triển khai, dự án có tăng diện tích đất và được chấp thuận điều chỉnh vào năm 2005.
Đến nay, công ty HDTC vẫn chưa hoàn chỉnh ranh giới giao đất và chưa được cơ quan chuyên môn đo đạc, tính toán cụ thể để yêu cầu thực hiện nghĩa vụ tài chính.
Thanh tra TP.HCM cũng xác định, Công ty HDTC và các cơ quan liên quan đã có hàng loạt vi phạm tại dự án Khu đô thị An Phú - An Khánh về việc lập, điều chỉnh quy hoạch 1/2000 và quy hoạch chi tiết 1/500; nghĩa vụ tài chính; bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; cấp phép xây dựng; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (giấy chứng nhận nhà đất); giải quyết khiếu nại, tố cáo và tranh chấp...
Về nghĩa vụ tài chính, tháng 4/2021, Cục thuế TP.HCM ra thông báo thu tiền sử dụng đất bổ sung hơn 388 tỷ đồng. Đến nay, Sở Tài nguyên và Môi trường vẫn chưa xác định cơ cấu sử dụng đất và phần diện tích đất công tại dự án để làm cơ sở xác định tiền sử dụng đất.
Đối với công tác bồi thường và hỗ trợ tái định cư, Công ty HDTC đã bồi thường hơn 1,14 triệu m2/1,3 triệu m2 đất (chiếm tỷ lệ 87,4%). Một số trường hợp, Công ty tự thoả thuận bồi thường, nhưng không cung cấp hồ sơ cho Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng TP. Thủ Đức để kiểm tra, đối chiếu, dẫn đến số liệu bị chênh lệch hơn 7.551 m2. Do đó, phần diện tích này cần được rà soát lại xác định chính xác và thực hiện bồi thường dứt điểm.
Về việc triển khai dự án Khu đô thị An Phú - An Khánh, năm 2008, Sở Xây dựng TP.HCM đã phê duyệt đầu tư 02 dự án thành phần là chung cư An Hoà 20 tầng và chung cư An Lạc 20 tầng chưa phù hợp quy định (căn cứ các thủ tục không phải do chủ đầu tư thực hiện…).
Về cấp giấy chứng nhận, Sở Tài nguyên và Môi trường đã cấp 2.336 giấy chứng nhận cho đất ở, đã cấp giấy chứng nhận cho 10.300 m2 đất thương mại dịch vụ và 5.045 m2 đất trụ sở cơ quan.
Thanh tra TP.HCM cho rằng, Sở Tài nguyên và Môi trường cấp giấy chứng nhận, có đất ở và đất thương mại dịch vụ cho Công ty HDTC khi doanh nghiệp này chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính toàn dự án. Mặc dù vậy, tổng diện tích đất được Sở này cấp giấy chứng nhận là 468.276 m2 nhỏ hơn phần diện tích 662.130 m2 mà Công ty HDTC đã nộp tiền sử dụng đất.
Chuyển hồ sơ chuyển nhượng 10 lô đất sang Cơ quan cảnh sát điều tra
Về việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại dự án, theo phương án, khu C sẽ là nơi bố trí tái định cư. Tuy nhiên, Công ty HDTC chỉ bố trí tái định cư 563 nền, bán 956 nền đất không đúng mục đích tái định cư. Điều này dẫn đến dự án thiếu nền đất để bố trí tái định cư cho những người dân bị thu hồi đất.
Trước khi cổ phần hoá, Công ty HDTC đã chuyển nhượng 10 lô đất bằng 09 hợp đồng (03 hợp đồng có thẩm định giá và 06 hợp đồng không thẩm định giá bán). Trong 03 hợp đồng thẩm định giá, kiểm toán cho thấy, kết quả thẩm định sai lệch theo hướng giảm giá trị nền đất. Đơn giá do Công ty HDTC chuyển nhượng thấp hơn đơn giá thẩm định nên có khả năng gây thiệt hại tài sản Nhà nước. Do đó, Thanh tra TP.HCM đề nghị chuyển cơ quan điều tra để làm rõ.
Ngoài ra, Công ty HDTC đã bàn giao nền tái định cư trên đất vẫn đang quy hoạch đất công viên cây xanh, đất xây trường học tại khu D là không đúng quy hoạch được duyệt.
Về kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính về xây dựng tại dự án, Thanh tra TP.HCM cho biết tổng số tiền xử phạt là 4,4 tỷ đồng, đã thu 2,7 tỷ đồng. Cơ quan chức năng chưa ban hành 4 quyết định cưỡng chế tháo dỡ công trình vi phạm.
Bên cạnh đó, cơ quan chức năng chưa kiểm tra, xử lý việc xây dựng không đúng quy hoạch được duyệt tại khu đất quy hoạch bãi đổ xe tại khu C và khu đất quy hoạch công viên cây xanh tại khu B.
Về xử lý khiếu nại, tranh chấp tại dự án, trong thời gian thanh tra, có 08 đơn công dân gửi Đoàn thanh tra liên quan đến việc chuyển nhượng nền đất tại dự án giai đoạn 1998-2000. Trong đó, 06 trường hợp đã khởi kiện và được TAND quận 2 (nay là TP. Thủ Đức) thụ lý.
Khi kiểm tra hiện trạng dự án, Thanh tra TP.HCM phát hiện căn B2 tại Khu biệt thự cao cấp Lancaster Eden có dấu hiệu xây dựng chia tách làm 02 căn, chưa phù hợp với giấy phép xây dựng. Theo quy hoạch 1/2000 của dự án được duyệt năm 1999, một số công trình công cộng, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội chưa được Công ty HDTC triển khai chưa đầy đủ, còn chậm.
Từ những kết luận nêu trên, Thanh tra TP.HCM kiến nghị các đơn vị liên quan khắc phục sai phạm, xử lý vi phạm đối với tổ chức, cá nhân trực thuộc liên quan đến sai phạm được nêu tại Kết luận thanh tra; UBND TP. Thủ Đức chủ trì cùng với Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn phối hợp với Công ty HDTC xử lý dứt điểm 33/45 hợp đồng còn lại do chuyển nhượng đất nền trước đó trên cơ sở quy định của pháp luật, quan tâm đến lợi ích của người dân.
Chủ tịch UBND Thành phố giao Thanh tra Thành phố chuyển hồ sơ về hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật của Công ty Cổ phần phát triển và kinh doanh nhà trong việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với các lô đất sang Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP.HCM để tiếp tục điều tra, làm rõ và xử lý theo quy định.